Ας μιλήσουμε για τη Μαδαγασκάρη (όχι την ταινία)

Αρούμπα, Τσαντ, Γκουαμ, Κουρακάο, Βανουάτου, Μοντσερά. Σε αρκετούς αυτά μπορεί να μοιάζουν με ονόματα εξωτικών χορών ή με κοκτέιλ που σερβίρουν στα πιο ψαγμένα μπιτς μπαρ. Κι όμως είναι χώρες, υπαρκτές, επίσημες, κομμάτια του πλανήτη μας. Χώρες που αν και το μέγεθος τους μπορεί να είναι αδιανόητα μικρό (το Μοντσερά για παράδειγμα είναι ένα μικρό νησάκι που έχει πληθυσμό μικρότερο από την Κρύα Βρύση ή τους Γαργαλιανούς!), πριν λίγα χρόνια βρισκόταν πιο ψηλά στη λίστα της FIFA από τη Μαδαγασκάρη! Για την ακρίβεια, σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου βρισκόταν τότε πιο ψηλά από τη Μαδαγασκάρη.

Μιλάμε για την άνοιξη του 2014, όταν το νησί της Αφρικής είχε φτάσει στη θέση 190 της σχετικής κατάταξης, δηλαδή 17 μόλις θέσεις πάνω από τον πάτο, που για την ιστορία τότε καταλάμβαναν τα νησιά Τερκς και Κέικος, που είναι σχεδόν σίγουρο ότι ακούς για πρώτη φορά στη ζωή σου. Για μια χώρα με πληθυσμό μεγαλύτερο κι από της Αυστραλίας (25 εκατομμύρια), όπως είναι η Μαδαγασκάρη, το να βρίσκεσαι πιο χαμηλά από ομάδες που όταν πηγαίνουν να παίξουν εκτός έδρας κλειδώνουν τη χώρα τους, γιατί δεν έχει μείνει κανένας πίσω να την προσέχει, το λες και απόλυτη αποτυχία.

Όχι πως η χώρα είναι γενικότερα συνηθισμένη στη δόξα και στις επιτυχίες. Το 2019 βρίσκει τη Μαδαγασκάρη στη 10η θέση στη λίστα με τις πιο φτωχές χώρες της Γης και με μια έντονη πολιτική κρίση, που σύμφωνα με κάποιους μπορεί σύντομα να εξελιχθεί ακόμα και σε εμφύλιο. Η όποια θετική φήμη της συνδέεται κυρίως με την πασίγνωστη παιδική ομώνυμη ταινία (και με το εξίσου διάσημο τραγούδι του soundtrack της) ενώ και οι φανατικοί του Τζέιμς Μποντ πιθανόν να θυμούνται ότι στην αρχή του ‘Casino Royale’, υπάρχει μια εντυπωσιακή καταδίωξη που λαμβάνει χώρα στα φτωχά σοκάκια της χώρας (που είναι τόσο παραγνωρισμένη που ακόμα κι αυτή η σκηνή δεν γυρίστηκε στη Μαδαγασκάρη αλλά στις Μπαχάμες).

Η ποδοσφαιρική εξέλιξη της χώρας δεν διαφέρει και πολύ. Στα 72 χρόνια ύπαρξης της, η εθνική ομάδα της Μαδαγασκάρης δεν είχε προκριθεί ποτέ σε μια μεγάλη διοργάνωση, είτε αυτή λέγεται Μουντιάλ, είτε Κόπα Άφρικα (γνωστό πλέον και ως Κύπελλο Εθνών της Αφρικής). Το πρωτάθλημα της χώρας μέχρι πρόσφατα ήταν ερασιτεχνικό και η μόνη φορά που το όνομα του 4ου μεγαλύτερου νησιού στον πλανήτη έκανε το γύρο του κόσμου για μια ποδοσφαιρική είδηση, δεν ήταν και η πιο κολακευτική: Το 2002 ένα παιχνίδι έληξε 149-0 κι αν το σκορ από μόνο του δεν σοκάρει, υπάρχει και η εξτρά πληροφορία ότι όλα τα γκολ ήταν αυτογκόλ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για μια κακή διαιτησία σε προηγούμενο αγώνα!

Σε ένα τέτοιο, καταδικασμένο ουσιαστικά, περιβάλλον μπήκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2016 ο Νικολά Ντιπουί, ένας Γάλλος προπονητής που έχει ξοδέψει όλη την ποδοσφαιρική και προπονητική του καριέρα στις μικρές κατηγορίες της Γαλλίας. Ένας γνωστός του πρότεινε να γίνει σύμβουλος της εθνικής και ο Ντιπουί, που ως τότε έβγαζε σε μεγάλο βαθμό τα προς το ζην κυρίως από την κανονική του δουλειά (ήταν δάσκαλος) και όχι από την προπονητική, δεν είχε κάτι να χάσει. Ένα χρόνο μετά και ύστερα από μια ακόμα αποτυχία της Μαδαγασκάρης να προκριθεί σε ένα Κύπελλο Εθνών της Αφρικής (τερμάτισε τελευταία, χωρίς νίκη στον προκριματικό όμιλο της), ο Ντιπουί πήρε προαγωγή και έγινε ο νέος προπονητής της. Και κάπου εκεί ξεκίνησε το παραμύθι.

Ο Νικολά Ντιπουί στη μέση

Για να αλλάξει την κατάσταση, ο Ντιπουί ξεκίνησε από τα βασικά. Τα πολύ βασικά. Μέχρι τότε η επιλογή των διεθνών γινόταν από μια επιτροπή που αποτελείται από τους προέδρους των ομάδων της χώρας! Οι πρόεδροι μαζευόταν όταν είχα χρόνο, μάλωναν για το ποιοι θα επιλεχθούν από τις ομάδες τους και στο τέλος άφηναν, σχεδόν χαριστικά, και πέντε κενές θέσεις για να καλυφθούν από παίκτες που παίζουν εκτός του νησιού. Με τον Ντιπουί η διαδικασία εξορθολογίστηκε. Η εθνική άρχισε να βασίζεται κυρίως σε παίκτες που παίζουν σε άλλες χώρες ενώ έγινε και ανοιχτό κάλεσμα προς ποδοσφαιριστές που έχουν ρίζες από τη Μαδαγασκάρη.

Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Ζερεμί Μορέλ, ο 35χρονος έμπειρος αμυντικός της Λιον που έχει παίξει με επιτυχία και στη Μαρσέιγ. Ο Μορέλ επικοινώνησε με τον Ντιπουί, τον ενημέρωσε ότι ο πατέρας του κατάγεται από το νησί και κάπως έτσι, από το πουθενά, η Μαδαγασκάρη βρήκε έναν αμυντικό με πλούσιο βιογραφικό σε ένα από τα καλύτερα πρωταθλήματα του κόσμου. Ο Μορέλ είναι φυσικά η εξαίρεση του κανόνα που λέει ότι σχεδόν όλοι οι παίκτες της εθνικής αγωνίζονται σε ομάδες χαμηλής ή πολύ χαμηλής δυναμικότητας. Οι περισσότεροι παίζουν στις μικρές κατηγορίες της Γαλλίας, ενώ στο ρόστερ υπάρχουν κάποιοι που βγάζουν το ψωμί τους στην Ταϊλάνδη, τη Ν. Αφρική, τη Σ. Αραβία και τις ΗΠΑ.

Η δουλειά και οι αλλαγές του Ντιπουί άρχισαν να αποδίδουν καρπούς από νωρίς. Τις νίκες στα 4 πρώτα φιλικά ακολούθησαν νίκες στα προκριματικά του φετινού Κυπέλλου Εθνών και όλο αυτό είχε αντίκτυπο στην ψυχολογία όλων. Η ομοσπονδία ενθουσιάστηκε, οι παίκτες ενθουσιάστηκαν, ο κόσμος ενθουσιάστηκε. Όχι πως το τελευταίο ήταν πολύ δύσκολο να γίνει. Ο λαός της Μαδαγασκάρης λατρεύει το ποδόσφαιρο και παρά το πολύ χαμηλό επίπεδο αγώνων που συνήθως παρακολουθεί, τα γήπεδα γεμίζουν συχνά. Οι αγώνες της εθνικής ερημώνουν κυριολεκτικά τους δρόμους ενώ στις ανοιχτές προπονήσεις της, μαζεύονται περισσότεροι από 3-4.000 άνθρωποι στις κερκίδες!

Κεντρικός δρόμος της Μαχατζάνγκα, σε ώρα αγώνα της εθνικής

Η αναμονή του κόσμου για μια σοβαρή επιτυχία έλαβε τέλος τον Οκτώβριο που μας πέρασε. Η Μαδαγασκάρη εξέπληξε τους πάντες τερματίζοντας δεύτερη στον προκριματικό όμιλο της, πίσω μόνο από τη Σενεγάλη, και κέρδισε για πρώτη φορά το εισιτήριο για το Κύπελλο Εθνών, που διεξάγεται αυτές τις μέρες στην Αίγυπτο. Για πρώτη φορά στη ζωή τους, οι άνθρωποι της Μαδαγασκάρης θα ζούσαν την εμπειρία μιας μεγάλης διοργάνωσης και τα πανηγύρια στις μεγάλες πόλεις της χώρας κράτησαν μέρες.

Οι μήνες που ακολούθησαν δεν ήταν εύκολοι, αφού η αγωνιστική επιτυχία δεν εξαφάνισε με τη μια όλα τα υπόλοιπα προβλήματα. Τα λεφτά δεν… τρέχουν ακριβώς από τα μπατζάκια αφού τα έσοδα της, φουλ ερασιτεχνικής στην οργάνωση, ομοσπονδίας προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τη χρηματοδότηση της FIFA και η ιδέα των χορηγιών στη Μαδαγασκάρη βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο. Τα ποσά είναι τόσο μικρά που ένας καλός μισθός στο εγχώριο πρωτάθλημα δεν ξεπερνάει τα 100-200 ευρώ. Για να χρηματοδοτήσουν το ταξίδι τους, οι παίκτες και οι άνθρωποι της εθνικής χρειάστηκε να βοηθήσουν και οι ίδιοι στην πώληση φανελών, ενώ επιστρατεύτηκαν ακόμα και μουσικοί με ρίζες από το νησί που μένουν μόνιμα στη Γαλλία, οι οποίοι έδωσαν συναυλίες, τα έσοδα των οποίων προοριζόταν για τις ανάγκες του ταξιδιού στην Αίγυπτο.

Οι συνθήκες είναι τόσο ζόρικες που ο αρχηγός, ηγέτης και πρώτος σκόρερ της ομάδας, ο 35χρονος επιθετικός Φανεβά Αντριατσιμά, ξεκίνησε μόνος του έναν έρανο για να συγκεντρωθούν χρήματα που θα βοηθήσουν τις μικρότερες εθνικές, οι οποίες πολλές φορές δυσκολεύονται να προμηθεύσουν στους παίκτες τους ακόμα και τα βασικά.

Ακόμα και ο υπεύθυνος για το μικρό θαύμα της πρόκρισης, ο Νικολά Ντιπουί, ήταν απλήρωτος για τόσους πολλούς μήνες που τον Ιανουάριο αναγκάστηκε να αποδεχθεί την πρόταση της Φλερί 91, μιας ομάδας που αγωνίζεται στην 4η κατηγορία της Γαλλίας. Η ομοσπονδία της αφρικάνικης χώρας δέχτηκε να μοιραστεί τον προπονητή της και ο Ντιπουί πέρασε τους τελευταίους μήνες χωρίζοντας τις μέρες του στα δυο. Το πρωί έκανε προπόνηση με τη Φλερί, ετοιμάζοντας την ομάδα για το επόμενο παιχνίδι, και το απόγευμα σχεδίαζε τα πλάνα του για το επερχόμενο Κόπα Άφρικα.

Οι θυσίες και ο κόπος όλων όμως τους έδωσαν τη δυνατότητα να βρίσκονται αυτές τις μέρες στο μεγαλύτερο γεγονός του αφρικάνικου ποδοσφαίρου. Και εκεί η Μαδαγασκάρη απέδειξε ότι δεν είναι πλέον ο φτωχός συγγενής. Με μια εξέλιξη που σε κάποιους ίσως θυμίζει λίγο και την εθνική Ελλάδος του Ότο Ρεχάγκελ, η ‘σταχτοπούτα’ Μαδαγασκάρη, που πήγε στην Αίγυπτο με πρώτο στόχο να μην διασυρθεί και δεύτερο να πετύχει έστω ένα γκολ ή να πάρει μια ισοπαλία, κατάφερε μέσα σε λίγες μέρες να γράψει Ιστορία και να προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων, ακόμα και εκτός Αφρικής. Ισοπαλία με 2-2 στην πρεμιέρα με τη Γουινέα, παρθενική νίκη με 1-0 επί του Μπουρουντί και ανεπανάληπτος θρίαμβος στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου απέναντι στη Νιγηρία (2-0), μια νίκη που την ανέβασε στην 1η θέση του ομίλου και της έδωσε την πρόκριση στα νοκ άουτ.

Την Κυριακή το απόγευμα (07/07, 19:00) η ομάδα του Ντιπουί αντιμετωπίζει το Κονγκό για τη φάση των 16. Το έργο της είναι αντικειμενικά πολύ δύσκολο, αφού σε αντίθεση με αυτήν ο αντίπαλος της είναι μπαρουτοκαπνισμένος, έχοντας φάει τα Κόπα Άφρικα με το κουτάλι. Για την πρωτάρα Μαδαγασκάρη όμως δεν υπάρχει καμία πίεση. Για μια ομάδα που παίζει πρώτη φορά σε μεγάλη διοργάνωση, που οι περισσότεροι ντόπιοι παίκτες της μέχρι τα 16 τους τουλάχιστον δεν είχαν κάνει κανονική προπόνηση (“Είναι συνήθεια όλων των νέων που θέλουν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό στη χώρα και δεν έχουν κάποια ομάδα να τους πει πως πρέπει να γυμναστούν, να πηγαίνουν μόνοι τους για τρέξιμο στις 6 το πρωί, που δεν έχει πολλή ζέστη” δήλωσε πριν λίγα χρόνια ο Αντριατσιμά) και που μέχρι πριν λίγα χρόνια βρισκόταν πιο χαμηλά στην κατάταξη της FIFA και από το Σάο Τομέ και Πρινσίπε (ναι, υπάρχει τέτοια χώρα, δεν τη βγάζουμε από το μυαλό μας), το ότι έφτασε μέχρι εδώ είναι μια σχεδόν αδιανόητη επιτυχία, που μπορεί να μην της αλλάξει το μέλλον αλλά τουλάχιστον θα βοηθήσει λίγο ώστε ο κόσμος να μην την ξέρει μόνο λόγω ενός παιδικού του Χόλιγουντ.