Ήταν αργά το μεσημέρι του Σαββάτου 15 Απριλίου 1989 όταν οι χιλιάδες οπαδοί της Έβερτον έβγαιναν από το Βίλα Παρκ κουρασμένοι αλλά χαρούμενοι. Η ομάδα τους είχε μόλις κερδίσει τη Νόριτς με 1-0 και είχε εξασφαλίσει την παρουσία της στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας. Υπό φυσιολογικές συνθήκες η επιστροφή ως το Λίβερπουλ θα ήταν ένα ατέλειωτο πάρτι γεμάτο αλκοόλ και τραγούδια αλλα οι φυσιολογικές συνθήκες είχαν πάει περίπατο λίγη ώρα πριν όταν στις κερκίδες είχε πρωτοκυκλοφορήσει η φήμη ότι κάτι άσχημο είχε συμβεί στον άλλον ημιτελικό που διεξαγόταν στο Χίλσμπορο.
Όταν οι εκδρομείς μπήκαν στα λεωφορεία τους και πήραν το δρόμο του γυρισμού κάθε διάθεση για πανηγύρι κόπηκε μαχαίρι. Στο ραδιόφωνο η λέξη τραγωδία αναφερόταν συνεχώς ενώ οι ρεπόρτερ από το Σέφιλντ μετέφεραν σοκαριστικές πληροφορίες που περιλάμβαναν δεκάδες νεκρούς και ακόμα περισσότερους τραυματίες. Η πρόκριση στον τελικό είχε πλέον ξεχαστεί από όλους. Ακόμα και το ρεπορτάζ του δικού τους ημιτελικού δεν ενδιέφερε πλέον κανέναν. Ο σκόρερ του χρυσού γκολ της Έβερτον, Πατ Νέβιν, δεν ήταν σε θέση να πει στους δημοσιογράφους οτιδήποτε για το γκολ του ή το παιχνίδι. Όλο το Λίβερπουλ ήταν σε κατάσταση σοκ. Οι 94 (που τις επόμενες μέρες έγιναν 95 και αργότερα 97) άνθρωποι που πέθαναν εκείνο το καταραμένο μεσημέρι στο Χίλσμπορο δεν ήταν μόνο οπαδοί της Λίβερπουλ. Ήταν συγγενείς, φίλοι, γείτονες, γνωστοί, συνεργάτες πολλών οπαδών της Έβερτον. Ήταν δικοί τους άνθρωποι που απλά υποστήριζαν άλλη ομάδα.
Από τις πρώτες απογευματινές ώρες το Άνφιλντ έγινε το επίκεντρο του πένθους. Εκατοντάδες άνθρωποι επισκέφτηκαν το γήπεδο και άφησαν κεριά, λουλούδια και κασκόλ. Το επόμενο πρωινό, οι υπεύθυνοι του γηπέδου άνοιξαν τις πόρτες και ένα μεγάλο μέρος του αγωνιστικού χώρου μπροστά από το Kop καλύφθηκε με κόκκινα κασκόλ και λάβαρα. Σε εκείνο το χαλί των κασκόλ ένα ακόμα χρώμα ξεχώριζε. Το μπλε της Έβερτον υπήρχε παντού, σε όλα τα σημεία που ο κόσμος άφηνε αντικείμενα στη μνήμη των αδικοχαμένων φιλάθλων. “Νομίζω πως η εικόνα με τους φίλους της Έβερτον να θρηνούν μαζί με αυτούς της Λίβερπουλ ήταν η πιο στενάχωρη και ταυτόχρονα η πιο όμορφη που έχω δει στη ζωή μου” δήλωσε εκείνες τις μέρες ο προπονητής και θρύλος των ‘κόκκινων’, Κένι Νταλγκλίς. Υπολογίζεται πως εκείνη την εβδομάδα, που το γήπεδο της Λίβερπουλ παρέμενε ανοιχτό από το πρωί έως αργά το απόγευμα, περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι το επισκέφτηκαν, ανάμεσα τους και πάρα πολλές χιλιάδες φίλοι της Έβερτον.
Όταν ο κόσμος επέστρεψε στις δουλειές του τη Δευτέρα, το Λίβερπουλ ήταν ακόμα μια μουδιασμένη πόλη που αδυνατούσε να χωνέψει αυτό που είχε συμβεί. Το μήνυμα ότι η πόλη είναι ενωμένη σε αυτή την πολύ δύσκολη στιγμή δόθηκε με μια ακόμα συμβολική αλλά σημαντική κίνηση: Το “Μίλι των κασκόλ”. Δυο οδηγοί ταξί σκέφτηκαν και προώθησαν την ιδέα να ενωθούν τα δυο γήπεδα με κασκόλ των δυο συλλόγων και όλη η πόλη κινητοποιήθηκε άμεσα για να υλοποιήσει αυτή τη σκέψη.
Tο πρώτο κασκόλ τοποθετήθηκε στα κάγκελα του Γκούντισον Παρκ από τον παίκτη της Έβερτον, Ιαν Σνόντιν. Ένας οπαδός της Λίβερπουλ το έδεσε στην άκρη με ένα δικό του και η “αλυσίδα της ενότητας”, όπως χαρακτηρίστηκε, ξεκίνησε την πορεία της μέχρι το Άνφιλντ. Για να ενωθούν τα δυο γήπεδα χρειάστηκαν τελικά περίπου 4.000 κασκόλ, τα οποία συγκεντρώθηκαν με κάθε πιθανό τρόπο μετά από δημόσιο κάλεσμα. Για τις ανάγκες της συλλογής ένα αυτοκίνητο έκανε το γύρο της πόλης, μαζεύοντας κασκόλ από κατοίκους που δεν μπορούσαν να πάνε στο γήπεδο. Το τελευταίο κασκόλ δέθηκε στο Kop από τον επίσκοπο του Λίβερπουλ παρουσία εκατοντάδων ανθρώπων το Σάββατο 22 του μήνα, μια ακριβώς εβδομάδα μετά την τραγωδία.
Στη διάρκεια εκείνης της εβδομάδας η Λίβερπουλ, και κατ’επέκταση όλη η πόλη, βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα ακόμα σοβαρό ζήτημα. Τέσσερις μόλις μέρες μετά το παιχνίδι η Sun κυκλοφόρησε με το, ιστορικό πλέον, κατάπτυστο εξώφυλλο που είχε ως τίτλο την έκφραση “Η αλήθεια” και υπότιτλους που έλεγαν πως, σύμφωνα με δικές της πληροφορίες (που αργότερα διαψεύστηκαν κατηγορηματικά από σχετικές έρευνες), κάποιοι οπαδοί της Λίβερπουλ είχαν κλέψει τα πορτοφόλια των νεκρών και κάποιοι άλλοι είχαν κατουρήσει και είχαν επιτεθεί στους αστυνομικούς που προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους τραυματίες.
Η αντίδραση ήταν άμεση. Στην πόλη οργανώθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, κάποιες γυναίκες έκαψαν αντίτυπα της εφημερίδας ενώ αποφασίστηκε γενικότερο μποικοτάζ που περιλάμβανε τους αναγνώστες, τα σημεία διανομής μέσα στην πόλη αλλά και ντόπιους χορηγούς. Στο μποικοτάζ δεν συμμετείχαν μόνο οι φίλοι της Λίβερπουλ, αφού η Sun θεωρήθηκε ως εχθρός όλης της πόλης, γι’αυτό και η κίνηση είχε αποτέλεσμα. Μέσα σε ελάχιστες μέρες οι πωλήσεις της εφημερίδας στην ευρύτερη περιοχή έπεσαν σχεδόν στο μισό ενώ με τα χρόνια η πτώση άγγιξε το 80%. Σύμφωνα με μια έρευνα, εξαιτίας του μποικοτάζ η Sun έχανε περίπου 15 εκατομμύρια λίρες κάθε μήνα.
Όταν η Λίβερπουλ επέστρεψε στο πρωτάθλημα, είκοσι περίπου μέρες μετά, η μοίρα το έφερε έτσι που το πρώτο της παιχνίδι ήταν το ντέρμπι με την Έβερτον. Οι οπαδοί των δυο ομάδων βρήκαν την ευκαιρία να δείξουν ξανά σε όλη την Αγγλία ότι η πόλη είναι ενωμένη και στο πένθος αλλά και στην άμυνα απέναντι σε όσους (ανάμεσα τους και μέλη της κυβέρνησης) βγήκαν να υποστηρίξουν ότι η τραγωδία οφειλόταν στους ίδιους τους οπαδούς. Ο αγώνας των συγγενών των θυμάτων να αποδείξουν ότι δεν έφταιγαν οι άνθρωποι τους γι’αυτό που συνέβη κράτησε δυστυχώς πολλά χρόνια αλλά είχε εξ αρχής τη στήριξη όλων στην πόλη, από τους παίκτες και τους προπονητές των δυο συλλόγων μέχρι και τον τελευταίο οπαδό τους. Πριν από την έναρξη εκείνου του ντέρμπι δυο φίλοι της Λίβερπουλ μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο του Γκούντισον Παρκ κρατώντας ένα πανί που ευχαριστούσε τους φίλους της Έβερτον για τη στήριξη τους ενώ ένα άλλο κρεμασμένο στο πέταλο των φιλοξενούμενων έγραφε “We never walked alone”.
Μερικές εβδομάδες αργότερα οι δυο μεγάλοι αντίπαλοι της πόλης συναντήθηκαν ξανά, αυτή τη φορά στον τελικό του κυπέλλου αφού η Λίβερπουλ επικράτησε της Νότιγχαμ Φόρεστ στον ημιτελικό που διεξήχθη σε άλλη έδρα εννοείται στις αρχές Μαίου. Παρά το σπουδαίο διακύβευμα το ενωτικό κλίμα κυριάρχησε και στο Γουέμπλει και το “You’ll never walk alone” τραγουδήθηκε από όλο το γήπεδο πριν από τη σέντρα. Ακολούθησε ένας συναρπαστικός αγώνας που κρίθηκε με τρία γκολ στην παράταση, αφού προηγουμένως η Έβερτον είχε κάνει το 1-1 στο τελευταίο λεπτό της κανονικής διάρκειας. Οι ‘κόκκινοι’ επικράτησαν τελικά με 3-2 αλλά η γενικότερη αίσθηση ήταν πως περισσότερο απ’όλους κέρδισε η ίδια η πόλη που προσπαθούσε ακόμα να επουλώσει τις πληγές της.
Πανό των οπαδών της Έβερτον λίγο μετά τη δικαίωση των θυμάτων
Τα χρόνια που ακολούθησαν οι δυο ομάδες παρέμειναν δεμένες στο συγκεκριμένο θέμα. Η Έβερτον τοποθέτησε τιμητική πλάκα στο γήπεδο της με αναφορά στα θύματα του Χίλσμπορο, συμμετείχε με εκπροσώπους της σε όλες τις εκδηλώσεις μνήμης (με τον πρόεδρο της να εκφωνεί μια από τις πιο δυνατές ομιλίες στην τελετή του 2013), συνέχισε να στηρίζει την αντίπαλο της στη διαμάχη με την Sun και γιόρτασε μαζί με όλη την πόλη (και κυρίως με τις μαμάδες και τους στενούς συγγενείς των θυμάτων που συνέχισαν με πείσμα τον αγώνα τους) τη δικαίωση που ήρθε έστω και καθυστερημένα, το 2016, όταν το δικαστήριο έκρινε πως η ευθύνη της τραγωδίας βαραίνει μόνο την αστυνομία και τους υπεύθυνους ασφαλείας. Όπως είπε και ο πρόεδρος της Έβερτον σε εκείνη την υπέροχη ομιλία μέσα στο Άνφιλντ: “…τα έβαλαν με τη λάθος πόλη, τα έβαλαν με τις λάθος μαμάδες.”