Το όνειρο μιας εθνικής ομάδας χωρίς έδρα

Βρισκόμαστε στο 93o λεπτό του αγώνα, το Ιράν προηγείται με 2-1, ελέγχει το ρυθμό και περιμένει απλά το τελευταίο σφύριγμα. Την πρόκριση στο Μουντιάλ την έχει καπαρώσει άλλωστε εδώ και καιρό. Λίγα δευτερόλεπτα πριν ο διαιτητής βάλει τη σφυρίχτρα στο στόμα, η Συρία κλέβει τη μπάλα και ξεκινάει μια τελευταία αντεπίθεση. Ο Ομάρ Αλ Σομάχ δέχεται τη μπάλα στο ύψος της μεγάλης περιοχής και δεξιά, την αφήνει να κυλήσει λίγο και όταν φτάνει στο σημείο που θεωρεί ιδανικό δοκιμάζει το δεξί του πόδι. Η μπάλα περνάει κάτω από τα πόδια του τερματοφύλακα.

Ακολουθούν μερικές ιστορικές στιγμές. Όλος ο πάγκος μπαίνει στον αγωνιστικό χώρο και πέφτει πάνω στον σκόρερ, οι λιγοστοί οπαδοί της ομάδας στις κερκίδες χοροπηδάνε και αγκαλιάζονται, ο Σύριος σπίκερ βάζει τα κλάματα, κάποιος από το τεχνικό τιμ πέφτει στα γόνατα και προσεύχεται. Ο διαιτητής σφυρίζει τη λήξη αλλά κανένας από τους φιλοξενούμενους δεν τον ακούει. Το πιο σημαντικό γκολ στην ιστορία του ποδοσφαίρου τους (μέχρι το επόμενο) έχει καταγραφεί έγκαιρα. Με αυτό, η Συρία βρίσκεται στα πλέι οφ για μια θέση στο Μουντιάλ της Ρωσίας.

https://www.youtube.com/watch?v=syy0v9ngXRU

Πίσω στη Δαμασκό εκτυλίσσονται σκηνές που η χώρα είχε πάρα πολλά χρόνια να ζήσει. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό οι άνθρωποι έχουν εστιάσει την προσοχή τους σε κάτι θετικό και όχι σε κάτι που μυρίζει πόλεμο και θάνατο. Χιλιάδες κάτοικοι που παρακολούθησαν το ματς σε τεράστιες γιγαντοοθόνες σε όλη την πόλη, ξεχύνονται στους δρόμους να πανηγυρίσουν. Η πρώτη μικρή χαρά μετά από έξι χρόνια αδυσώπητου εμφυλίου ήρθε από το τελευταίο μέρος που θα περίμενε κανείς. Από ένα παιχνίδι, στο οποίο η χώρα ποτέ δεν είχε καταφέρει κάτι αξιόλογο, ούτε καν όταν ζούσε εποχές ειρήνης και ευημερίας. Η Συρία δεν έχει φτάσει ποτέ ξανά τόσο κοντά σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο.

Σε καθαρά ποδοσφαιρικό επίπεδο, το κατόρθωμα της χιλιοταλαιπωρημένης ομάδας φαίνεται σχεδόν εξωπραγματικό. Μιας ομάδας που πρώτα απ’όλα έχει να αντιμετωπίσει τα αμέτρητα θέματα που ταλαιπωρούν τη χώρα της. Μια χώρα η οποία ζει έναν αιματηρό εμφύλιο εδώ και έξι χρόνια, μια χώρα που μετράει περισσότερους από 400.000 νεκρούς και εκατομμύρια ‘ξεριζωμένους’, μια χώρα που συνεχίζει να υποφέρει από έναν πόλεμο στον οποίο έχουν μπλεχτεί πλέον σχεδόν όλοι (επαναστάτες, γείτονες, μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις, ο ISIS), ο καθένας με διαφορετικά συμφέροντα.

Για ευνόητους λόγους, η εθνική δίνει όλα της τα παιχνίδια εκτός έδρας. Ακόμα και η εύρεση μιας ουδέτερης έδρας αποδείχτηκε τόσο δύσκολη που η ομάδα βρέθηκε στην αρχή ένα βήμα πριν από τον πρόωρο αποκλεισμό λόγω έλλειψης γηπέδου. Για καλή της τύχη, την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή, η Μαλαισία προσφέρθηκε να βοηθήσει κι έτσι το “Hang Jebat Stadium” στο Κρουμπόνγκ ‘βαφτίστηκε’ έδρα της Συρίας για τα προκριματικά. Μια έδρα 7.500 χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα τους! Τα προβλήματα βέβαια δεν σταμάτησαν εκεί.

Λόγω της εμπόλεμης κατάστασης η εθνική έμεινε χωρίς χρηματοδότηση, τα οικονομικά προβλήματα της ομοσπονδίας επηρέαζαν την καθημερινότητα όλης της ομάδας και οι παίκτες αναγκαζόταν να προπονούνται σε κάποια μικρά γήπεδα της Μαλαισίας. Οι προπονήσεις στη Συρία ήταν φυσικά ακόμα πιο ζόρικες αφού γινόταν σε γήπεδα μισοδιαλυμένα, που στη διάρκεια του εμφυλίου χρησιμοποιήθηκαν ως στρατιωτικές βάσεις. Η τεράστια απόσταση μεταξύ των δυο χωρών και η κατάσταση στη Συρία απέτρεπε τους πάντες κι έτσι η εθνική έδινε τους κρίσιμους εντός έδρας αγώνες της παρουσία 300 ανθρώπων, που τις περισσότερες φορές ήταν αδιάφοροι ντόπιοι.

Προσπερνώντας το καθαρά ποδοσφαιρικό σκέλος όμως, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο σύνθετα. Η τεράστια επιτυχία της εθνικής δεν πανηγυρίστηκε έξαλλα απ’όλους. Η Συρία παραμένει μια χώρα διαιρεμένη σε όλα τα επίπεδα και το ποδόσφαιρο δεν θα μπορούσε να ξεφύγει απ’αυτό το χάος. Οι αντίπαλοι του προέδρου της χώρας, Μπασάρ αλ Άσαντ ισχυρίζονται ότι η εθνική ομάδα είναι για το καθεστώς ένα ιδανικό μέσο προπαγάνδας, σε μια προσπάθεια να αυξήσει κι άλλο τη δύναμη του.

Μέχρι πριν μερικούς μήνες στην ομάδα αγωνιζόταν μόνο παίκτες προσκείμενοι στο καθεστώς. Ένας εξ αυτών που μποϊκόταρε την εθνική, δηλώνοντας δημόσια ότι δεν πρόκειται ποτέ να παίξει σ’αυτή όσο ο Άσαντ συνεχίζει να σκοτώνει συμπατριώτες του (κάποιες φορές ακόμα και με τη χρήση χημικών), ο αρχηγός Φιράς αλ Χατίμπ αποφάσισε την άνοιξη να επιστρέψει για τα κρίσιμα τελευταία παιχνίδια των προκριματικών. Λίγο καιρό μετά, τον ίδιο δρόμο ακολούθησε ο Ομάρ Αλ Σομάχ, ο σκόρερ του χρυσού γκολ μέσα στο Ιράν. Κανένας εκ των δυο δεν δικαιολόγησε πειστικά την ξαφνική αλλαγή στάσης. Η πίστη ότι μια επιτυχία της εθνικής θα δώσει χαρά στους απλούς ανθρώπους που έχουν περάσει πολύ δύσκολα είναι το μόνο επιχείρημα που ακούγεται.

Σε συνέντευξη του στο ESPN ο Χατίμπ ανέφερε πολλές φορές πως δυσκολεύεται ακόμα να κοιμηθεί, προσπαθώντας να καταλάβει ποια είναι η καλύτερη δυνατή απόφαση κάτω από τόσο δύσκολες συνθήκες. “Η αλήθεια είναι πως φοβάμαι πολύ. Αν μιλήσεις, κάποιος θα σε σκοτώσει. Δεν χρειάζεται καν να κάνεις κάτι. Θα σε σκοτώσει γι’αυτό που σκέφτεσαι. Πλέον στη Συρία υπάρχουν πάρα πολλοί δολοφόνοι. Δεν είναι μια ή δυο πλευρές μόνο. Τους μισώ όλους το ίδιο” ανέφερε σε κάποιο σημείο της συνέντευξης, πριν καταλήξει: “Ό,τι κι αν συμβεί από εδώ και πέρα 12 εκατομμύρια Σύριοι θα με αγαπάνε και άλλα 12 εκατομμύρια θα θέλουν να με σκοτώσουν”.

Παρά την επανένταξη των δυο δηλωμένων ‘εχθρών του Άσαντ’ στην ομάδα, αυτή κατά βάση παραμένει πιστή στον αμφιλεγόμενο πρόεδρο της Συρίας σε τέτοιο βαθμό που ο προπονητής και ο αρχηγός της το 2015 εμφανίστηκαν σε συνέντευξη τύπου φορώντας μπλουζάκια με τη φάτσα του. Για αρκετούς Σύριους η εθνική ήταν, είναι και θα είναι η ομάδα του καθεστώτος (αν και, όπως προκύπτει από τα διάφορα ξένα ρεπορτάζ με συνεντεύξεις αντιπάλων του Άσαντ, πολλοί εκ των οποίων είναι πλέον πρόσφυγες σε γειτονικά κράτη, αυτό δεν αποτρέπει αρκετούς εξ αυτών να πανηγυρίσουν τις επιτυχίες της).

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου ανάμεσα στους χιλιάδες νεκρούς ήταν και αρκετοί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές (ο αριθμός τους, μαζί με αυτόν των αγνοουμένων, ξεπερνάει τους 50), οι περισσότεροι εκ των οποίων δολοφονήθηκαν από τον στρατό του Άσαντ είτε εν ώρα μάχης, είτε σε κάποια φυλακή μετά από πολλές ημέρες βασανιστηρίων. Κάποιοι απ’αυτούς είχαν φτάσει μέχρι και την εθνική, κάποιοι ήταν ανερχόμενα ταλέντα, κάποιοι άλλοι απλά έβγαζαν το ψωμί τους παίζοντας στο πρωτάθλημα της χώρας.

Όσοι κατάφεραν να γλιτώσουν το θάνατο, μετατράπηκαν σε πρόσφυγες, όπως εκατομμύρια συμπατριώτες τους. Ο Φίρας αλ-Αλί ήταν ένας από τους καλύτερους αμυντικούς της χώρας, διεθνής, διάσημος, με αξιόλογη καριέρα, τρία σπίτια και αρκετά λεφτά στην τράπεζα. Σήμερα ζει σε μια μικρή σκηνή σε ένα κέντρο προσφύγων στην Τουρκία μαζί με τη γυναίκα του και τα τρία παιδιά του. “Είναι πολύ δύσκολα αλλά δεν μετανιώνω για τίποτα” λέει και δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να συμμετέχει σε μια ομάδα που στηρίζεται από τον άνθρωπο που εξαιτίας του σκοτώθηκαν χιλιάδες και ξεσπιτώθηκαν εκατομμύρια συμπατριώτες του.

Σήμερα το μεσημέρι στην μακρινή Μαλαισία η Συρία θα αντιμετωπίσει την έμπειρη Αυστραλία, που έχει δώσει το παρών στα τρία τελευταία Μουντιάλ. Το αποτέλεσμα των δυο αγώνων (η ρεβάνς θα γίνει σε πέντε μέρες στο Σίδνεϊ) θα κρίνει ποια ομάδα θα προχωρήσει στο επόμενο και τελικό μπαράζ, εκεί που ο νικητής θα ‘παλέψει’ για το εισιτήριο για το Μουντιάλ με μια ομάδα από την Κεντρική και Βόρεια Αμερική (με πιθανή υποψήφια την ομάδα των Η.Π.Α., με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο συμβολισμού). Ακόμα κι αν το θαύμα δεν ολοκληρωθεί και η συμμετοχή σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο παραμείνει άπιαστο όνειρο, για δυο ώρες απόψε οι κάτοικοι της Συρίας θα μπορούν να ξεχάσουν, έστω για λίγο, τα όσα συμβαίνουν στη χώρα τους τα τελευταία έξι χρόνια.