Όταν οι Άγιοι αλλάζουν πάσες (και συνεχίζουν να αλλάζουν πάσες)

Στις αρχές του περασμένου αιώνα, χωρίς να έχουμε περισσότερες πληροφορίες, προέκυψε ένα τραγούδι γκόσπελ που για πρώτη φορά ηχογραφήθηκε το 1923. Τίτλος του ήταν When the Saints Go Marching In και στη συνέχεια ηχογραφήθηκε από διάφορους καλλιτέχνες για να γίνει πολύ γνωστό, με κάποιες μικροπαραλλαγές. Ο ρυθμός του το έκανε σιγά σιγά να μεταφερθεί και στον αθλητισμό. Αν πάει κάποιος στο αντίστοιχο λήμμα της Wikipedia θα δει ότι το τραγουδούν οπαδοί ομάδων ποδοσφαίρου, ράγκμπι, αμερικάνικου ποδοσφαίρου και σχετίζεται με ένα σωρό ομάδες σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολύ συχνά, οι “Άγιοι” του τραγουδιού αντικαθίστανται με τα χρώματα των ομάδων (μπλε, κόκκινο κτλ) ή με οτιδήποτε άλλο εκφράζει την κάθε ομάδα. Και όπως είναι προφανές, και γίνεται συνήθως σε κάθε τέτοια περίσταση, υπάρχει αρκετή κουβέντα για το ποιος το έκανε πρώτος.

Στο Σαουθάμπτον, στα νοτιοδυτικά του Λονδίνου, η τοπική ομάδα έχει το παρατσούκλι οι Άγιοι και έτσι οι οπαδοί της το αγάπησαν αρκετά νωρίς. Γι’ αυτό και ισχυρίζονται ότι είναι οι πρώτοι που το υιοθέτησαν, από τη δεκαετία του 1950. Με σιγουριά δεν μπορεί να το πει κανείς, αλλά δεν έχει και τόση σημασία. Το τραγούδι είναι μέρος της οπαδικής τους κουλτούρας και σίγουρα ένα από τα πιο ωραία συνθήματα των αγγλικών γηπέδων:

Η Σαουθάμπτον γνώρισε πέρσι έναν οδυνηρό υποβιβασμό μετά από 11 συνεχόμενα χρόνια στην Πρέμιερ Λιγκ. Οι Άγιοι έπεσαν σχεδόν με τα χέρια κάτω, ουραγοί και υποβιβασμένοι ουσιαστικά από πολύ νωρίς σε μια τραγική χρονιά. Και όπως οι περισσότεροι γνωρίζουμε, η μεγαλύτερη ευκαιρία για όλες αυτές τις ομάδες είναι να τα δώσουν όλα την πρώτη σεζόν στην Τσάμπιονσιπ, όσο ακόμα έχουν τον αέρα της Πρέμιερ για να επιστρέψουν το συντομότερο δυνατό. Όπως περίπου λέει και το τραγούδι, να παρελάσουν, να κάνουν μια  αποφασιστική πορεία και να προχωρήσουν με σταθερό βήμα προς την άνοδο. Η διοίκηση του συλλόγου όμως αποφάσισε ότι η ομάδα χρειαζόταν γενικότερη αλλαγή ποδοσφαιρικής φιλοσοφίας. Και ότι ο σωστός τρόπος ίσως δεν ήταν η ορμή του τραγουδιού γκόσπελ, αλλά ένα τελείως διαφορετικό ποδόσφαιρο. Αυτό που πρεσβεύει ο Ράσελ Μάρτιν.

Ο γεννημένος στο Μπράιτον κόουτς έκανε μια αρκετά σεβαστή ποδοσφαιρική καριέρα ως αμυντικός, παίζοντας σε αρκετούς συλλόγους, με αποκορύφωμα την 8ετία του στη Νόριτς (κερδίζοντας τρεις φορές την άνοδο, τις δύο στην Πρέμιερ Λιγκ), αλλά και την εθνική Σκωτίας. Η ζωή του δεν ήταν καθόλου εύκολη, καθώς μεγάλωσε σε ένα τοξικό οικογενειακό κλίμα. Ο πατέρας του Ντιν ήταν οδηγός ταξί, έκανε τις νυχτερινές βάρδιες. Είχε πρόβλημα εθισμού στον τζόγο και κάπως έτσι έχασε το οικογενειακό σπίτι. Ο Ράσελ μαζί με τα αδέρφια του αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε ένα πολύ μικρότερο σπίτι. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό το πρόβλημα. Το ακόμα χειρότερο ήταν η κακοποιητική συμπεριφορά του πατέρα του προς τη μητέρα του. Ο Ντιν Μάρτιν ήταν ένας πολύ βίαιος άνθρωπος και χτυπούσε τη σύζυγό του συχνά.

«Πάντα έλεγα ότι το κενό ανάμεσα στην καλύτερη και τη χειρότερη συμπεριφορά του ήταν τεράστιο. Μπορούσε να είναι ένα υπέροχο άτομο, με ενέργεια, κοινωνικό, εξωστρεφές, με έντονη προσωπικότητα, αλλά όταν βρισκόταν στη “σκοτεινή” του πλευρά ήταν χειριστικός. Σκέφτομαι τα πράγματα που θεωρούσα φυσιολογικά ως παιδάκι και τώρα αντιλαμβάνομαι ότι δεν ήταν καθόλου φυσιολογικά», θα πει σε μια συνέντευξή του στους Times. Οι αλλαγές της διάθεσης του Ντιν ήταν αυτές που καθόριζαν και το κλίμα στο σπίτι. Ο Ράσελ προσπαθούσε να προστατέψει τη μητέρα του, ειδικά όταν τα μεγαλύτερα αδέρφια του έφυγαν από το σπίτι από ένα σημείο και μετά. Ο Ντιν μπαινόβγαινε στις φυλακές και ο Ράσελ μπορούσε να καταλάβει από το κλίμα στο σπίτι, τη βία που ερχόταν. «Τον αγαπούσα και τον φοβόμουν ταυτόχρονα και αυτός ο συνδυασμός είναι πολύ δύσκολος», θα πει. Ο σημερινός κόουτς της Σαουθάμπτον, ζούσε σε μια λεπτή ισορροπία, προσπαθώντας να ικανοποιεί τον πατέρα του, ώστε να γλιτώνει η μητέρα του από τις διαθέσεις του.

Ο πατέρας του ήταν άλλωστε αυτός που πίεζε τα παιδιά στο ποδόσφαιρο, τα έβαζε να κάνουν δύσκολα πράγματα για να γίνουν καλύτεροι. Ο Ράσελ Μάρτιν δεν ψάχνει δικαιολογίες. Όπως λέει, δεν θέλει να συμπεριφέρεται ως θύμα για πάντα. Παρά τις δυσκολίες, η μητέρα του προσπαθούσε να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών της, αλλά και ο πατέρας του, όταν δεν βρισκόταν σε αυτή τη “σκοτεινή” του διάθεση ήταν αρκετά δοτικός. Αλλά σίγουρα το κλίμα δεν ήταν το καλύτερο, καθώς δεν ήταν μόνο ο πατέρας του. Οι κοντινοί συγγενείς και οι φίλοι του Ντιν ήταν όλοι στο ίδιο στιλ. Βίαιοι άνθρωποι με προβλήματα με το αλκοόλ, με κακές συμπεριφορές. Η μητέρα του κατάφερε κάποια στιγμή να ορθώσει το ανάστημά της και να φύγει. Και το ποδόσφαιρο ήταν αυτό που γλίτωσε τον Ράσελ όταν ο ίδιος βρέθηκε στο Λονδίνο. Ήταν η περίοδος που ο Ράσελ προσπαθούσε να στηρίξει οικονομικά τη διαλυμένη πλέον οικογένεια. Πήγαινε και καθάριζε μια παμπ το πρωί, μετά πήγαινε στο σχολείο και όταν έφευγε από εκεί, δούλευε σε σούπερ μάρκετ. Ο λόγος; Τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα από τις συνήθειες του πατέρα του.

Από το αντίο του στη Νόριτς

Ο Ράσελ Μάρτιν αγωνίστηκε κυρίως ως δεξί μπακ και σέντερ μπακ και σιγά σιγά άρχιζε να δημιουργεί τη δική του ποδοσφαιρική φιλοσοφία. Μπορεί να μην ήταν ο καλύτερος παίκτης, αλλά αγαπήθηκε στους περισσότερους συλλόγους που έπαιξε και δεν είναι τυχαίο ότι ήταν αρχηγός στους περισσότερους. Ο καλός του χαρακτήρας, το γεγονός ότι μέσα από τα δύσκολα παιδικά του χρόνια είχε τις ικανότητες να προσπαθεί να φτιάξει το κλίμα ανάμεσα σε διαφορετικούς (συχνά προβληματικούς) χαρακτήρες, έκαναν τον Ράσελ έναν άνθρωπο με ηγετικά στοιχεία. Όπως λέει κι ο ίδιος, όταν ο προπονητής ήταν χαλαρός, ο Ράσελ ήταν πιο αυστηρός αρχηγός. Όταν ο προπονητής ήταν πολύ αυστηρός, αυτός γινόταν ένας αρχηγός που προσπαθούσε να φτιάξει το κλίμα. Και το ποδόσφαιρο; Ο τελικός του Τσάμπιονς Λιγκ του 2011 ανάμεσα σε Μπαρσελόνα και Μάντεστερ Γιουνάιτεντ ήταν το ματς που ουσιαστικά χάραξε τη φιλοσοφία του σε σχέση με την μπάλα. Εκεί λάτρεψε τον Πεπ Γκουαρδιόλα και την τακτική του. Κατοχή, κατοχή, κατοχή, πάσες, πάσες, πάσες. Τα χαρακτηριστικά που τον συνοδεύουν μέχρι σήμερα. Αυτά που τον κάνουν να ξεχωρίζει και αντίστοιχα αυτά που ο κόσμος κριτικάρει όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά στις ομάδες του.

Η πρώτη του προπονητική δουλειά ήταν στην ΜΚ Ντονς. Εκεί που άρχισε να ακούγεται παραπάνω για το στιλ παιχνιδιού που δεν βλέπεις τόσο συχνά στις χαμηλές κατηγορίες του αγγλικού. Οι Ντονς έφτασαν να έχουν το 3ο υψηλότερο ποσοστό κατοχής στην Ευρώπη μετά τη Σίτι και την Μπαρσελόνα. Έκαναν ένα ρεκόρ τον Μάρτιο του 2021, όταν ο Γουίλ Γκριγκ (ναι, αυτός ο Γουίλ Γκριγκ) σκόραρε απέναντι στην Τζίλινγχαμ μετά από 56 πάσες. Το βίντεο υπάρχει για όσους ενδιαφέρονται και δείχνει τους παίκτες του Ράσελ Μάρτιν να αλλάζουν την μπάλα για περίπου 3 λεπτά χωρίς να την χάνουν, μέχρι ο Γκριγκ να απελευθερωθεί και να σκοράρει από το ύψος της μεγάλης περιοχής. Τίκι-τάκα Dons-style, βρετανικό ρεκόρ σε πάσες πριν από γκολ. Εκείνη την περίοδο, οι Ντονς είχαν ποσοστό κατοχής 63,82%, όπως είπαμε τρίτοι στην Ευρώπη, ενώ η ακρίβεια στις πάσες ήταν η 6η συνολικά στην Αγγλία, πίσω μόνο από πέντε ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ. Αλλά όπως συχνά λένε οι πολέμιοι αυτού του στιλ ποδοσφαίρου, το θέμα είναι να μπαίνει η μπάλα στα δίχτυα. Και η αλήθεια είναι ότι οι Ντονς παρά αυτά τα νούμερα, βρίσκονταν στην 13η θέση της League One. Στο παιχνίδι με το γκολ-ρεκόρ του Γκριγκ, η ομάδα έχασε τελικά με 3-2 «από δύο πλάγια και ένα πέναλτι», όπως είπε ο ίδιος ο Ράσελ. Ποδόσφαιρο που θα ζήλευε ο Μάικ Μπάσετ, απέναντι σε τίκι τάκα. Νικητής το πρώτο. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη κριτική για τον κόουτς. Η σχεδόν εμμονή στην κατοχή, στις πολλές πάσες, η έλλειψη ευελιξίας, η δυνατότητα να κάνει κάτι άλλο εκτός από το σχέδιο.

Οι Ντονς του Ράσελ το 2021
Πηγή: Telegraph

Τα αρνητικά του Ράσελ Μάρτιν δεν πτόησαν τη Σούονσι να του δώσει μια ευκαιρία εκεί. Ο σύλλογος που συχνά δείχνει “προχώ” σε τέτοια θέματα και ψάχνει πάντα προπονητές με συγκεκριμένα κριτήρια, όπως τον Πότερ, έδωσε τη δουλειά στον Ράσελ Μάρτιν. Ο Μάρτιν εργάζεται καθημερινά πολύ σκληρά. Κάνει αναλύσεις, κοιτάζει τα δεδομένα και κυρίως προσπαθεί να κάνει παίκτες (που συχνά δεν είχαν ιδέα από τέτοιο τρόπο ποδοσφαίρου) να προσαρμοστούν σε αυτό το ιδιαίτερο παιχνίδι. Ο Ράσελ έμεινε δυο σεζόν στη Σουόνσι κατακτώντας την 15η και την 10η θέση. Για ορισμένους ήταν αποτυχημένος και εμμονικός, για άλλους έκανε το καλύτερο δυνατό με βάση τα δεδομένα της ομάδας, το μπάτζετ και τους παίκτες του.

Ο Μάρτιν μιλάει για τους Σοπράνος, την ιταλική κουζίνα, τον Ναδάλ, τον Τζόκοβιτς και τον Φέντερερ

Ο Ράσελ είναι ένας πολύ ιδιαίτερος χαρακτήρας. Ένας θετικός τύπος που έχει τη δική του φιλοσοφία και δεν φοβάται την αποτυχία. Τόσο αυτός, όσο και τα αδέρφια του, τα κατάφεραν. Πέτυχαν στη ζωή τους, έκαναν υγιείς οικογένειες, ξέφυγαν από τη μαυρίλα των παιδικών τους χρόνων. Εξαιτίας της ελκώδους κολίτιδας που τον ταλαιπωρούσε, ο Ράσελ έγινε vegan, ενώ είναι και Βουδιστής. Τον ενδιαφέρει το περιβάλλον και είχε γίνει μέλος του Πράσινου κόμματος, ενώ όταν τον ρώτησαν αν θα ήθελε να συναντήσει τον πρωθυπουργό Σούνακ, που είναι οπαδός της Σαουθάμπτον, απάντησε με ειλικρίνεια ότι δεν ενδιαφέρει να τον γνωρίσει. Έχει δηλώσει απογοητευμένος από τα δύο μεγάλα κόμματα της Αγγλίας, ενώ παραδέχτηκε με στενοχώρια ότι πολλοί από τους ποδοσφαιριστές του δεν ψηφίζουν ή όταν το κάνουν, το κάνουν με βάση την τσέπη τους και τη φορολογία. «Είναι κρίμα γιατί οι περισσότεροι προέρχονται από εργατικές οικογένειες και αν δεν είχαν γίνει ποδοσφαιριστές, θα χρειάζονταν βοήθεια. Δεν γίνεται να ψηφίζεις με βάση το πώς θα γλιτώσεις 5% φορολογία», είχε πει παλιότερα.

Παρά τις όχι τρομερές επιτυχίες στη Σουόνσι, όπως είπαμε και στην αρχή, η Σαουθάμπτον γνωρίζοντας το διαφορετικό του στιλ τον επέλεξε για προπονητή. Μόλις στο πρώτο του ματς ως προπονητής της Σαουθάμπτον, οι παίκτες του έκαναν ρεκόρ πρώτου ημιχρόνου με… 477 πάσες και κατοχή 80%. Οι Άγιοι κινήθηκαν πάνω σε αυτή τη φιλοσοφία σε όλη τη σεζόν και τελικά τερμάτισαν 4οι. Και μπορεί στις προηγούμενες ομάδες να υπήρχε ανοχή και υπομονή, αλλά εδώ μιλάμε για διαφορετικό επίπεδο. Και ο στόχος είναι η άνοδος. Το τεράστιο ματς με τη Λιντς για την άνοδο στην Πρέμιερ Λιγκ είναι πιθανό να αλλάξει τη ζωή του. Να τον φέρει για πρώτη φορά στην Πρέμιερ Λιγκ, μαζί και το στιλ του, να τον κάνει στόχο άλλων ομάδων (ήδη έχει ακουστεί για αρκετές) ή να δημιουργήσει ρωγμές στο προφίλ του, αφού πλέον θα έχει αποτύχει στη σπουδαιότερη δουλειά της καριέρας του. Γιατί καλές οι πάσες και η κατοχή, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να έρθει και η επιτυχία. Καλή και η σταθερή φιλοσοφία, αλλά αν έχεις μόνο έναν τρόπο παιχνιδιού, τότε όταν αυτό δεν βγει, θα ακούσεις γκρίνια. Και για να γίνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα αυτή η κόντρα με τη Λιντς, ο Ντάνιελ Φάρκε, ο Γερμανός προπονητής της, είναι ο προπονητής που ουσιαστικά τελείωσε την καριέρα του Μάρτιν στη Νόριτς. Οι δυο τους λένε ότι δεν υπάρχει θέμα, αλλά σίγουρα όποιος επικρατήσει θα το χαρεί λίγο παραπάνω.