Είναι δύσκολο να γράφεις για το ποδόσφαιρο αυτή την εποχή. Πέρασε πολύ γρήγορα και αθόρυβα χαμηλότερα στις προτεραιότητές μας. Όχι στην αγάπη μας, όχι στο πόσο μας λείπει, γιατί το ποδόσφαιρο για πολλούς και πολλές από μας είναι η κανονικότητα, τρόπος ζωής. Αλλά εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού δεν έχεις και πολλά να πεις γι’ αυτό. Εν μέσω όμως του φόβου για το παρόν, αλλά και για το μέλλον και πόσο αυτό θα αλλάξει, ψάχνεις πράγματα που θα σε κάνουν να ξεχαστείς ή θα σου δώσουν λίγο κουράγιο. Κι η ιστορία της Ιρένε Γκονθάλεθ Μπαράντα είναι μια τέτοια. Μια ιστορία θάρρους, από μια κοπέλα (ούτε καν γυναίκα καλά καλά) που δεν έδωσε σημασία στο περιβάλλον της εποχής, δεν φοβήθηκε και αφοσιώθηκε σε αυτό που αγαπούσε. Την μπάλα.
Η Ιρένε γεννήθηκε τέτοιες μέρες του 1909, στις 26 Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, στην Α Κορούνια της Γαλικίας, στα βορειοδυτικά της Ισπανίας. Ήταν ένα παιδάκι γεμάτο ενέργεια, έτρεχε πάνω κάτω, δεν την τραβούσαν οι συνήθειες και τα παιχνίδια των άλλων κοριτσιών. Και όταν είδε στη γειτονιά Οριγιάμαρ την μπάλα να κυλά για πρώτη φορά, ερωτεύτηκε. Ας μην ξεχνάμε ότι το ποδόσφαιρο τότε δεν ήταν αυτό το παγκόσμιο φαινόμενο που είναι σήμερα. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να κολλάνε στις τηλεοράσεις τους και θα γέμιζε με συναισθήματα τον κόσμο. Στην Ισπανία, όπως και στα περισσότερα μέρη ήταν μια νέα “μόδα”. Ο πρώτος επίσημος αγώνας στη χώρα είχε γίνει το 1890, το Κόπα ντελ Ρέι ξεκίνησε το 1903 και η ισπανική Π.Ο. ιδρύθηκε τη χρονιά που η Ιρένε γεννήθηκε. Αλλά αυτό το καινούριο σπορ, που σε πολλά μέρη της Ισπανίας έφεραν οι Άγγλοι, κέρδισε την καρδιά της Ιρένε.
Η Ιρένε δεν έπαιζε χαριστικά. Έπαιζε με τα αγόρια και ήταν καλή. Ήταν γρήγορη, είχε ισχυρό χαρακτήρα και κυρίως, δεν φοβόταν. Δεν της χαρίζονταν και ούτε το ζητούσε κι αυτή. Έπαιξε σε πολλές παιδικές ομάδες, ξεκινώντας από την τοπική Ράθινγκ-Αθλέτικ και περνώντας και από άλλα σωματεία. Στη Λούγκο ιδιαίτερα ήταν πολύ αγαπητή και όπως λένε οι λίγες πληροφορίες της εποχής από τη Γαλικία, ο κόσμος τη λάτρευε και ζητούσε να παίζει πάντα. Φυσικά δεν ήταν όλα ρόδινα. Ο πατέρας της δεν ήταν καθόλου υπέρμαχος της ιδέας να βλέπει την κόρη του να παίζει ποδόσφαιρο, αλλά και πολλοί από τους φιλάθλους έκαναν σχόλια από τις εξέδρες, την ειρωνεύονταν. Η Ιρένε όμως είχε τόσο ισχυρό χαρακτήρα που δεν καταλάβαινε τίποτα. Άλλωστε με τα (λίγα) χρήματα που έβγαζε στήριζε και το πολύ φτωχικό σπιτικό της.
Ξεκίνησε παίζοντας ως επιθετικός, αλλά γρήγορα γύρισε πιο πίσω και έγινε τερματοφύλακας. Και μάλιστα εξαιρετική τερματοφύλακας, παίζοντας στις μικρές ομάδες της περιοχής. Έκανε εξόδους μαζεύοντας ψηλά την μπάλα και ήταν ατρόμητη στα τετ α τετ, όπως έγραφαν οι τοπικές εφημερίδες. Είχε γίνει ατραξιόν για το κοινό του ποδοσφαίρου, το κορίτσι που μαζί και απέναντι σε 21 αγόρια. Αλλά η πρωτοπορία της δεν έμεινε στο ότι ήταν η πρώτη Ισπανίδα επιθετικός και τερματοφύλακας, δεν στάθηκε μόνο σε αυτά.
Το 1924 έγινε και η πρώτη γυναίκα… πρόεδρος. Στα 15 της χρόνια μόλις, έφτιαξε τη δική της ομάδα, την Irene F.C., στην οποία ήταν πρόεδρος και τερματοφύλακας. Διοργάνωσε μάλιστα και τουρνουά με άλλες παιδικές ομάδες, ενώ κατάφερε να κλείσει φιλικά για την ομάδα της και με “κανονικές” ομάδες, που αγωνίζονταν στο ανδρικό επίπεδο. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες για την καριέρα της, υπάρχει όμως αυτή η εξαιρετική φωτογραφία που βλέπετε στην αρχή του κειμένου. Η Ιρένε βρίσκεται στο Ριαθόρ [το στάδιο επίσημα ξεκίνησε το 1939, αλλά ήταν ο χώρος ήταν ήδη το γήπεδο της Ντεπορτίβο από το 1906] κάτω από τα γκολπόστ, με φαρδύ σορτσάκι μέχρι τα γόνατα και ποδοσφαιρικά παπούτσια της εποχής να κοντρολάρει μια μπάλα. Η “φανέλα” ήταν ένα δώρο του Ρικάρντο Θαμόρα, ενός από τους καλύτερους τερματοφύλακες στην ιστορία του ισπανικού και του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Αν κάποιος έψαχνε πίσω από το τέρμα, θα έβρισκε και το γούρι της. Ένα κουκλάκι ποδοσφαιριστή που τοποθετούσε πάντα εκεί, μια συνήθεια που πήρε από τον Θαμόρα.
Η Ιρένε λάτρευε το ποδόσφαιρο και πολλές πληροφορίες γι’ αυτή, έρχονται από τον Ροντρίγκο Βιθόσο. Έναν άλλον σπουδαίο τερματοφύλακα που έπαιξε στην Ντεπορτίβο και αργότερα και στη Ρεάλ. Ο Βιθόσο θυμάται την πιτσιρίκα να έρχεται στο γήπεδο να τον δει και να κάθεται πίσω από την εστία του εμψυχώνοντάς τον. Η ζωή της ήταν το ποδόσφαιρο και είχε το θάρρος να ασχοληθεί με αυτό σε μια εποχή που δεν ήταν ευνοϊκή. Η ομάδα της, σε μια περίοδο που το ποδόσφαιρο ήταν κάτι ανάμεσα σε ερασιτεχνικό και επαγγελματικό, έκλεινε πολλά ματς και ο κόσμος πήγαινε με ενδιαφέρον να τη δει. Τα έσοδα τα μοιράζονταν όλοι στην ομάδα. Και δυστυχώς για εμάς δεν θα μάθουμε ποτέ τι θα μπορούσε να φέρει το μέλλον. Βλέπετε, η ανθρωπότητα πάντα είχε ασθένειες που την χτυπούσαν. Και για αιώνες, μια από αυτές ήταν η φυματίωση. Ή μάλλον είναι ακόμα, μια που σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η φυματίωση συγκαταλέγεται μέσα στα δέκα συχνότερα αίτια θανάτου στον κόσμο και είναι από τις πρώτες μεταδιδόμενες νόσους σε θανάτους, πολύ κοντά με το HIV. Κάπως έτσι κι η Ιρένε έπεσε θύμα αυτής της ασθένειας. Μόλις στα 19 της χρόνια αναγκάστηκε να σταματήσει το ποδόσφαιρο. Διοργανώθηκε ένας ποδοσφαιρικός αγώνες για να συγκεντρωθούν χρήματα, η εφημερίδα “Φωνή της Γαλικίας” κάλεσε τον κόσμο να προσφέρει: “αν αρκετοί από εσάς χαρίσετε το 1/4 από όσα δίνετε για ένα εισιτήριο θα κάνετε καλό”, έγραψε. Ένα σεβαστό πόσο συγκεντρώθηκε. Χρήματα που η Ιρένε είχε ανάγκη για ρούχα, για το ενοίκιό της, για ένα στρώμα κρεβατιού. Δυστυχώς όμως, δεν τα κατάφερε. Στις 28 Απριλίου του 1928, περίπου ένα μήνα αφού έκλεισε τα 19 της έφυγε από τη ζωή. Η Irene F.C. έσβησε μαζί της, η Ιρένε Γκονθάλεθ Μπαράντα δεν κατάφερε να κλείσει την καριέρα της όπως θα ήθελε, να χορτάσει το ποδόσφαιρο. Η μνήμη της όμως έμεινε ζωντανή χάρη σε δημοσιογράφους και ιστορικούς που πριν από μερικά χρόνια έκαναν μια έρευνα για τη ζωή της και μας έφεραν όλα τα παραπάνω στοιχεία. Μέσα σε όλα αυτά και ένα τραγουδάκι που έλεγαν εκείνα τα χρόνια τα κοριτσάκια στη Γαλικία:
Μαμά θέλω να γίνω ποδοσφαιριστής,
να παίζω όμορφα όπως η Ιρένε,
μαμά όταν μεγαλώσω
θα βγάλω πολλά χρήματα από το ποδόσφαιρο
