Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς ήταν αφοπλιστικός (στυλ «τι ρωτάτε ρε σεις, μα είναι δεδομένο»): «Ο καλύτερος ηγέτης σε ολόκληρο τον κόσμο είναι ο Σπανούλης. Σίγουρα, σίγουρα…». Αλήθεια, διαφωνεί κανείς μαζί του;
«Είχα τόσους καλούς παίκτες αλλά είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιον. Από όλους αυτούς μπορώ να ξεχωρίσω ένα σούπερ σταρ που ήταν πιο επαγγελματίας από όλους. Δεν υπήρχε τραυματισμός που να τον σταματούσε, είναι παλικάρι, μεγάλη ψυχή. Ήταν χειμώνας, ήταν τραυματίας και δεν μπορούσε να αγωνιστεί κανονικά. Και ο Βασίλης είπε: Εγώ θα παίξω κόουτς. Αυτός είναι ο Βασίλης”
Ντούσαν Ίβκοβιτς
Εάν αναλογιστούμε στιγμιαία τα ονόματα και το μέγεθος των αθλητών που έχουν περάσει από τα χέρια του Ντούσαν Ίβκοβιτς, κατανοούμε ότι η δήλωση αυτή ισοδυναμεί με την απόλυτη αξίωση. Την είσοδο στην ελίτ ενός άγραφου Hall of Fame με αυστηρά μικρή λίστα μελών. Και όμως, καμία έκπληξη. Μιλάμε για τον Βασίλη Σπανούλη άλλωστε…
Για όλους εμάς που ζήσαμε την καριέρα του από την αρχή μέχρι το τέλος, η χθεσινή ημέρα ήταν σίγουρα συναισθηματική. Λίγο ή πολύ την είχαμε προετοιμάσει στο μυαλό μας εδώ και καιρό, όμως όταν αυτό συμβαίνει καταλαβαίνεις ότι καμία προεργασία σκέψης δεν είναι αρκετή για να σε προετοιμάσει πραγματικά για εκείνα τα πρώτα δευτερόλεπτα που ακολουθούν την ανάγνωση (ή την πληροφόρηση με οποιονδήποτε τρόπο) της είδησης, επίσημα πλέον. Είναι το διάστημα όπου περνάνε σε fast forward στιγμές από την λαμπερή καριέρα του Βασίλη για να μπει σταδιακά ως νοητό χαλί μια μελαγχολική μελωδία που πρόσφατα είχες ακούσει ή μια διαχρονική που πάντα ενεργοποιεί το μυαλό σε τέτοιες περιστάσεις. Είναι οι στιγμές που κατανοείς ότι αφήνεις πίσω ένα κομμάτι και από τη δική σου ζωή, γιατί τέτοιου μεγέθους προσωπικότητες έχουν τη δυνατότητα να διεισδύουν βαθιά στην καθημερινότητα όντας συνοδοιπόροι μας.
Ο Σπανούλης είναι μια τέτοια προσωπικότητα. Ένας αθλητής που κυριάρχησε όσο ελάχιστοι στο υψηλότερο επίπεδο του Ευρωπαϊκού μπάσκετ, κάνοντας τον θρόνο του βασιλιά αποκλειστικά δικό του σε σημείο όπου ακόμα και τα διαφημιστικά της Ευρωλίγκας να τον παρουσιάζουν ως τέτοιον. Όχι άδικα. Ο ‘Ελληνας σούπερ-σταρ ήταν για χρόνια, η επιτομή του Alpha Dog. Nαι, υπήρξαν αθλητές το ίδιο και περισσότερο skilled από αυτόν. Πιο προικισμένοι στο αθλητικό κομμάτι, καλύτεροι σουτέρ, πιο αποτελεσματικοί στα μετόπισθεν ή ικανοί να καλύψουν περισσότερες θέσεις στην πεντάδα από αυτόν. Υπήρξε όμως μεγαλύτερος leader και νικητής από τον Σπανούλη; Υπήρξε κάποιος που να συνδύαζε την ικανότητα, την πνευματικότητα, τα intangibles και την ικανότητα να αναδεικνύει το αστείρευτο μεγαλείο του όταν τα φώτα της σκηνής έμοιαζαν εκτυφλωτικά και το οξυγόνο λιγόστευε για τους πάντες γύρω του, όπως αυτός;
Μοντέλα ηγεσίας παρατηρούμε αρκετά τριγύρω μας και φυσικά στην οικογένεια του μπάσκετ. Αυταρχικά, δημοκρατικά ή συμμετοχικά, μιλώντας πάντα για αυτούς που επωμίζονται τον ρόλο να βγουν μπροστά και να κατευθύνουν ένα γκρουπ ανθρώπων.
Ο ηγετικός χαρακτήρας εκφράζεται µέσω της συνέπειας της συμπεριφοράς – που είναι ο βαθµός στον οποίο ένας ηγέτης συνδέει τις πράξεις του µε όσα λέει και εκφράζει. Οι περισσότεροι άνθρωποι στη ζωή τους έχουν συναντήσει, σε επαγγελματικό ή προσωπικό επίπεδο, έναν ηγέτη που λειτούργησε ως πρότυπο ηγετικού χαρακτήρα. Ήταν εκείνος ο ηγέτης που επέδειξε πραγµατικό ενδιαφέρον για εσάς, σε ατοµικό επίπεδο, που σας βοήθησε ή υποστήριξε να αναπτυχθείτε επαγγελµατικά και που πάντα έµοιαζε να παίρνει αποφάσεις έχοντας διαύγεια, σοφία και αποφασιστικότητα. Είναι το είδος του ηγέτη το οποίο μαγνητίζει τους ανθρώπους και τους καθιστά πρόθυµους να δώσουν το υψηλότερο επίπεδο της ενέργειας τους για αυτόν και την ομάδα. Ένας τέτοιος, είναι σίγουρα ο Σπανούλης.
Όλα αυτά τα χρόνια, ο Σπανούλης είχε ουκ ολίγες «Τζορντανικές» στιγμές για να μας δώσει. Έμοιαζε ότι κυνηγούσε αυτό το όνειρο, του να γίνει ο Ευρωπαίος MJ,όπως το μικρό παιδί που εκτελεί ξανά και ξανά στη μπασκέτα της αυλής το νικητήριο σουτ, έχοντας στην άκρη του μυαλού ότι θα μια βραδιά η σκηνή αυτή θα πάρει σάρκα και οστά σε ένα γήπεδο του ΝΒΑ. Με γνώμονα το legacy και την αναγνώριση που πήρε από τους αντιπάλους του αυτές τις ημέρες, το κατάφερε.
O τύπος που έχει κάνει take over σε έναν τελικό Ευρωλίγκας απέναντι στη Ρεάλ Μαδρίτης, ο τύπος που έβαλε δύο νικητήρια τρίποντα μέσα στο ΟΑΚΑ κρίνοντας μια σειρά τελικών, αυτός που θύμιζε Μπομπ Κούζι όταν τραυματίστηκε ο Διαμαντίδης σε εκείνη τη σειρά με τη Σιένα, αυτός που διέλυσε τον ψυχισμό του πιο εύρωστου ευρωπαϊκού οργανισμού (ΤΣΣΚΑ) δημιουργώντας έναν μύθο για τα ξόρκια που έφευγαν από τα χέρια του στα τελευταία δευτερόλεπτα των κλειστών ματς, ο οποίος θα περάσει από στόμα σε στόμα (πλέον από οθόνη σε οθόνη για την ακρίβεια), από γενιά σε γενιά. Πάνω από όλα όμως, ο τύπος που επιστρέφει. Δεν είναι πολλοί αυτοί οι παίχτες που μπορούν να ευστοχήσουν σε τόσο κρίσιμα σουτ στο τέλος όταν μετρούν απανωτές αστοχίες μέσα σε μια (πολύ κακή μέχρι εκείνη τη στιγμή) βραδιά. Ο Σπανούλης πήγαινε στον πάγκο, ξεκινούσε τη διαδικασία αυτοσυγκέντρωσης «Σαολίν» και όταν επέστρεφε έβγαζε ένα σπαθί που κανείς δεν είχε δει μέχρι τότε στην αναμέτρηση.
Η δική μου λοιπόν αγαπημένη «Τζορντανική» στιγμή του Σπανούλη συνέβη το (όχι πολύ) μακρινό 2015, στη Μαδρίτη. Ήταν ο ημιτελικός του F4 της Ευρωλίγκας και το σύνηθες ζευγάρι, ΤΣΣΚΑ-Ολυμπιακός έδινε μάχη για μια θέση στον τελικό. Οι Ρώσοι με τον Δημήτρη Ιτούδη στο τιμόνι, έτρεχαν άψογα το αμυντικό τους πλάνο με την άμυνα αλλαγών και την απόλυτη κεφαλαιοποίηση του μεγέθους που τους χαρακτήριζε στις ενδιάμεσες θέσεις της πεντάδας. Ο Σπανούλης τα είχε σπάσει όντας πολύ άστοχος και η ΤΣΣΚΑ είχε αρχίσει να χτίζει μια σεβαστή διαφορά στα όρια των δέκα πόντων.
Κάπου στο 34ο λεπτό, ο αρχηγός επιστρέφει στο παρκέ. Βάζει το πρώτο του σουτ λίγο αργότερα (τρίποντο στο τρανζίσιον) ρίχνοντας τη διαφορά στους έξι.
«Κάπου εκεί, κατάλαβα ότι θα χάσουμε» θα πει μερικά χρόνια αργότερα ο εξαιρετικός εκείνο το βράδυ Άαρον Τζάκσον.
Ακολουθεί λίγο αργότερα ένα ακόμα τρίποντο μετά από hand off με τον Πρίντεζη το οποίο βάζει τον Ολυμπιακό μπροστά. Στο γήπεδο επικρατεί πανζουρλισμός καθώς όλοι έχουν καταλάβει ότι είναι η ώρα του αρχηγού και η αρκούδα θα αρχίσει αργά ή γρήγορα να παραπατάει τυφλωμένη από τη λάμψη της επιστροφής του. Το midrange που βάζει απέναντι στον Βορόντσεβιτς στιγμές αργότερα κάνει τον Γιώργο και τον Παναγιώτη Αγγελόπουλο να χοροπηδούν από τη χαρά τους. Φυσικά, η ΤΣΣΚΑ ισοφαρίζει γιατί ο αθλητισμός κρύβει ένα Χόλιγουντ μέσα του και μόνον έτσι θα στηνόταν ιδανικά η σκηνή για το κατάλληλο φινάλε. Ο Σπανούλης παίρνει δική του την πιο κρίσιμη κατοχή με το ρολόι να τρέχει λυσσασμένα για τον μηδενισμό. Side step και τρίποντο με θύμα τον ΝτεΚολό αυτή τη φορά. Άμεσα μάλιστα προβαίνει σε φάουλ για να μη δώσει στον αντίπαλο περιθώριο για ισοφάριση, κάνοντας μια χαρακτηριστική χειρονομία-προσταγή για καθαρό μυαλό στους αποτρελαμένους συμπαίχτες του. Οι 11 αυτοί πόντοι του Σπανούλη στα τελευταία λεπτά του ημιτελικού εκείνου, με τον τρόπο που ήρθαν και η αγκαλιά με τα παιδιά του στην κερκίδα μετά το τέλος του ματς συνθέτουν μια από τις ωραιότερες ιστορίες (και μια από τις μυθικότερες αγωνιστικά παραστάσεις) που έγραψε η Βίβλος των αγώνων αυτών. Δεν κάμφθηκε όταν όλα πήγαιναν στραβά, επέστρεψε, νίκησε. Και πάλι.
Γιατί, όταν δεν μπορείς να περπατήσεις με τα πόδια σου, κάντο με την καρδιά σου.
Αυτός ήταν ο Βασίλης άλλωστε…