Το πρωτάθλημα των δέκα εκατοστών

Όταν οι παίκτες της Ρόμα πατήσουν το χορτάρι του σταδίου της Γιουβέντους το βράδυ του Σαββάτου, θα έχουν σχεδόν τους μισούς βαθμούς απ’ όσους η πρωτοπόρος και μόνιμη πρωταθλήτρια της Ιταλίας τα τελευταία χρόνια. Η κακή πορεία της Ρόμα φέτος στο ιταλικό πρωτάθλημα την έχει φέρει αυτή τη στιγμή να δίνει μάχη όχι για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα, αλλά για μια θέση στην Ευρώπη. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ένα παιχνίδι μεταξύ των Τορινέζων και των πρωτευουσιάνων μπορεί να είναι αδιάφορο. Και μπορεί οι τίτλοι της Ρόμα να είναι λίγοι, αλλά το παρελθόν είναι γεμάτο παιχνίδια που έγραψαν ιστορία στο ιταλικό πρωτάθλημα.

Όπως αυτό τον Μάιο του 1981. Η Ρόμα εκείνης της περιόδου ήταν μια ιδιαίτερα καλή ομάδα που στα χέρια του Νιλς Λίντχολμ (κι αργότερα του Σβεν Γκόραν Έρικσον) κέρδισε τίτλους, έπαιξε καλό ποδόσφαιρο και έφτασε και αρκετές φορές στην πηγή, αλλά δεν ήπιε νερό. Τη σεζόν 1980-81 η Ρόμα έδινε μεγάλη μάχη με τη Γιουβέντους για τον τίτλο. Με παίκτες όπως ο σπουδαίος ντι Μπαρτολομέι, ο Κάρλο Αντσελότι, ο Φαλκάο και φυσικά ο Μπρούνο Κόντι, και με τον Ρομπέρτο Προύτσο να σκοράρει 18 φορές, οι Ρωμαίοι έφτασαν να βρίσκονται τρεις αγωνιστικές πριν το τέλος μόλις έναν βαθμό πίσω από τους Μπιανκονέρι.

Έτσι λοιπόν, ο αγώνας της 10ης Μαΐου του 1981 στο κατάμεστο Κομουνάλε, που έκανε ρεκόρ εισπράξεων με 480 εκατομμύρια λιρέτες, ήταν το ματς που θα έκρινε κατά πολύ τον τίτλο. Το παιχνίδι δεν διεκδικούσε δάφνες ποιότητας. Ήταν ένας σκληρός αγώνας. Η Γιουβέντους του Τζιοβάνι Τραπατόνι με παίκτες όπως ο Σιρέα κι ο Καμπρίνι, αλλά κι ο γνωστός και μη εξαιρετέος Κλαούντιο Τζεντίλε, ήθελε κατ’ αρχήν να κρατήσει το μηδέν πίσω και στη συνέχεια να διεκδικήσει τη νίκη. Ήταν μια κλασσική ιταλική ομάδα Τραπατόνι που δεν θα σε εντυπωσιάσει. Από την άλλη, η Ρόμα προσπαθεί να παίξει πιο καλό ποδόσφαιρο, ειδικά από τη στιγμή που χρειάζεται τη νίκη, χωρίς όμως να τα καταφέρνει ιδιαίτερα. Οι παίκτες της μπήκαν με την αίσθηση της ανωτερότητας, όπως λέει ο Φαλκάο, σίγουροι ότι μπορούν να φύγουν με το διπλό, έβλεπαν τους παίκτες της Γιουβέντους να τρέμουν.

Το καυτό Κομουνάλε

Κι αν κάποιος περίμενε τον Τζεντίλε, τον άνθρωπο που μάρκαρε τον Μαραντόνα το 1982 με κάθε δυνατό και αδύνατο τρόπο να πρωταγωνιστήσει, τα φώτα της δημοσιότητας έκλεψε ο Τζουζέπε Φουρίνο. Νωρίς νωρίς πήρε κίτρινη για ένα φάουλ πάνω στον Φαλκάο και περίπου στα μέσα του 2ου ημιχρόνου για ένα ακόμα σκληρό φάουλ, είδε από τον διαιτητή Μπέργκαμο τη δεύτερη κίτρινη. Η Γιουβέντους με δέκα παίκτες πλέον είχε ως βασικό στόχο να αποφύγει την ήττα.

Το διαβόητο παιχνίδι και το “γκολ” του Τουρόνε.

Η φάση του αγώνα γίνεται στο 75′. Η σέντρα από τον Μπρούνο Κόντι βγαίνει στην περιοχή της Γιούβε, ο Προύτσο δεν φτάνει την μπάλα κι ο αμυντικός Μαουρίτσιο Τουρόνε κερδίζει με κεφαλιά τον Ντίνο Τζοφ γράφοντας το 0-1. Ο διαιτητής Μπέργκαμο δείχνει τη σέντρα αρχικά, αλλά βλέπει τον επόπτη του Σαντσίνι να έχει σηκωμένη τη σημαία. Αμέσως ακυρώνει το γκολ υποδεικνύοντας οφσάιντ. Η ιστορία γράφεται. “Το γκολ του Τουρόνε” γίνεται μια από τις γνωστότερες στιγμές στο ιταλικό ποδόσφαιρο, το περίφημο “γκολ φάντασμα” που σηκώνει συζητήσεις για χρόνια.

Στα υπόλοιπα λεπτά του αγώνα δεν αλλάζει κάτι. Η Γιουβέντους παίρνει το 0-0 και κρατάει την πρωτιά. Μένουν ακόμα δύο ματς. Ο διαιτητής Μπέργκαμο δεν είναι σίγουρος για τη φάση, αλλά όπως δηλώνει χρόνια αργότερα, έχει εμπιστοσύνη στον επόπτη του με τον οποίο έπαιζαν μαζί σε πολλά παιχνίδια. «Ο Σαντσίνι ήταν εξαιρετικός επόπτης, λυπάμαι πολύ που μετά από αυτό πέρασε όσα πέρασε». Ο κόσμος της Ρόμα έξαλλος έπαιρνε τηλέφωνα, έβριζε και απειλούσε. Ο Σαντσίνι που έχει ένα κατάστημα δώρων στην Μπολόνια σταμάτησε τη διαιτησία ένα χρόνο αργότερα. Είχε ακουστεί ότι το έκανε εξαιτίας των απειλών. Ο ίδιος το διέψευσε. «Αφιερώθηκα απλά στο χόκεϊ. Αν ήταν να σταματήσω για τέτοιο λόγο το ποδόσφαιρο θα το είχα κάνει παλιότερα σε ένα ματς Γ’ εθνικής Κοζέντσα-Νοτσερίνα. Σφύριξα πέναλτι υπέρ των φιλοξενούμενων, ο κόσμος μπήκε μέσα, εγώ έτρεξα να κρυφτώ στα αποδυτήρια, αλλά έφτασαν ως εκεί και με χτύπησαν.» Ο Σαντσίνι είδε το γκολ στην τηλεόραση και συνεχίζει να υποστηρίζει ότι ήταν οφσάιντ. «Ήμουν ακριβώς στην ευθεία, τη στιγμή της σέντρας ο Τουρόνε ήταν οφσάιντ. Πήρα τη σωστή απόφαση.»

Απόκομμα της εποχής. Η μοβιόλα φυσικά πρωταγωνίστρια.

Αν θέλεις να βάλεις δυο οπαδούς της Γιούβε και της Ρόμα να μαλώσουν, πες τους γι’ αυτό το γκολ. Είναι το αντίστοιχο γκολ της Αγγλίας με τη Γερμανία στο Μουντιάλ του 1966. Το μυστήριο μεγαλώνει ακόμα περισσότερο όταν μπαίνουν θεωρίες συνωμοσίας σε σχέση με την τηλεοπτική μετάδοση. Ο σπίκερ της RAI Τσίρο Μάσιμο είπε στη μετάδοση ότι το γκολ ήταν οφσάιντ και εκεί χρειάστηκε η “μοβιόλα”. Για όσους δεν γνωρίζουν, στην Ιταλία πιθανότατα υπάρχει μεγαλύτερη διαιτητομανία και από τη δικιά μας. Έτσι, τότε που εμείς ποδοσφαιρικά ήμασταν ακόμα στα δέντρα, στην Ιταλία είχαν πάνελ ειδικών που με τη χρήση της “μοβιόλα”(του VAR πριν το VAR), βασανιστικά αργών ριπλέι από διάφορες γωνίες, έκριναν τους διαιτητές. Η μοβιόλα για δεκαετίες ήταν κάτι σαν εθισμός των ποδοσφαιρόφιλων, που περισσότερο από τις φάσεις των αγώνων στήνονταν στις τηλεοράσεις για να δουν κάθε λάθος των διαιτητών και να μαλώσουν την άλλη μέρα με τους αντίπαλους οπαδούς.

Έτσι λοιπόν κι εκείνο το βράδυ του Μαΐου, όλη η χώρα στήθηκε για να δει τη τηλε-δίκη. Ο αγώνας όμως, εξαιτίας μιας απεργίας στη RAI, δεν είχε κάλυψη με πολλές κάμερες και δεν υπήρχε κάποιο καλό ριπλέι. Οι ειδικοί πάντως κατέληξαν ότι ο παίκτης καλυπτόταν και το γκολ δεν έπρεπε να ακυρωθεί. Μικρή λεπτομέρεια: Τα στούντιο της RAI βρίσκονταν στη Ρώμη. Tο 2013 (ναι τόσα χρονιά μετά το ματς, ακόμα γίνεται συζήτηση), ο… εφευρέτης της μοβιόλα το 1967 Κάρλο Σάσι, ξεσήκωσε τον κόσμο, καθώς δήλωσε ότι το γκολ γι’ αυτόν ήταν οφσάιντ και ότι το καρέ του ριπλέι που “επιλέχθηκε” από τη RAI (στη Ρώμη ξαναλέμε) έβγαζε το γκολ καθαρό. «Δεν λέω ότι έκλεψαν, απλά το μηχάνημα δεν ήταν τέλειο», συμπλήρωσε. Δικαίωση για τους Γιουβεντίνους; Τζάμπα τόση γκρίνια από τους Ρωμαίους; Η ιταλική παράνοια συνεχίστηκε, αφού ο άνθρωπος που κατηγορήθηκε ότι το έκανε (ως υπεύθυνος της εκπομπής) δήλωσε ότι εκείνη την μέρα «ήταν στο βουνό» και όχι στα στούντιο και ότι το 1986 χρησιμοποίησε ένα άλλο σύστημα και βρήκε ότι ο παίκτης καλυπτόταν για… δέκα εκατοστά. «Παίζει ρόλο το καρέ που επιλέγεται, αλλά πιστεύω ότι ο Τουρόνε καλυπτόταν» είπε ο Τζανφράνκο ντε Λαουρέντις απαντώντας στον Κάρλο Σάσι. Όλα αυτά συμβαίνουν 32 χρόνια μετά τη φάση (και μετά λέμε για εμάς), με τον παίκτη να αποστασιοποιείται από την παράνοια και να δηλώνει: «Έχω βαρεθεί να μιλάω για όλα αυτά, με πήραν τέσσερις δημοσιογράφοι σήμερα, δεν θέλω να ασχολούμαι πια. Ό,τι έγινε, έγινε.» Φυσικά, ο Τουρόνε είναι πιθανότατα ο μόνος άνθρωπος στην Ιταλία που βαρέθηκε να ασχολείται με το γκολ.

Οι οπαδοί της Ρόμα θεωρούν ότι είναι μια αδικία προς το Νότο από τον πλούσιο Βορρά, πολλά παιδιά γαλουχήθηκαν με τις διηγήσεις για το γκολ του Τουρόνε χωρίς ποτέ να έχουν δει το γκολ. Το μίσος για τη Γιουβέντους γιγαντώθηκε από τότε. Ο πρόεδρος της Ρόμα Ντίνο Βιόλα κατέβηκε στα αποδυτήρια και έδωσε συγχαρητήρια στους διαιτητές, λέγοντας βέβαια με νόημα ότι η Ρόμα έχασε το πρωτάθλημα για… μερικά εκατοστά. Ο Βιόλα εκτός από επιτυχημένος πρόεδρος ήταν και πολύ έξυπνος άνθρωπος και είχε μια αρκετά ωραία κόντρα με τον ομόλογό του της Γιουβέντους Τζιαμπιέρο Μπονιπέρτι. Μέσα σε αθλητικά επίπεδα και κυρίως με χιούμορ. Μετά λοιπόν τα λόγια του Βιόλα, ο Τζιαμπιέρο Μπονιπέρτι στέλνει την επόμενη ημέρα δώρο στον Βιόλα έναν χάρακα. Το μήνυμα γράφει «Αφού λες ότι το Γιουβέντους-Ρόμα ήταν θέμα μερικών εκατοστών σου στέλνω έναν χάρακα για να τα μετράς καλύτερα». Ο Βιόλα φυσικά απάντησε, λέγοντας ότι είναι μηχανικός και δεν τον χρειάζεται.

6 Μαρτίου του 1983. Ένα ακόμα “ζήτημα εκατοστών”. Αν και με γυμνό μάτι το γκολ της Γιουβέντους φαίνεται καθαρό (στα 3.40 του βίντεο)

Η Ρόμα είχε τις ελπίδες της για τίτλο ακόμα, αλλά η Γιουβέντους δεν σκόνταψε. Ταξίδεψε στο Νότο, αλλά κέρδισε 0-1 τη Νάπολι και την τελευταία αγωνιστική υποδέχτηκε τη Φιορεντίνα. H Ρόμα κέρδισε την υποβιβασμένη Πιστοϊέζε με 1-0 και την τελευταία αγωνιστική έπαιζε με την Αβελίνο. Προηγήθηκε νωρίς με γκολ του Φαλκάο και περίμενε να ακούσει τα ευχάριστα από το Τορίνο. Όταν ο Καμπρίνι άνοιξε το σκορ, οι Ρωμαίοι κατέρρευσαν ψυχολογικά και ισοφαρίστηκαν. Η Γιούβε κράτησε το αγαπημένο της 1-0 και πανηγύρισε τον τίτλο με διαφορά δύο βαθμών. Σε μια χρονιά με αρκετές τέτοιες γκέλες για τους Ρωμαίους, οι Γιουβεντίνοι υποστηρίζουν ότι η Ρόμα ακόμα και να κέρδιζε μέσα στο Κομουνάλε, στο τέλος θα είχε καταρρεύσει από το άγχος. Η Ρόμα δυο χρόνια πάντως μετά, κατέκτησε το πρωτάθλημα αφήνοντας τη Γιουβέντους τέσσερις βαθμούς πίσω. Έχοντας μάλιστα χάσει στο Ολίμπικο με 1-2 με ένα ακόμα γκολ που συζητήθηκε πολύ. Οι γηπεδούχοι προηγήθηκαν με 1-0, αλλά ένα φάουλ του Πλατινί και ένα γκολ του Μπρίο έδωσαν τη νίκη στη Γιούβε. Οι Ρωμαίοι διαμαρτυρήθηκαν για οφσάιντ του Πλατινί πριν δώσει την ασίστ του 1-2, η συζήτηση για τα εκατοστά άνοιξε και πάλι με τους γνωστούς πρωταγωνιστές, αλλά αυτή τη φορά ήταν οι νότιοι που πανηγύρισαν το πρωτάθλημα. Η κόντρα των δύο συλλόγων από τότε είναι τεράστια, ακόμα σε παιχνίδια που δεν παίζεται κάποιος τίτλος. Ειδικά για τους πρωτευουσιάνους είναι θέμα τιμής, μια νίκη σε τέτοια ματς.