Το γκολ του Κανίγια και το σκάνδαλο με το «ιερό νερό»

Ένα Αργεντινή-Βραζιλία δεν είναι ποτέ ένα απλό παιχνίδι. Αυτή είναι μια διαχρονική αλήθεια που γνωρίζουν ακόμα και αυτοί που δεν έχουν παρακολουθήσει ούτε έναν ολόκληρο ποδοσφαιρικό αγώνα στη ζωή τους. Από τις ασπρόμαυρες εποχές, τότε που ένα μεταξύ τους ντέρμπι για το Κόπα Αμέρικα προκάλεσε τη διακοπή των σχέσεων τους για δέκα χρόνια, μέχρι και την τελευταία φορά που συναντήθηκαν στο χόρτο σε αυτά τα προκριματικά, στο περίεργο εκείνο ματς που κράτησε μόλις 6 λεπτά πριν μπουκάρουν μέσα οι άνθρωποι του υπουργείου υγείας της Βραζιλίας, ο αγώνας αυτός αντιμετωπίζεται κι από τις δυο πλευρές σαν τελικός, ακόμα κι αν δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό έπαθλο στο τέλος για τον νικητή. Υπάρχουν όμως κάποια “Superclásico de las Américas” που ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα. Η τελευταία φορά που οι δυο αντίπαλοι συναντήθηκαν σε Παγκόσμιο Κύπελλο ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

24 Ιουνίου 1990. Στάδιο Ντέλε Άλπι, Τορίνο. Βραζιλία και Αργεντινή συναντιούνται στη φάση των 16 του Μουντιάλ, σε μια αναμέτρηση που οι περισσότεροι δεν περίμεναν να δούνε τόσο νωρίς στη διοργάνωση. Η Αργεντινή όμως έχει κατέβει στα γήπεδα της Ιταλίας σε πολύ μέτρια κατάσταση και ο βασικός λόγος εντοπίζεται στον ηγέτη της. Ο Ντιέγκο Μαραντόνα ταλαιπωρείται από ένα πρόβλημα στο πόδι κι αυτό κάνει ακόμα πιο εύκολη τη δουλειά των αμυντικών, που έτσι κι αλλιώς είναι πλέον κατάλληλα προετοιμασμένοι για να τον αντιμετωπίσουν, μετά τα όσα έκανε στο προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Ντιέγκο βρίσκει ελάχιστο ελεύθερο χώρο για να κινηθεί, αφού όλοι πλέον τον μαρκάρουν με βοήθειες, ενώ ακόμα κι όταν καταφέρνει να ξεφύγει από έναν αμυνόμενο, η φάση διακόπτεται συνήθως πρόωρα από κάποια καλή κλωτσιά.

Εκτός από τους σκληροτράχηλους αντιπάλους, ο Μαραντόνα έχει να αντιμετωπίσει και ένα μεγάλο μέρος του ιταλικού κοινού, ειδικότερα αυτούς που κατοικούν στο βόρειο τμήμα της χώρας. Οι εριστικές δηλώσεις που είχε κάνει όσο έπαιζε στη Νάπολι έχουν επανέλθει στο προσκήνιο και τα ιταλικά ΜΜΕ κάνουν ό,τι μπορούν για να τον στοχοποιήσουν και να τον φέρουν σε δύσκολη θέση. Σε μια από τις πιο περίεργες τέτοιες περιπτώσεις, η φημισμένη Τσιτσιολίνα κυκλοφορεί ένα βίντεο στο οποίο υποτίθεται ότι συνευρίσκεται ερωτικά με τους παίκτες των αντιπάλων της Ιταλίας, με σκοπό να τους εξουθενώσει. Ένας από αυτούς είναι και ένας σωσίας του Μαραντόνα, που επειδή είναι τόσο νάρκισσος προτιμάει αντί για το σεξ τον αυνανισμό, προκαλώντας τα γέλια των θεατών.

Όσο αυτά τα τραγελαφικά συμβαίνουν εκτός γηπέδων, στο χόρτο η Αργεντινή ζορίζεται. Ξεκινάει το τουρνουά με μια απρόσμενη ήττα απέναντι στο Καμερούν, σε ένα ματς που ο Μπιλάρδο επιλέγει να αφήσει στον πάγκο στην αρχή τον ανερχόμενο Κλαούντιο Κανίγια. “Η απόφαση του ήταν αδιανόητη” δήλωσε πολλά χρόνια μετά ο ‘γιος του ανέμου’. “Ευτυχώς κατάλαβε νωρίς το λάθος του. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πότε θα μπω μέσα για να δείξω σ’αυτόν τον γαμημένο πόσο λάθος έκανε. Ήμουν τόσο εκνευρισμένος που δεν ήξερα αν ήθελα να νικήσουμε χωρίς εμένα. Δηλαδή ήθελα, αλλά το γκολ της νίκης να το έβαζε κάποιος αμυντικός ή ακόμα και ο τερματοφύλακας, αλλά όχι κάποιος επιθετικός.”

Με την πλάτη στον τοίχο πλέον, η πρωταθλήτρια κόσμου παίζει έναν αγώνα “νίκη ή θάνατος” απέναντι στη Σοβιετική Ένωση. Οι λατινοαμερικάνοι παίρνουν το ματς με 2-0 αλλά οι Σοβιετικοί φωνάζουν, δικαιολογημένα, για τη διαιτησία, καθώς στο πρώτο ημίχρονο και με το σκορ στο 1-0 ο Μαραντόνα αποκρούει μια κοντινή κεφαλιά που κατευθύνεται προς την εστία με το χέρι! Όπως και το 1986, ο διαιτητής δεν το βλέπει, ο αγώνας συνεχίζεται και η Αργεντινή φεύγει νικήτρια από το Σαν Πάολο. Στην τελευταία αγωνιστική των ομίλων μια ισοπαλία με τη Ρουμανία του Χάτζι αποδεικνύεται λίγη για να της δώσει τη δεύτερη θέση αλλά αρκετή για να την περάσει στα νοκ άουτ ως μια από τις καλύτερες τρίτες και με αυτόν τον περιπετειώδη τρόπο να τη στείλει πάνω στη Βραζιλία.

Όχι πως η σελεσάο έθελξε με την απόδοση της έως τότε. Η ομάδα του Καρέκα, του Αλεμάο, του Ντούνγκα και του πιτσιρικά ακόμα Ρομάριο τερμάτισε μεν πρώτη στον όμιλο της αλλά με έναν τρόπο που δεν θύμιζε σε τίποτα Βραζιλία, και ειδικότερα την ομάδα των δυο προηγούμενων Μουντιάλ. Με τρεις “επαγγελματικές” νίκες στο γκολ απέναντι σε μετριότατες ομάδες, οι Βραζιλιάνοι εκτός από τους αντιπάλους τους εντός γηπέδων, είχαν να αντιμετωπίσουν και την κριτική που δέχονταν από τους δημοσιογράφους της χώρας, που αναπολούσαν το “joga bonito” των παικτών του Τέλε Σαντάνα.

Σε ένα Ντέλε Άλπι γεμάτο από κόσμο που κατά κύριο λόγο υποστήριζε Βραζιλία, η σελεσάο ανέλαβε τα ηνία του αγώνα από νωρίς, έκλεισε τους αντιπάλους της στα καρέ τους και δημιούργησε αρκετές ευκαιρίες. Η μπάλα όμως αρνιόταν πεισματικά να μπει στα δίχτυα ενώ δυο φορές σταμάτησε στο δοκάρι του Γκοϊκοετσέα, ενός ακόμα πρωταγωνιστή εκείνου του τουρνουά που άργησε να βρει θέση στην ενδεκάδα του Μπιλάρδο, καθώς είχε προτιμηθεί ο Πουμπίδο, που τελικά αποχώρησε τραυματίας στον αγώνα με τους Σοβιετικούς.

Με την πίεση των Βραζιλιάνων να αυξάνεται όσο περνούσε ο χρόνος, οι Αργεντινοί εναπόθεσαν τις ελπίδες τους για κάτι καλό στην επίθεση στον Μαραντόνα, που έψαχνε ακόμα την πρώτη μεγάλη ενέργεια σε αυτό το Μουντιάλ, αφού μέχρι εκείνο το σημείο μετρούσε 1 χέρι, 0 γκολ, 0 ασίστ και 0 σουτ στην εστία. Και ο Ντιέγκο δεν τους διέψευσε. Στο 81ο λεπτό πήρε τη μπάλα στο χώρο του κέντρου, ντρίπλαρε έναν αμυντικό, κρατήθηκε όρθιος από την πίεση ενός δεύτερου και αφού τράβηξε πάνω του άλλους τρεις, πέρασε μια πάσα στον ανενόχλητο Κανίγια που την έστειλε στα δίχτυα. “Aν δεις προσεκτικά τη φάση στο μισό εκείνο του γηπέδου ήμασταν μόνο εγώ και ο Ντιέγκο, απέναντι σε πολλούς Βραζιλιάνους” ανακαλεί ο Κανίγια. “Για να πω την αλήθεια, περίμενα ότι θα χάσει τη μπάλα ή ότι θα πέσει από κάποιο μαρκάρισμα αλλά ο Μαραντόνα ήταν παίκτης που δεν την έχανε εύκολα. Τότε είδα το κενό που άφησαν οι αμυντικοί, έτρεξα προς τα εκεί και ευτυχώς δεν με ακολούθησε κανένας γιατί ήταν όλοι απασχολημένοι με τον Ντιέγκο. Προφανώς και ήταν λάθος τους αλλά χρειάζονται και τα λάθη σε ένα παιχνίδι για να μπει ένα γκολ.”

https://www.youtube.com/watch?v=d9VoQQp98e8

Κόντρα στη ροή του αγώνα, οι Αργεντινοί απέκτησαν κεφάλι στο σκορ και λίγα μόλις λεπτά αργότερα αγκάλιασαν την πρόκριση όταν ο αρχηγός των Βραζιλιάνων, Ρικάρντο Γκόμεζ, είδε την κόκκινη κάρτα γιατί σταμάτησε τον Μπασουάλδο, που έβγαινε μόνος του απέναντι στον Ταφαρέλ, με ένα αυθεντικό, λατινοαμερικάνικο τάκλιν από πίσω. Ακόμα και με δέκα παίκτες πάντως, η σελεσάο θα μπορούσε να ισοφαρίσει το ματς όταν ο Λουίς Αντόνιο Κορέα ντα Κόστα, που γυρνούσε και με το, ασυνήθιστο για Βραζιλιάνο, παρατσούκλι “Μιούλερ”, βρέθηκε στο 88′ ολομόναχος στο ύψος της μικρής περιοχής αλλά δεν μπόρεσε να βρει εστία γιατί δεν έπιασε καλά το σουτ. Οι Βραζιλιάνοι επέστρεψαν πρόωρα σπίτι, οι Αργεντινοί έφτασαν ως γνωστόν μέχρι τον τελικό αλλά ο συγκεκριμένος αγώνας δεν μπήκε στο χρονοντούλαπο τόσο γρήγορα.

Μετά το τέλος του, ένας από τους καλύτερους παίκτες της Βραζιλίας στο μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού, ο αριστερός μπακ Μπράνκο, κατηγόρησε τους Αργεντινούς ότι έριξαν κάτι στο νερό που του έδωσαν να πιεί σε μια διακοπή που έγινε εξαιτίας ενός τραυματισμού. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που περιείχε το νερό του προκάλεσε ζαλάδες και αδιαθεσία και επηρέασε αισθητά την απόδοση του στα τελευταία λεπτά του αγώνα. Περιέργως, οι ισχυρισμοί του δεν υιοθετήθηκαν από κανέναν στο βραζιλιάνικο στρατόπεδο και το θέμα ξεχάστηκε πολύ γρήγορα, παρ’ότι ο Μπράνκο επέμενε πως το μπουκάλι που του έδωσαν οι αντίπαλοι είχε μέσα κάτι ύποπτο, λέγοντας μάλιστα πως σε μια τυχαία συνάντηση με τον Ρουτζέρι στο αεροδρόμιο, ο Βραζιλιάνος αμυντικός του το επιβεβαίωσε “ανεπίσημα”.

Έπρεπε να φτάσουμε στο 2004 για να επανέλθει το θέμα στην επικαιρότητα. Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη του, ο Μαραντόνα δήλωσε πως πράγματι υπήρχε ένα μπουκάλι με ηρεμιστικό Roipnol στον πάγκο και πρόσθεσε ότι ήταν ο ίδιος που προέτρεψε τον, πολύ ορεξάτο εκείνη τη μέρα, Μπράνκο να πιει από αυτό. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες οι δημοσιογράφοι επικοινώνησαν με τον φροντιστή της Αργεντινής, Μιγκέλ ντι Λορέντσο, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι δεν ήξερε τίποτα για την υπόθεση. Η υπόθεση έφτασε μέχρι και τη ΦΙΦΑ, καθώς η ΠΟ της Βραζιλίας απέστειλε ολόκληρο φάκελο με όλα τα δεδομένα που είχε συλλέξει, αλλά όπως είναι αναμενόμενο το θέμα έκλεισε κάπου εκεί με το σκηνικό να μένει τελικά στην ιστορία ως “το σκάνδαλο με το ιερό νερό”.

Όπως όλα δείχνουν, δεν θα μάθουμε ποτέ αν πράγματι οι Αργεντινοί έδωσαν στον Μπράνκο ηρεμιστικά για να επηρεάσουν την απόδοση του ή αν όλα αυτά ήταν ένα παραμύθι-δικαιολογία του Βραζιλιάνου, το οποίο εκμεταλλεύτηκε αργότερα ο λαλίστατος Ντιέγκο για να προκαλέσει κι άλλη ίντριγκα γύρω από το όνομα του. Λίγο καιρό μετά πάντως, σε μια συνέντευξη του ο Μπιλάρδο απάντησε σε μια σχετική ερώτηση φορώντας το πιο μεγάλο και αινιγματικό χαμόγελο του: “Δεν γνωρίζω να σας πω αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έγινε κιόλας”.