Το πείσμα του Μαρκ-Αντρέ τερ Στέγκεν

Όταν το καλοκαίρι του 2008 η διοίκηση της Μπαρτσελόνα έκανε την έκπληξη και επέλεξε αντί του πετυχημένου και δοκιμασμένου Μουρίνιο, τον άπειρο Πεπ Γκουαρντιόλα, οι ‘μπλαουγκράνα’ προερχόταν από μια μικρή κρίση. Μετά το κερδισμένο Τσάμπιονς Λιγκ του 2006 είχαν ακολουθήσει δυο πολύ κακές σεζόν, στις οποίες όχι μόνο έμειναν χωρίς τίτλο αλλά έφτασαν να τερματίσουν μέχρι και 3οι, 18 βαθμούς μακριά από την πρωταθλήτρια Ρεάλ.

Έχοντας την αμέριστη υποστήριξη του Γιόχαν Κρόιφ, ο Γκουαρντιόλα εμφανίστηκε από την πρώτη μέρα αποφασισμένος να αλλάξει τα πάντα. Αυτή η διάθεση ανανέωσης δεν περιορίστηκε μόνο στο ρόστερ (εκείνο το καλοκαίρι αποχώρησαν από τη Βαρκελώνη αρκετά από τα βασικά στελέχη της ομάδας, ανάμεσα τους οι Ροναλντίνιο, Ντέκο, Ζαμπρότα και Εντμίλσον). Ο Πεπ ήθελε να περάσει τη δική του φιλοσοφία και αυτό έγινε ξεκάθαρο σε όλους από τις πρώτες κιόλας μέρες της προετοιμασίας.

Όπως αποκάλυψε ο Βίκτορ Βαλντές στο ντοκιμαντέρ “Take the ball, pass the ball”, που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες, ο 37χρονος τότε τεχνικός στην πρώτη τους συνάντηση του παρουσίασε τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούσε πλέον ο τερματοφύλακας της ομάδας. “Συναντηθήκαμε στο γραφείο του. Στον πίνακα της τακτικής είχε δυο μαγνητάκια τοποθετημένα χαμηλά έξω από την περιοχή μου και με ρώτησε αν καταλαβαίνω ποιοι παίκτες είναι αυτοί. Του είπα όχι και μου απάντησε ότι είναι τα σέντερ μπακ, που κάθε φορά που έχω τη μπάλα θα βγαίνουν εκεί και θα περιμένουν πάσα. Μου φάνηκε τρελό και του είπα ότι θα πρέπει να’ναι πολύ γενναίοι για να θέλουν τη μπάλα σ’εκείνο το σημείο, με τόση πίεση. Μου απάντησε: ‘Μην ανησυχείς. Αυτή είναι η δουλειά μου, να τους κάνω να τη θέλουν’.” Οι οδηγίες ήταν απλές (η υλοποίηση τους ήταν το μεγάλο ζόρι): Ο τερματοφύλακας δεν διώχνει σχεδόν ποτέ στα τυφλά, ακόμα και υπό πίεση ψάχνει πάντα την καλύτερη δυνατή πάσα. Ο τερματοφύλακας συμμετέχει κανονικά στο passing game της ομάδας. Ο τερματοφύλακας βγαίνει συχνά εκτός περιοχής για να βοηθήσει την άμυνα.

Ακόμα κι αν αυτό το ριψοκίνδυνο στυλ αποτύχει κάποια στιγμή, η φιλοσοφία δεν αλλάζει. Τα λάθη είναι μέρος του παιχνιδιού και δεν σηματοδοτούν αυτόματα την αποτυχία του συγκεκριμένου στυλ. Ο Γκουαρντιόλα ήταν τόσο πειστικός στη μετάδοση των ιδεών του, που οι παίκτες του απέκτησαν μια τρομερή αυτοπεποίθηση για το παιχνίδι τους, που δεν κλονιζόταν εύκολα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το clasico του 2011 μέσα στο Μπερναμπέου. Μόλις στο 1ο λεπτό η μπάλα επιστρέφει στον Βαλντές κι αυτός κάνει μια λάθος πάσα που οδηγεί σε γκολ της Ρεάλ. Η λογική λέει πως η ψυχολογία του βρίσκεται στα τάρταρα, πως η πίεση σε ένα τέτοιο εκτός έδρας ντέρμπι θα τον κάνει να αποφύγει νέα ρίσκα. Κι όμως. Τρία λεπτά αργότερα ο πιεσμένος Πουγιόλ του γυρίζει ξανά τη μπάλα. Δυο παίκτες της Ρεάλ τρέχουν πάνω του για να τον πιέσουν κι αυτός αντί να τη διώξει όπως-όπως, για να αποφύγει ένα νέο λάθος, σηκώνει το κεφάλι και περνάει ανάμεσα τους μια συρτή πάσα για τον Μπουσκέτς.

O Πεπ Γκουαρντιόλα αποχώρησε από την Ισπανία το 2012 αλλά ακόμα και μετά τη φυγή του η Μπαρτσελόνα δεν αποχωρίστηκε ένα σημαντικό κομμάτι της ποδοσφαιρικής φιλοσοφίας του.  Έτσι όταν το 2014 ο Βίκτορ Βαλντές είπε αντίο στο Καμπ Νου, οι ‘μπλαουγκράνα’ βγήκαν στην αγορά ψάχνοντας για τερματοφύλακες που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά και που μπορούν να ενταχθούν εύκολα στον τρόπο παιχνιδιού που καθιέρωσε ο Ισπανός προπονητής.

Την ίδια εποχή που στην Βαρκελώνη ο Πεπ προβιβαζόταν από τη δεύτερη ομάδα της Μπάρτσα στην πρώτη και έδειχνε στους παίκτες του πως ακριβώς θέλει να παίζουν, αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα πιο βόρεια, ο 16χρονος τότε Μαρκ-Αντρέ τερ Στέγκεν εντυπωσίαζε με τις εμφανίσεις του στις μικρές ομάδες της Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ.

Ο ξανθομάλλης Γερμανός είχε ξεκινήσει την ποδοσφαιρική του καριέρα ως επιθετικός και με αυτή την ιδιότητα είχε ενταχθεί στις ακαδημίες της αγαπημένης του Μπορούσια. Ο τερματοφύλακα της ομάδας τζούνιορ όμως αποδείχτηκε ότι είχε σοβαρό θέμα με τη μύτη του, η οποία αιμορραγούσε από το πουθενά, και κάπως έτσι σε ένα παιχνίδι που η ομάδα έμεινε ξαφνικά χωρίς πορτιέρο ο τερ Στέγκεν κλήθηκε να καλύψει το κενό.

Όπως αποδείχτηκε, κάτω από τα δοκάρια ήταν καλύτερος απ’ότι ήταν στην επίθεση. Ο ίδιος είχε πάντως διαφορετική άποψη, αφού το όνειρο του ήταν να παίζει μπροστά και να σκοράρει. Όταν έφτασε η ώρα της κρίσης όμως, ο προπονητής του, τον έφερε αντιμέτωπο με ένα πολύ δύσκολο δίλημμα. Το τρέξιμο του ήταν περίεργο και η ικανότητα του στο σκοράρισμα αμφιλεγόμενη, οπότε οι επιλογές του ήταν δυο: Ή θα έψαχνε μια νέα ομάδα που θα τον άφηνε να παίξει στην επίθεση ή θα έμενε στην Μπορούσια ως μια ακόμα επιλογή στο τέρμα. Ο τερ Στέγκεν δεν ήθελε να φύγει από την ομάδα που υποστήριζε η οικογένεια του και γι’αυτό αποφάσισε να ξεχάσει ό,τι είχε μάθει ως τότε και να δοκιμάσει τις δυνάμεις του σε μια τελείως διαφορετική θέση.

Ο πεισματάρας Μαρκ-Αντρέ έβαλε το κεφάλι κάτω, δούλεψε σκληρά και εξελίχθηκε σε έναν πολύ καλό τερματοφύλακα. Από την αρχή η ικανότητα του με τα πόδια ξεχώριζε. Ο ίδιος θεωρεί πως σε αυτό τον βοήθησε σημαντικά το ότι ξεκίνησε την καριέρα του από την επίθεση. Οι εμφανίσεις του στη 2η ομάδα της Μπορούσια τον έφεραν σύντομα στον πάγκο της πρώτης ομάδας και το 2010, μόλις στα 18 του, βρισκόταν ήδη κάτω από τα δοκάρια σε αγώνα της Μπουντεσλίγκα.

Ένα σημαδιακό παιχνίδι: Ο 19χρονος τερ Στέγκεν απέναντι στον Νόιερ, στο ντεμπούτο του με τη φανέλα της Μπάγερν. Η Μπορούσια κερδίζει με 0-1, ο Νόιερ έχει ευθύνη για το γκολ και ο τερ Στέγκεν κάνει μια απίστευτη εμφάνιση, βγάζοντας ό,τι πηγαίνει προς την εστία του

Ο πιτσιρικάς έβγαλε εξ αρχής ασπροπρόσωπους όλους όσους τον προώθησαν, κρατώντας στα 4 από τα 5 πρώτα παιχνίδια ανέπαφη την εστία του, βοηθώντας έτσι σημαντικά την Μπορούσια να παραμείνει στην κατηγορία. Ακολούθησαν τρεις εξαιρετικές σεζόν στη Μπουντεσλίγκα που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον μεγάλων ομάδων και το 2014 ο παίκτης που μικρός ονειρευόταν να στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα των αντιπάλων, φορούσε πλέον τη στολή του τερματοφύλακα μιας εκ των μεγαλύτερων ομάδων του πλανήτη.

Ένας τραυματισμός στην αρχή τον άφησε πίσω και έκανε τον Κλαούντιο Μπράβο βασικό. Τις πρώτες δυο σεζόν περιορίστηκε στο Τσάμπιονς Λιγκ και το κύπελλο Ισπανίας, με τον Χιλιανό να κρατάει θέση βασικού στο πρωτάθλημα. Η επιμονή και η δουλειά του όμως ανταμείφθηκαν το 2016. Με τη φυγή του Μπράβο η φανέλα με το Νο. 1 έγινε δικιά του και πλέον το μόνο που έμεινε ήταν να πείσει και το ζόρικο κοινό του Καμπ Νου ότι αξίζει τη θέση. Αυτό βέβαια δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Η περίφημη ικανότητα του με τη μπάλα στα πόδια είχε αμφισβητηθεί από νωρίς, αφού ένα μεγάλο λάθος στο Σούπερ Καπ με τη Μπιλμπάο και ένα ακόμα στο πρωτάθλημα με τη Θέλτα στοίχισαν στη Μπαρτσελόνα. Όπως όμως συνέβη και στα χρόνια του στη Γερμανία (στα οποία επίσης μετρούσε δυο σοβαρά ‘τσαφ’ που οδήγησαν σε δυο αστεία γκολ σε αγώνες της Μπορούσια αλλά και της εθνικής), παρά την έντονη κριτική ο τερ Στέγκεν δεν σκόπευε να αλλάξει στυλ παιχνιδιού, ούτε να αμφισβητήσει τις ικανότητες του. Η επιλογή του τον δικαίωσε.

Τα λάθη που κοστίζουν βαθμούς ελαχιστοποιήθηκαν (στο τελευταίο ματς με την Μπέτις έκανε το πρώτο του μετά από σχεδόν δυο χρόνια), η συνολική απόδοση του ανέβηκε κατακόρυφα, οι εντυπωσιακές και ενστικτώδεις επεμβάσεις του γίνονται συχνά viral και αυτή τη στιγμή ο Γερμανός θεωρείται από πολλούς ένας από τους καλύτερους τερματοφύλακες στον πλανήτη. Ανάμεσα στους θαυμαστές του συναντάει κανείς και θρύλους της θέσης, όπως ο Όλιβερ Καν: “Αν ήμουν προπονητής της Γερμανίας, θα έβαζα βασικό στην εθνική δίχως δεύτερη σκέψη τον τερ Στέγκεν. Βρίσκεται στο καλύτερο σημείο της καριέρας του. Για μένα είναι ο καλύτερος στον κόσμο αυτή την εποχή.”

H συμβολή του στον περσινό ‘περίπατο’ της Μπάρτσα στο πρωτάθλημα ήταν τόσο σημαντική που στη λίστα των διακριθέντων το όνομα του βρίσκεται πίσω μόνο από του Μέσσι. Οι Καταλανοί δέχθηκαν 29 γκολ όλη τη σεζόν αλλά μια ματιά στα xGoals δείχνει πως οι ευκαιρίες που επέτρεψε η άμυνα τους θα έπρεπε να είχαν καταλήξει τουλάχιστον άλλες 13 φορές στα δίχτυα, αν στη θέση του Γερμανού βρισκόταν ένας μέσος τερματοφύλακας.

Ο τερ Στέγκεν κερδίζει πάντως τις εντυπώσεις και εκτός γηπέδου. Η εικόνα του κρύου, απρόσιτου Γερμανού που είχαν πολλοί στην αρχή, έχει αντικατασταθεί ολοκληρωτικά το τελευταίο διάστημα, ειδικά μετά τη μετακόμιση του από τα πλούσια προάστια στα οποία του είχε βρει σπίτι η ομάδα, σε μια περιοχή κοντά στο κέντρο. Η καθημερινότητα του δεν αποπνέει κανέναν αέρα σούπερ σταρ και στα ισπανικά social media συχνά-πυκνά εμφανίζονται φωτογραφίες του που κυκλοφορεί στην Βαρκελώνη, είτε πεζός, είτε με το ηλεκτρικό σκουτεράκι του, είτε με το μέτρο.

Το βράδυ του Σαββάτου οι δυο καλύτεροι τερματοφύλακες του κόσμου αυτή τη στιγμή, σύμφωνα τουλάχιστον με την άποψη του Ίκερ Κασίγιας και του Άλισον της Λίβερπουλ, θα βρεθούν αντιμέτωποι στη Μαδρίτη. Η Ατλέτικο του Γιαν Ομπλάκ θα υποδεχθεί τη Μπαρτσελόνα του Μαρκ-Αντρέ τερ Στέγκεν σε ένα κανονικό ντέρμπι κορυφής, αφού τις δυο ομάδες χωρίζει ένας μόλις βαθμός. Όποιος εκ των δυο πορτιέρο και να κερδίσει αυτή τη ‘μάχη’, το σίγουρο είναι ότι το μέλλον ανήκει και στους δυο, αφού κανείς τους δεν είναι πάνω από 26 χρονών.