Η διαχείριση της χαράς, της επιτυχίας είναι πάντα ένα σημαντικό ζήτημα. Όταν η Σάντερλαντ κατάφερε μετά από 8 χρόνια να ανέβει ξανά στην 1η κατηγορία της Αγγλίας, ο κόσμος τρελάθηκε από τη χαρά του. Τρελάθηκε γιατί δεν ήταν μια απλή επιστροφή, ήταν το τέλος ενός μαρτυρίου που έγινε μάλλον «κατά τύχη» και σπουδαία τηλεοπτική επιτυχία. Το “Sunderland ‘Til I Die” ξεκίνησε ως απλά η καταγραφή της επιστροφής μιας ομάδας που μόλις είχε υποβιβαστεί και όλοι περίμεναν να επιστρέψει στην Πρέμιερ την επόμενη σεζόν. Τελικά στην πορεία έγινε η μελέτη του πώς σύγχρονοι σύλλογοι διοικούνται λανθασμένα, αλλά και ένα ταξίδι στην ψυχοσύνθεση των οπαδών που είδαν τη μια στενοχώρια να διαδέχεται την άλλη, μέχρι τον δεύτερο συνεχόμενο υποβιβασμό.
Η Σάντερλαντ λοιπόν επέστρεψε στα σαλόνια των πλουσίων της Αγγλίας. Πιθανότατα ανάμεσα στα χιλιάδες pints μπύρας εκείνων των ημερών, οι περισσότεροι δεν σκέφτονταν πολλά για το μέλλον. Αλλά πάντα υπάρχουν και οι πιο προσγειωμένοι και έβλεπαν πόσο δύσκολη θα ήταν η διατήρηση της ομάδας στην Πρέμιερ. Και το ίδιο έβλεπαν οι “ειδικοί” και ακόμα και οι προβλέψεις στις στοιχηματικές εταιρείες. Η Σάντερλαντ ήταν από τα μεγάλα φαβορί για υποβιβασμό, το μεγαλύτερο για την ακρίβεια.
Τα καλύτερα ξεκινήματα νεοφώτιστων στις πρώτες 9 αγωνιστικές. Πηγή: BBC
Την ώρα που γράφεται το κείμενο, η ομάδα από τη βορειανατολική Αγγλία βρίσκεται σε θέση Τσάμπιονς Λιγκ. Προφανώς δεν πιστεύουν πολλοί ότι θα διατηρηθεί εκεί, αλλά τουλάχιστον δείχνει ότι έχει μπει σε καλό δρόμο για να σωθεί. Αυτό άλλωστε συνεχίζει να τονίζει και ο προπονητής της. Να φτάσει όσο το πιο δυνατόν πιο γρήγορα σε ένα μαξιλαράκι ασφαλείας, με βαθμούς που πιθανότατα θα την κρατήσουν στην κατηγορία. Τους 40, όπως λέει ο Λε Μπρι. Αλλά η πορεία της ομάδας τα τελευταία 8 χρόνια ήταν ένα ταξίδι, μια Οδύσσεια. Ας το θυμηθούμε για να καταλάβουμε καλύτερα την αξία αυτής της ανόδου.
Το τέλος της σεζόν 2016-17 βρήκε τη Σάντερλαντ στην 20η θέση της Πρέμιερ Λιγκ, τελευταία και υποβιβασμένη. Αλλά το μαρτύριο μόλις ξεκινούσε, καθώς έναν χρόνο αργότερα τα πράγματα έγιναν εφιαλτικά. Η Σάντερλαντ τερμάτισε 24η στην Τσάμπιονσιπ με μόλις 37 βαθμούς σε 46 αγώνες. Ήταν κάτι που κανείς δεν περίμενε, όλοι έβλεπαν τη Σάντερλαντ σαν μια ομάδα που θα έδινε μάχη για την άνοδο, όχι για την παραμονή. Οι Μαύρες Γάτες όμως στρογγυλοκάθισαν στον πάτο της βαθμολογίας και υποβιβάστηκαν στην 3η κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου για πρώτη φορά μετά 1987-88. Κάποιοι είπαν “διάολε, δεν γίνεται να μην ανέβουμε κατευθείαν“, κάποιοι άλλοι είπαν “έτσι όπως μας έχει πάει τις δυο τελευταίες σεζόν, κάτσε μην πέσουμε πάλι“. Η αλήθεια ήταν κάπου στη μέση. Μπορεί να μιλάμε για τη Γ’ εθνική, αλλά στην Αγγλία υπάρχουν κι εκεί ιστορικές ομάδες. Η Σάντερλαντ έκανε μια σχετικά καλή σεζόν, αλλά τερμάτισε 5η στην πρώτη της σεζόν στη League One πίσω από Λούτον, Μπάρσνλεϊ, Τσάρλτον και Πόρτσμουθ. Στα μπαράζ πέρασε την Πόρτσμουθ και έφτασε στον τελικό με την Τσάρλτον στο Γουέμπλεϊ. Οι μαυρόγατες ήταν όνομα και πράγμα για 3η συνεχόμενη σεζόν.
Το δράμα του 2019
Μπροστά σε 76.000 θεατές, η Σάντερλαντ προηγήθηκε μόλις στο 5′ με ένα γκολ μπλούπερ, που τα παλιά χρόνια θα έμπαινε στα βίντεο που δείχνουν στο δελτίο ειδήσεων παραμονή της Πρωτοχρονιάς με τα περίεργα του αθλητισμού από το έτος που τελειώνει. Ένα γύρισμα στον τερματοφύλακα, η μπάλα του ξεφεύγει δίπλα από το πόδι, καταλήγει στα δίχτυα και η Σάντερλαντ μπροστά στο σκορ με τρομερή δόση τύχης. Αλλά ακόμα και όταν τύχη χτυπά την πόρτα, οι «Μάκεμ» δεν ανοίγουν. Στο 35′ ο Πέρινγκτον ισοφάρισε και ενώ το παιχνίδι είχε φτάσει στο τέλος του, παίζαμε την τελευταία φάση, ήρθε το τελειωτικό χτύπημα με ένα γκολ στο 94′ για το 2-1 της Τσάρλτον. Για 3η συνεχόμενη σεζόν, οι οπαδοί της Σάντερλαντ ζούσαν ένα δράμα. Αυτή τη φορά έχαναν μια άνοδο στις καθυστερήσεις, θα παρέμεναν στην 3η κατηγορία για μια σεζόν ακόμα.
Κάποτε θα σπάσει η γκίνια, δεν γίνεται. Έτσι σκέφτηκαν οι αισιόδοξοι. Όχι, δεν θα σπάσει. Σεζόν 2019-20. Η Σάντερλαντ δίνει τη δική της μάχη να μπει στα πλέι-οφ. Αυτή τη φορά δεν θα φταίξει κάποια διοικητική αστοχία, μια στραβοκλοτσιά, ένα γκολ στο 94′. Θα έρθει μια πανδημία. Το πρωτάθλημα της League One θα διακοπεί πριν ολοκληρωθεί κανονικά λόγω COVID. Εκείνη τη στιγμή, η Σάντερλαντ βρίσκεται μόλις έναν βαθμό μακριά από τα πλέι-οφ, αλλά έχει ένα ματς παραπάνω. Αποφασίζεται το πρωτάθλημα να τελειώσει και να μετρήσουν οι βαθμοί ανά αγώνα για την κατάταξη. Η Σάντερλαντ με το παραπάνω ματς έχει χαμηλότερο συντελεστή (1,64), τερματίζει οριστικά 8η και δεν μπορεί να παίξει στα μπαράζ ανόδου. Θα παραμείνει για τρίτη συνεχόμενη σεζόν στη League One.
2020-21. Η καλύτερη σεζόν αγωνιστικά στη Γ’ κατηγορία. Η Σάντερλαντ δεν μπορεί να πάρει απευθείας άνοδο, αλλά τερματίζει στην 4η θέση και μπαίνει ξανά στα μπαράζ, ενώ κατακτά και το τρόπαιο EFL, το κύπελλο των χαμηλών κατηγοριών. Ο κόσμος ανυπομονεί για την επιστροφή. Πρώτο εμπόδιο η Λίκολν Σίτι. Ήττα με 2-0, κομματάκι ανέλπιστα. Ρεβάνς, η Σάντερλαντ μπαίνει δυνατά και στο 33′ έχει ισοφαρίσει το σκορ του πρώτου αγώνα. Η Λίνκολν όμως δεν θα φοβηθεί (τι να φοβηθεί κιόλας σε γήπεδο με φιλάθλους σε αποστάσεις ασφαλείας και με μόλις 10.000 κόσμο να έχει δικαίωμα να παραβρεθεί στο γήπεδο εξαιτίας των μέτρων). Θα μειώσει σε 2-1, θα χαθούν ευκαιρίες και για τους δύο, αλλά τίποτα δεν θα αλλάξει. Η Σάντερλαντ δεν θα παίξει στον τελικό. Νέα κατραπακιά.
Αν χάσατε το μέτρημα, έχουμε φτάσει πλέον στους δυο υποβιβασμούς σερί και στις τρεις αποτυχίες ανόδου από τη Γ’ εθνική στη Β’ εθνική με διαφορετικούς τρόπους. Κάπου εδώ, τα πράγματα αρχίζουν κάπως να βελτιώνονται. Τη σεζόν 2021-22 η Σάντερλαντ τερματίζει 5η, μπαίνει ξανά στα μπαράζ ανόδου, αλλά αυτή τη φορά όλα πάνε καλά. Αποκλείει τη Σέφιλντ Γουένσντεϊ στα ημιτελικά και κερδίζει την Γουίκομπ στον τελικό του Γουέμπλεϊ:
Τέσσερα χρόνια παραμονής στη League One τελειώνουν στο Γουέμπλεϊ
Η Σάντερλαντ επανήλθε στον σωστό δρόμο και επανήλθε στην Τσάμπιονσιπ. Και κατάφερε να δώσει τη μάχη για το κόλπο γκρόσο, την άμεση επιστροφή στην Πρέμιερ Λιγκ. Βγήκε 6η στην ισοβαθμία, έπαιξε μπαράζ ανόδου τη σεζόν 2022-23, αλλά φάνηκε ότι δεν ήταν ακόμα έτοιμη. Κέρδισε τη Λούτον 2-1, αλλά έχασε 2-0 στη ρεβάνς και δεν πήγε για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν στο Γουέμπλεϊ. Η αποτυχία αυτή τη φορά δεν ήταν τόσο μεγάλη. Ναι, ο κόσμος στενοχωρήθηκε, αλλά δυο σερί άνοδοι δεν είναι ποτέ εύκολες. Ειδικά σε μια λίγκα όπως η Τσάμπιονσιπ που πάντα έχει ισχυρές ομάδες.
Κι όμως, ενώ τα πράγματα φαίνονταν να παίρνουν έναν δρόμο, έναν καλό δρόμο που κάποια στιγμή θα οδηγούσε στην άνοδο στην Πρέμιερ Λιγκ, η επόμενη σεζόν ήταν πολύ άσχημη. Τρεις αλλαγές προπονητή και μόλις 16η σε μια τραγική χρονιά. Κάπως έτσι φτάσαμε στο περσινό καλοκαίρι. Τη χρονιά που έφερε τα μεγαλύτερα πανηγύρια μετά από πολλά πολλά χρόνια. Ξεκίνησε με μια έκπληξη. Για πρώτη φορά μετά τη διετία 2013-2015 όταν και πέρασαν οι Γκας Πογιέτ και Ντικ Άντβοκατ από τον πάγκο της Σάντερλαντ, δεν ανέλαβε κάποιος Άγγλος ή Σκωτσέζος ή Ουαλός προπονητής. Ο Γάλλος Ρεζί Λε Μπρι ήταν σίγουρα κάτι διαφορετικό, μια επιλογή απρόσμενη.
Ο Λε Μπρι είχε αρκετά χρόνια εμπειρία σε ακαδημίες, με σημαντικές επιτυχίες, αλλά η μόνη του μεγάλη δουλειά ήταν στη Λοριάν στη Γαλλία. Είναι ένας προπονητής που δουλεύει με νέους παίκτες και τους αναδεικνύει, ένας παίκτης που ασχολείται πολύ με τους παίκτες στην προπόνηση, εργατικός. Τη μια σεζόν βγήκε 10ος με τη Λοριάν, αλλά τη 2η δεν κατάφερε να τη σώσει. Οι άνθρωποι της Σάντερλαντ είδαν όμως πράγματα που τους έκαναν να τον φέρουν στην Αγγλία. Ο κόσμος δεν πείστηκε αρχικά, το μικρό παλμαρέ και ένας πρόσφατος υποβιβασμός δεν πείθουν εύκολα τους ταλαιπωρημένους φιλάθλους της Σάντερλαντ. Η ομάδα έψαχνε προπονητή περίπου τρεις μήνες και ο Λε Μπρι φάνηκε σαν μια λύση ανάγκης στον κόσμο που είχε χορτάσει νέα ξεκινήματα. Σαν ένα μπάλωμα που θα κρατούσε λίγους μήνες.
Η τύχη γυρίζει, τώρα η Σάντερλαντ κερδίζει στις καθυστερήσεις
Ο Γάλλος όμως, που έκατσε και έμαθε αγγλικά για αυτή τη δουλειά, ήρθε αποφασισμένος και τα κατάφερε. Οδήγησε πέρσι την ομάδα στην 4η θέση και μπήκε στα πλέι-οφ. Στα ημιτελικά έκανε μια σπουδαία νίκη, με 1-2 στην Κόβεντρι. Ήταν η πρώτη εκτός έδρας νίκη της Σάντερλαντ στο Κόβεντρι εδώ και 40 χρόνια. Αλλά, λίγη αγωνία έπρεπε να τη ζήσει ο πολύπαθος κόσμος της ομάδας. Η Κόβεντρι επικράτησε με 0-1 στα 90΄ της ρεβάνς, το παιχνίδι πήγε στην παράταση και για μια φορά επιτέλους, το δραματικό φινάλε δεν ήταν εναντίον της. 123′, κόρνερ, ο σέντερ μπακ Ντάνιελ Μπάλαρντ πιάνει μια χορταστική αγγλική κεφαλιά, γράφει το 1-1 και στέλνει τη Σάντερλαντ στο Γουέμπλεϊ.
Η αγωνία δεν τελειώνει εδώ, όλα πρέπει να γίνουν με ιδρώτα. Τελικός με τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ. Από το 25′ πίσω στο σκορ, η Γιουνάιτεντ βλέπει το 2ο γκολ της να ακυρώνεται και το παιχνίδι να παίζεται ακόμα, αλλά είναι η καλύτερη ομάδα. Οι χιλιάδες οπαδοί της Σάντερλαντ αρχίζουν μέσα τους να φοβούνται ότι πάλι δεν ήρθε η ώρα τους. Η ανατροπή όμως θα έρθει. Πώς; Πάλι με χιτσκοκικό φινάλε. 1-1 στο 75′ με τον Μαγιέντα. Η Σάντερλαντ δεν είναι καλύτερη, η Γιουνάιτεντ έχει μάλλον τις καλύτερες φάσεις. Αλλά αυτή τη φορά είναι η ώρα για τις μαύρες γάτες. 90 και 5 λεπτά. Ο 19χρονος σήμερα Τόμ Γουότσον θα βάλει το σημαντικότερο γκολ της ζωής, το 1 από τα μόλις 3 που σκοράρει με τη φανέλα της Σάντερλαντ πριν φύγει το καλοκαίρι για την Μπράιτον. Παίρνει την μπάλα έξω από την περιοχή, προχωράει, κάνει ένα ωραίο σουτάκι και ναι. 2-1. Η Σάντερλαντ επιστρέφει. Η περιοδεία στη Λιγκ 1, οι ήττες στο τέλος, οι υποβιβασμοί, οι πανδημίες, όλα τελειώνουν. Οι Μαύρες Γάτες ξανά στην κορυφαία κατηγορία του ποδοσφαίρου της Αγγλίας.
Είπαμε όμως. Σημασία έχει πώς να διαχειρίζεσαι τη χαρά. Το μεγάλο φαβορί για υποβιβασμό, κάνει τις δικές του μεταγραφικές κινήσεις. Η ιδιοκτησία Ντρέιφους σπάει απανωτά τα ρεκόρ πιο ακριβής μεταγραφής και ξοδεύει τρομερό ποσό, ποσό μοναδικό για νεοφώτιστη ομάδα. Φυσικά πουλάει κιόλας, τον χρυσό σκόρερ, όπως είπαμε, και τον Μπέλινγκχαμ. Αλλά τα πάνω από 160 εκατομμύρια λίρες που ξοδεύονται είναι τρομερό ποσό. Με λίγα λόγια, ο Λε Μπρι πρέπει να φτιάξει ουσιαστικά μια ομάδα από την αρχή. Προστέθηκαν γνωστοί παίκτες όπως ο Τσάκα, γνώριμοι του κόουτς όπως ο Λε Φε και φτιάχτηκε μια ομάδα που παίζει με το στιλ του Γάλλου κόουτς. Το πού θα φτάσει είναι δύσκολο να το πούμε. Ο προπονητής συνεχίζει σταθερά να λέει ότι στόχος είναι η παραμονή και αυτό είναι η αλήθεια. Και ας έχουν αλλάξει πλέον οι αποδόσεις. Η πορεία με αποκορύφωμα το διπλό στην Τσέλσι είναι εντυπωσιακή, αλλά το πρόγραμμα δεν ήταν και το πιο δύσκολο. Όλοι γνωρίζουν ότι η ομάδα θα δοκιμαστεί τον επόμενο καιρό με Άρσεναλ, Λίβερπουλ, Νιούκαστλ. Αλλά δεν μπορεί παρά να το απολαύσει, ειδικά αφού το ξεκίνημα ήταν ονειρικό.
Είναι άλλωστε μια ιδιαίτερη περίοδος για την πόλη του Σάντερλαντ, καθώς ο δήμος έχει βάλει σε τροχιά το πλάνο ανάπτυξης της πόλης αξίας 500 εκατομμυρίων λιρών. Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν 10.000 νέες θέσεις εργασίας, να δημιουργηθούν νέες σύγχρονες κατοικίες, γραφεία και πάρκα σε παλιούς ανεκμετάλλευτους χώρους (όπως για παράδειγμα μια παλιά ζυθοποιία) σε μια έκταση 320 στρεμμάτων γύρω από το ποτάμι. Στόχος η περιοχή να γίνει περισσότερο “πράσινη”, αλλά και πιο σύγχρονη και ανθρώπινη ώστε να μπορεί να προσελκύει και επισκέπτες, αυξάνοντας τα έσοδα της πόλης χάρη σε χώρους συναυλιών και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Να γίνει το Σάντερλαντ πιο σημαντικό, πιο ελκυστικό, πιο όμορφο για τους κατοίκους του.
Δεν θα μπορούσε αυτή η επιστροφή της αγαπημένης ομάδας του κόσμου στην Πρέμιερ Λιγκ να πέσει σε καλύτερη στιγμή. Η ψυχολογική ανάταση που έφερε η επιστροφή της ομάδας, συνδυάζεται και με μια οικονομική ένεση για τις επιχειρήσεις που ζουν από τον κόσμο. «Η Σάντερλαντ είναι το αληθινό πολιτιστικό κόσμημα της πόλης. Είναι απίστευτο να βλέπεις αυτή την πίστη και το πάθος στον κόσμο, μέσα από τις δύσκολες, θλιβερές καταστάσεις που πέρασαν οι φίλαθλοι», θα πει ένας ιδιοκτήτης παμπ στην εφημερίδα Sunderland Echo. Η κίνηση στα αντίστοιχα καταστήματα είχε αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό, ήδη από την περσινή σεζόν, μετά από τα χρόνια της παρακμής. Η Σάντερλαντ (η ομάδα) είναι κομμάτι του Σάντερλαντ (της πόλης). Το Foundation of Light, το φιλανθρωπικό ίδρυμα του συλλόγου έχει περίπου 40 προγράμματα για σημαντικά κοινωνικά ζητήματα από την εκπαίδευση και την εύρεση εργασίας μέχρι την ψυχική υγεία. Ποδόσφαιρο και κάτοικοι συνδέονται με πολλαπλούς τρόπους.
Το μεγάλο όνομα της φετινής Σάντερλαντ, ο Τσάκα θα πει: «Έχω παίξει σε πολλά γήπεδα στη ζωή μου, αλλά ειλικρινά, το πρώτο εντός έδρας με τη Σάντερλαντ ήταν μια από τις καλύτερες ατμόσφαιρες που έχω ζήσει. Η χαρά του κόσμου και του συλλόγου που η ομάδα έπαιζε ξανά στην Πρέμιερ Λιγκ μετά από χρόνια ήταν ανατριχιαστική, απίστευτη». Και συνεχίζει περιγράφοντας με γλαφυρό τρόπο αυτό που η Σάντερλαντ είναι: «Πιστεύω ότι η εμπειρία μου στη Σάντερλαντ θα με ωφελήσει πολύ στο μέλλον. Θέλω να γίνω προπονητής. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ζεις στιγμές που υποφέρεις, αλλά και στιγμές αλληλεγγύης. Θα υποφέρουμε πολύ στους επόμενους μήνες. Αυτή είναι μια άλλη πλευρά του ποδοσφαίρου και θα με διαμορφώσει». Και έτσι είναι. Οι «Μάκεμ», ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουν μάθει από δυσκολίες.