Το Κύπελλο Αγγλίας δεν είναι μόνο η αρχαιότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση στον πλανήτη. Είναι και ένας θεσμός που μέχρι και σήμερα, στην εποχή της πλήρους εμπορευματοποίησης, συνεχίζει να προσφέρει υπέροχες ιστορίες. Τις περισσότερες φορές οι ιστορίες αυτές εντοπίζονται κάπου ανάμεσα στον 3ο και τον 5ο γύρο της διοργάνωσης. Εκεί δηλαδή που μπαίνουν στον… χορό τα μεγαθήρια της Πρέμιερ Λιγκ, τα οποία συχνά-πυκνά καλούνται να αντιμετωπίσουν παντελώς άγνωστες ομάδες χαμηλών κατηγοριών, που το μπάτζετ τους είναι το μηνιάτικο ενός σούπερ σταρ και το γήπεδο τους δεν θα έπαιρνε έγκριση ούτε για βοηθητικό κάποιου από τα μεγάλα κλαμπ της χώρας. Όχι όμως πάντα. Ο ημιτελικός του 1995, ανάμεσα στην Έβερτον και την Τότεναμ, αποδεικνύει ότι ο θεσμός μπορεί να προσφέρει μοναδικά καλτ σκηνικά ακόμα και στις μονομαχίες των ομάδων της πρώτης κατηγορίας.
Γυρνάμε 23 χρόνια πριν, σ’έναν άλλο Απρίλιο, αυτόν του 1995. Την εποχή εκείνη οι ημιτελικοί δεν διεξαγόταν στο Γουέμπλει, όπως γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά σε ουδέτερα γήπεδα σε όλη την Αγγλία. Την ώρα λοιπόν που στο Μπέρμιγχαμ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αντιμετώπιζε την Κρίσταλ Πάλας, στον άλλο ημιτελικό η Τότεναμ έπαιζε με την Έβερτον στο ιστορικό Έλαντ Ρόουντ, στο Λιντς. Παρά το γεγονός ότι το ματς διεξαγόταν σε ουδέτερη έδρα, το γήπεδο ήταν κατάμεστο αφού η πιθανότητα συμμετοχής σ’έναν τελικό κυπέλλου Αγγλίας δεν άφηνε ασυγκίνητο κανέναν.
Τα παράδοξα του συγκεκριμένου αγώνα ξεκινάνε πριν καν το πρώτο σφύριγμα του. Η παρουσία της Τότεναμ στον ημιτελικό ήταν μια εξέλιξη που δεν υπήρχε περίπτωση να προβλέψει κανείς στην αρχή της χρονιάς. Ο λόγος ήταν απλός: Η Τότεναμ δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής στη διοργάνωση! Σε μια από τις πιο περίεργες υποθέσεις στην ιστορία της Πρέμιερ Λιγκ, οι ‘Πετεινοί’ τιμωρήθηκαν πριν ξεκινήσει η σεζόν για οικονομικές παρατυπίες στις οποίες είχε υποπέσει η προηγούμενη διοίκηση της ομάδας. Η αρχική ποινή ήταν κυριολεκτικά εξοντωτική: -12 βαθμοί στο πρωτάθλημα, πρόστιμο 600.000 λιρών και αποβολή από το Κύπελλο εκείνης της χρονιάς! Όπως ήταν αναμενόμενο, η Τότεναμ έκανε έφεση και κατάφερε στο τέλος να πάρει πίσω τους βαθμούς και να της επιτραπεί να αγωνιστεί στο Κύπελλο. Το πρόστιμο όμως όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά έφτασε το 1,5 εκατομμύριο λίρες.
Ματωμένη οικονομικά αλλά με ανεβασμένη ψυχολογία λόγω της επιστροφής των βαθμών, η ομάδα του Λονδίνου έκανε μια από τις καλύτερες σεζόν της εκείνη την εποχή στην Πρέμιερ Λιγκ και έφτασε ως τον ημιτελικό του Κυπέλλου, αποκλείοντας Σάντερλαντ, Σαουθάμπτον και Λίβερπουλ. Η προοπτική ενός τελικού στο τέλος μιας χρονιάς που ξεκίνησε με κλίμα ‘κηδείας’, ενθουσίαζε τους πάντες στο Γουάιτ Χαρτ Λέιν. Κανένας δεν υπολόγιζε όμως τον Ντανιέλ Αμοκάτσι.
H Έβερτον είχε αγοράσει τον 22χρονο επιθετικό εκείνο το καλοκαίρι από τη Μπριζ, έναντι 3 εκατομμυρίων λιρών. Ο Αμοκάτσι είχε γίνει στόχος αρκετών ευρωπαϊκών ομάδων (είχε ακουστεί έντονα και αυτό της Γιουβέντους) καθώς προερχόταν από ένα πολύ καλό Μουντιάλ, στο οποίο είχε σκοράρει και δυο φορές. Ένα γκολ απέναντι στη Βουλγαρία και ένα, πραγματικά πανέμορφο, γκολ στον Χρήστο Καρκαμάνη στις καθυστερήσεις του αγώνα με την εθνική μας ομάδα. “Αυτή ήταν η ομορφότερη ανάμνηση μου με την εθνική ομάδα. Ακόμα και ο διαιτητής μου έδωσε συγχαρητήρια μετά από το γκολ” δήλωσε μετά από χρόνια ο ίδιος.
Λίγο καιρό πριν το Μουντιάλ των ΗΠΑ είχε στεφθεί και πρωταθλητής Αφρικής με τη Νιγηρία, το 1996 κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες, σκοράροντας μάλιστα το νικητήριο γκολ του τελικού με την Αργεντινή ενώ έδωσε το παρών και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998. Η πιο αξέχαστη στιγμή του όμως ήρθε σ’εκείνο το παιχνίδι με την Τότεναμ.
Ήταν το 70ο λεπτό του ημιτελικού και το σκορ ήταν 2-1 υπέρ της Έβερτον. Τα ‘Ζαχαρωτά’ είχαν κυριαρχήσει στο πρώτο ημίχρονο και στο 55′ βρέθηκαν να προηγούνται με 2-0. Δέκα λεπτά μετά όμως, ένα εύστοχα εκτελεσμένο πέναλτι του Γιούργκεν Κλίνσμαν έβαλε ξανά την Τότεναμ στο παιχνίδι. Με τους παίκτες των Λονδρέζων να πιέζουν ασφυκτικά για την ισοφάριση ο Ντανιέλ Αμοκάτσι, που βρισκόταν στον πάγκο και μάλλον δεν είναι οπαδός της φιλοσοφίας “τα καλά έρχονται σ’αυτούς που περιμένουν”, αποφάσισε ότι πρέπει να κάνει κάτι.
“Ο Κλίνσμαν βρισκόταν σε εξαιρετική κατάσταση και η πίεση τους ήταν αφόρητη. Ένιωθα ότι μπορούσα να βοηθήσω. Καθόμουν στον πάγκο και άκουγα τον φυσιοθεραπευτή μας που έλεγε στον προπονητή ότι ο Πολ Ρίντεουτ είχε χτυπήσει και έπρεπε να βγει. Ο προπονητής του έλεγε όμως ότι θέλει να του δώσει ακόμα 5 λεπτά για να δει πως θα πάει αλλά δεν υπήρχε καμία βελτίωση και γι’αυτό αποφάσισα να μπω μόνος μου στο παιχνίδι”.
Σε μια στιγμή απόλυτης ποδοσφαιρικής παράνοιας και την ώρα που όλοι ήταν απασχολημένοι με τον Ρίντεουτ, που δεχόταν τις πρώτες βοήθειες δίπλα στην εστία, ο Αμοκάτσι πλησίασε τον 4ο διαιτητή και τον ενημέρωσε πως θα γίνει αλλαγή, λέγοντας το νούμερο του. Εκείνος έκανε ότι ορίζει ο κανονισμός και τα υπόλοιπα είναι Ιστορία. Ο Ντανιέλ Αμοκάτσι μπήκε μόνος του στον αγωνιστικό χώρο σαν να έπαιζε σε κάποιο ματσάκι γειτονιάς με τους φίλους του, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι παιζόταν εκείνη την ώρα ένας κρίσιμος ημιτελικός του Κυπέλλου Αγγλίας, παραβλέποντας ακόμα και το ότι εκείνη τη σεζόν είχε σκοράρει όλο κι όλο ένα γκολ κι αυτό 7 μήνες πριν, στις πρώτες αγωνιστικές της Πρέμιερ Λιγκ!
Η πρωτοβουλία του αποδείχτηκε τελικά ανέλπιστα ευεργετική. Δώδεκα λεπτά μετά την είσοδο του, η Έβερτον έκανε μια οργανωμένη επίθεση από τα δεξιά, έγινε μια σέντρα στο δεύτερο δοκάρι και από εκεί ο Νιγηριανός επιθετικός την έστειλε με το κεφάλι στα δίχτυα. Λίγα λεπτά μετά και την ώρα που στον πάγκο ο προπονητής του, Τζόε Ρόιλ, προσπαθούσε ακόμα να χωνέψει τα όσα ζούσε εκείνη τη μέρα, η ομάδα του ξεχύθηκε στην αντεπίθεση από τα αριστερά, o προωθημένος Γκάρι Άμπλετ γύρισε τη μπάλα στην μικρή περιοχή και εκεί ο ανενόχλητος Αμοκάτσι την έστειλε ξανά στα δίχτυα. 4-1! Η Έβερτον ήταν πλέον στον τελικό και ο Νιγηριανός, του 1 γκολ σε 8 μήνες έως τότε, ήταν ο νέος ήρωας του Γκούντισον Παρκ. Μετά το παιχνίδι ο Ρόιλ συνόψισε την όλη φάση με μια ατάκα: “Ήταν η καλύτερη αλλαγή που δεν έκανα”.
“Έχω μερικές πολύ ωραίες αναμνήσεις από εκείνη την εποχή στην Έβερτον, παρ’όλο που ακόμα και τα γκολ μου επισκιάστηκαν από εκείνη τη φορά που μπήκα μόνος μου αλλαγή” δήλωσε πριν μερικά χρόνια ο Αμοκάτσι σε συνέντευξη του, για να συμπληρώσει: “Όταν μπήκα το μόνο που σκεφτόμουν ήταν ‘ελπίζω όλο αυτό να πιάσει’ και δόξα τω Θεώ έπιασε, γιατί αλλιώς αυτό θα ήταν το τελευταίο μου ματς με την Έβερτον.”
Το ρίσκο έπιασε, η ομάδα πέρασε στον τελικό και ο Αμοκάτσι ολοκλήρωσε εκείνη τη μαγική εβδομάδα σκοράροντας δυο ακόμα γκολ απέναντι στη Νιούκαστλ. Στο Γουέμπλει η Έβερτον αντιμετώπισε την Γιουνάιτεντ με τον Νιγηριανό να ξεκινάει πάλι από τον πάγκο και να μπαίνει αλλαγή (αυτή τη φορά κανονική, με τη συγκατάθεση του προπονητή του) στο ίδιο ακριβώς χρονικό σημείο, με το σκορ στο 1-0 υπέρ της ομάδας του. Το παιχνίδι τελικά έληξε με αυτό το σκορ. Εκείνο ήταν και το τελευταίο τρόπαιο της Έβερτον μέχρι και σήμερα. Χρυσός σκόρερ της στον τελικό; O Πολ Ρίντεουτ, ο παίκτης τον οποίο αντικατέστησε στον ημιτελικό ο Αμοκάτσι.
Είκοσι τρία χρόνια μετά η Τότεναμ βρίσκεται ξανά στα ημιτελικά του Κυπέλλου Αγγλίας. Σήμερα το απόγευμα στο Γουέμπλει αντιμετωπίζει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ψάχνοντας την πρώτη συμμετοχή της σε τελικό μετά από το 1990. Το σίγουρο είναι πως πολύ δύσκολα θα την πάθει όπως το 1995, αφού αν κάποιος παίκτης της Γιουνάιτεντ προσπαθήσει να μπει μόνος του στον αγώνα, το πιθανότερο είναι ο Ζοσέ Μουρίνιο να τον κυνηγήσει μέσα στο γήπεδο και να τον σύρει έξω, τραβώντας τον από το αυτί.