Αν ζητήσεις από κάποιον να σου αναφέρει μια ομάδα από τη Χώρα των Βάσκων είναι σχεδόν σίγουρο ότι το όνομα που θα ακούσεις είναι “Αθλέτικ Μπιλμπάο”. Η ομάδα από το Μπιλμπάο είναι αναμφίβολα η πιο μεγάλη δύναμη της περιοχής από όλες τις απόψεις ενώ και η μεταγραφική πολιτική της, που δεν της επιτρέπει να αποκτήσει παίκτες που δεν έχουν σχέση με τη Χώρα των Βάσκων, έχει παίξει το ρόλο της ώστε να συνδεθεί περισσότερο από κάθε άλλη με την περιοχή. Δεν είναι όμως η μόνη που συνδυάζει το δέσιμο αυτό με τον τόπο της με αγωνιστικές επιτυχίες.

Λίγο πιο ανατολικά από το Μπιλμπάο, στο πανέμορφο παραλιακό Σαν Σεμπαστιάν, έχει την έδρα της η Ρεάλ Σοσιεδάδ. Μια ομάδα που μετράει 2 πρωταθλήματα και 2 κύπελλα ενώ άλλες 3 φορές έφτασε κοντά στον τίτλο, τερματίζοντας 2η. Σε αντίθεση με την Αθλέτικ, η Σοσιεδάδ έχει υποβιβαστεί στη 2η κατηγορία αλλά ποτέ κάτω από αυτήν, ένα κατόρθωμα που την τοποθετεί σε ένα μικρό κλαμπ ομάδων που παίζουν ανελλιπώς σε μια από τις δυο πρώτες κατηγορίες της Ισπανίας (για την ιστορία αυτές είναι η Ρεάλ, η Μπάρτσα, η Αθλέτικ, η Ατλέτικο, η Βαλένθια, η Σεβίλλη, η Εσπανιόλ και η Χιχόν).

Τις βάσκικες ρίζες της Σοσιεδάδ τις γνωρίζουν οι περισσότεροι. Αυτό που όμως πιθανώς δεν ξέρουν είναι ότι μέχρι τα τέλη των 80s είχε μια παρόμοια πολιτική με αυτή της Αθλέτικ Μπιλμπάο, η οποία μάλιστα ήταν ακόμα πιο αυστηρή και συγκεκριμένη. Την ώρα που οι άνθρωποι της Αθλέτικ έψαχναν παίκτες σε όλη τη Χώρα των Βάσκων, αυτοί της Σοσιεδάδ περιόριζαν τις αναζητήσεις του στην τοπική επαρχία που βρίσκεται το Σαν Σεμπαστιάν, αφού στην ομάδα είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο παίκτες που γεννήθηκαν στην Γκιπούθκοα. Παρά το τεράστιο αυτό ντεσαβαντάζ σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες (η Γκιπούθκοα είναι πιο μικρή επαρχία της Ισπανίας με 700.000 κατοίκους), η Σοσιεδάδ δημιούργησε αρκετές φορές πολύ ανταγωνιστικές ομάδες, με κορυφαία φουρνιά αυτή των αρχών των 80s, όταν και κέρδισε δυο συνεχόμενες χρονιές το πρωτάθλημα χρησιμοποιώντας μόνο ντόπιους!

Η Γκιπούθκοα 

Το καλοκαίρι του 1989 όμως τα δεδομένα είχαν αλλάξει αρκετά. Μετά από μια απογοητευτική σεζόν, που τερμάτισε 11η, οι Βάσκοι είδαν μερικούς από τους καλύτερους παίκτες της να αποχωρούν με μεταγραφή, χάρη σε ένα νέο νόμο που επέτρεπε στους ανταγωνιστές της να αποκτήσουν όποιον θέλουν πληρώνοντας απλά τη ρήτρα. Επίσης, η ανέλιξη της Αθλέτικ στα μέσα της δεκαετίας την μετέτρεψε σε κυρίαρχη οικονομική αλλά και αγωνιστική δύναμη της περιφέρειας, κάτι που με απλά λόγια σήμαινε πως είχε τον πρώτο λόγο σε όποιο ταλέντο ξεπηδούσε από τις ακαδημίες της περιοχής. Η Σοσιεδάδ είχε ξεμείνει από επιθετικούς και ελλείψει αξιόλογων επιλογών στις ομάδες νέων της, η διοίκηση αναγκάστηκε να πάρει μια ιστορική απόφαση. Η πολιτική “υπογράφουμε παίκτες μόνο από την Γκιπούθκοα” μπήκε στον πάγο και στο Ανοέτα κατέφτασε από τη Λίβερπουλ ο Τζον Όλντριτζ.

Ο μυστακοφόρος επιθετικός δεν είχε και την καλύτερη δυνατή υποδοχή, αφού ένα 50% περίπου των οπαδών προτιμούσε η ομάδα να πέσει κατηγορία παρά να αποκτήσει παίκτες που δεν προέρχονται από τη… γειτονιά. Κάποιοι έγραψαν συνθήματα στους τοίχους του προπονητικού κέντρου ενώ κάποιοι άλλοι τον αποδοκίμαζαν εντός και εκτός γηπέδου. Όλα αυτά κράτησαν μόνο λίγες εβδομάδες. Όπως συμβαίνει συχνά στο ποδόσφαιρο, τα γκολ και οι νίκες ηρέμησαν τους πάντες. Όταν ο Όλντριτζ άρχισε να σκοράρει οι αποδοκιμασίες μειώθηκαν και όταν στα θύματα του προστέθηκαν η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα ο “ξένος” έγινε ξαφνικά “ένας από εμάς”, σε τέτοιο βαθμό που ένας φημισμένος χασάπης της πόλης του έκανε δώρο κρέατα μετά από κάθε του γκολ.

Ο Άγγλος (με ιρλανδικές ρίζες) έμεινε στο Σαν Σεμπαστιάν δυο χρόνια, πέτυχε 40 γκολ σε 75 συμμετοχές και όταν το 2015 επέστρεψε στο Ανοέτα ως προσκεκλημένος της διοίκησης, ένα ολόκληρο γήπεδο σηκώθηκε όρθιο για να τον αποθεώσει. Η επιτυχημένη παρουσία του εκεί άνοιξε διάπλατα το δρόμο και για τους υπόλοιπους ξένους που κατέφτασαν στην πόλη τα επόμενα χρόνια. Χάρη στον Σέρβο Ντάρκο Κοβάσεβιτς, τον Τούρκο Νιχάτ και τον Ρώσο Βαλερί Κάρπιν η ομάδα της σεζόν 2002-03 έφτασε μια ανάσα από το πρωτάθλημα και εξασφάλισε για πρώτη φορά την έξοδο στο Τσάμπιονς Λιγκ.

Παρά την εισροή κάποιων ξένων παικτών όμως, η γενικότερη φιλοσοφία του συλλόγου δεν άλλαξε ιδιαίτερα. Μέχρι και σήμερα η Ρεάλ Σοσιεδάδ παραμένει ουσιαστικά μια βάσκικη ομάδα, που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ντόπιους και Ισπανούς παίκτες που απλά ενισχύονται με κάποιες επιλεγμένες προσθήκες ξένων. Σύμφωνα με μια έρευνα που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες, η Σοσιεδάδ δεν έχει παίξει ούτε ένα παιχνίδι στην ιστορία της που να μην υπάρχει στην ενδεκάδα της έστω ένας παίκτης που να προέρχεται από την μικρή επαρχία της Γκιπούθκοα! Ακόμα και την προηγούμενη δεκαετία, οι μισοί παίκτες στο ρόστερ της ομάδας ήταν γεννημένοι είτε στο Σαν Σεμπαστιάν, είτε σε κάποιο από τα χωριά ή τις μικρές πόλεις της περιοχής. Όπως δήλωσε και ένας προπονητής της U19: “Οι περισσότεροι ντόπιοι παίκτες μας προέρχονται από μικρές πόλεις και χωριά της Γκιπούθκοα. Είναι μεγαλωμένοι διαφορετικά, είναι παιδιά του δρόμου. Από τους 16 παίκτες της ακαδημίας που έπαιζαν στην 1η ομάδα το 2009 οι 15 ήταν απο χωριά και μικρές πόλεις της επαρχίας. Παιδιά που έρχονται σε εμάς μετά τα 13 τους (Σημείωση: η Σοσιεδάδ δεν έχει ομάδα κάτω από την U-13 καθώς θεωρεί ότι ως εκείνη την ηλικία τα παιδιά πρέπει να παίζουν όπως αυτά θέλουν, με τους φίλους τους, σε δικό τους περιβάλλον), που έχουν ήδη τη δική τους προσωπικότητα, που δεν τα έχει κατευθύνει κανένας σε μικρότερη ηλικία, όπως κάνουν όλοι οι άλλοι που τα ενσωματώνουν στις ακαδημίες τους σε μικρότερες ηλικίες. Αυτά τα παιδιά μας κάνουν διαφορετικούς, αυτά είναι η Ρεάλ Σοσιεδάδ.”

Πως όμως καταφέρνει μια ομάδα να παραμένει ανταγωνιστική σε ένα από τα καλύτερα πρωταθλήματα του πλανήτη στηριζόμενη κυρίως σε ντόπιους; Η απάντηση λέγεται: “Θουμπιέτα”. H ακαδημία της Σοσιεδάδ, με τις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις και τα 7 βοηθητικά γήπεδα που είναι φτιαγμένα σε ένα υπέροχο μέρος λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη, κάνει εδώ και πολλά χρόνια τρομερή δουλειά και τροφοδοτεί αδιάκοπα την πρώτη ομάδα με νέους παίκτες που έχουν γαλουχηθεί κατάλληλα.

Σημαντικό ρόλο στο τελευταίο παίζει το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι στην ακαδημία της ομάδας, από τους προπονητές μέχρι και τους γυμναστές ή τους φυσιοθεραπευτές, είναι άνθρωποι που έχουν περάσει από αυτή σε κάποια φάση της ζωής τους! Η φιλοσοφία της ομάδας περνάει από γενιά σε γενιά μέσω των ανθρώπων που ξέρουν πολύ καλά τι σημαίνει αυτός ο σύλλογος για την πόλη αλλά και την περιοχή γενικότερα. Όταν είχε κληθεί μια από τις ‘σημαίες’ του συλλόγου, ο Τσάβι Πριέτο, να μιλήσει στα νέα παιδιά των ακαδημιών, μια ατάκα του είχε ξεχωρίσει: “Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι μπορείτε να είστε ευτυχισμένοι παίζοντας μια ζωή εδώ”. Αυτή τη στιγμή προπονητής στην πρώτη ομάδα είναι o Ιμανόλ Αλγκουαθίλ, που γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη ψαράδων της Γκιπούθκοα, ξεκίνησε από τις ακαδημίες της Σοσιεδάδ και φόρεσε για 8 χρόνια τη φανέλας της, ενώ προπονητής της δεύτερης ομάδας είναι ο Τσάμπι Αλόνσο, που επίσης γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη της Γκιπούθκοα και πέρασε από τις ακαδημίες και την πρώτη ομάδα πριν φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης και του κόσμου.

Μόνο την τελευταία 3ετια, 16 νέοι παίκτες από τις μικρότερες ηλικιακά ομάδες έκαναν το ντεμπούτο τους με τη φανέλα της Σοσιεδάδ. Η παραγωγή της Θουμπιέτα είναι τέτοια που ακόμα και όταν οι καλύτεροι παίκτες της Β’ ομάδας φεύγουν για να ενταχθούν στους ‘μεγάλους’, οι αντικαταστάτες τους βρίσκονται αμέσως. Είναι χαρακτηριστικό ότι η 2η ομάδα που προπονεί ο Τσάμπι Αλόνσο ξεκίνησε φέτος τις υποχρεώσεις της στην 3η κατηγορία με 3/3 νίκες, παρ’ότι το καλοκαίρι οι τρεις καλύτεροι παίκτες της προωθήθηκαν στην πρωτοπόρο της Πριμέρα Ντιβιζιόν.

Το νέο αστέρι της ομάδας, ο Μίκελ Ογιαρθάμπαλ

Σε περίπτωση που δεν το έχετε πάρει χαμπάρι, η Ρεάλ Σοσιεδάδ είναι για την ώρα μόνη πρώτη στη βαθμολογία της Ισπανίας (αν και με παιχνίδια παραπάνω από την Ατλέτικο), με 6 νίκες σε 9 αγώνες και με την καλύτερη επίθεση στη χώρα. Η ομάδα του Αλγκουαθίλ είχε δείξει από πέρσι τα δόντια της, παίζοντας κατά διαστήματα πολύ ωραίο ποδόσφαιρο, κερδίζοντας την έξοδο της στο Γιουρόπα και φτάνοντας ως τον τελικό του Κυπέλλου, που ακόμα δεν έχει διεξαχθεί. Η καλή πορεία συνεχίζεται και στη φετινή σεζόν, παρ’ότι το καλοκαίρι έχασε τον ταλαντούχο Μάρτιν Όντεγκααρντ, που επέστρεψε στη Ρεάλ, και προτίμησε να μην ξοδέψει ούτε ευρώ για μεταγραφές.

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι όλα αυτά τα έχει καταφέρει παραμένοντας πιστή σε μεγάλο βαθμό στη φιλοσοφία της. Οι Βάσκοι έχουν τον μικρότερο μ.ο. ηλικίας στο πρωτάθλημα ενώ σε κάποια παιχνίδια έχουν κατεβάσει ενδεκάδα που ο μ.ο. ηλικίας της είναι κοντά στα 23 χρόνια. Οι περισσότεροι από αυτούς τους νέους είναι παιδιά μεγαλωμένα στην αγκαλιά του συλλόγου. Στα 12 παιχνίδια που έχει δώσει φέτος σε όλες τις διοργανώσεις, η Σοσιεδάδ χρησιμοποιεί κατά μ.ο. 8 παίκτες προερχόμενους από την ακαδημία της! Από τους 10 παίκτες με τα περισσότερα λεπτά συμμετοχής ως τώρα, ο μοναδικός που δεν είναι Ισπανός είναι ο Γάλλος κεντρικός αμυντικός Ρόμπιν λε Νόρμαντ ενώ πρώτος σκόρερ, ηγέτης και μελλοντικό αστέρι της ομάδας είναι ο 23χρονος Μίκελ Ογιαρθάμπαλ, που όπως πιθανόν φαντάζεστε, είναι γεννημένος στην ίδια επαρχία και ανήκει στο σύλλογο από τα 14 του.

Το Ανοέτα πριν και μετά

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε την προγραμματισμένη επέκταση των εγκαταστάσεων των ακαδημιών και την πλήρη και εντυπωσιακή ανακαίνιση του Ανοέτα, που από ένα απαρχαιωμένο, κρύο στάδιο με στίβο έγινε μέσα σε ελάχιστο χρόνο υπερσύγχρονο και φουλ ποδοσφαιρικό, τότε καταλαβαίνουμε γιατί όλοι στο Σαν Σεμπαστιάν και τα περίχωρα του βλέπουν το μέλλον της ομάδας τους με αισιοδοξία.

Ένας σύλλογος γεμάτος ποδοσφαιράνθρωπους στις περισσότερες θέσεις, με μια άκρως οργανωμένη και λειτουργική ακαδημία, με μια σωστή φιλοσοφία, με ένα σύγχρονο γήπεδο, με πολλούς ανερχόμενους παίκτες και ένα ιδιαίτερο δέσιμο με την περιοχή του. Ένας σύλλογος που όταν πέρσι διέσυρε με 8-0 την μικρούλα Μπεσερίλ στο Κύπελλο, προσπάθησε αμέσως να επανορθώσει προσκαλώντας στο γήπεδο της όλους τους κατοίκους της μικρής αυτής κωμόπολης! Περισσότεροι από 500 ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και είδαν τζάμπα από τις κερκίδες την εξαιρετική ομάδα του Αλγκουαθίλ να ρίχνει 3 γκολ στη Βαλένθια. Ένας σύλλογος που αναβλύζει υγεία από παντού. Ένας σύλλογος που ανεπίσημα έχει σαν μότο της μια άλλη υπέροχη δήλωση που έκανε κάποτε ο Τσάβι Πριέτο: “Όταν ήμουν μικρός το όνειρο μου δεν ήταν να γίνω ποδοσφαιριστής. Ήταν να παίξω στη Ρεάλ Σοσιεδάδ.”