Ήταν το 1995 όταν ένα από τα πιο «τραγουδισμένα» ματς Αργεντινής-Βραζιλίας έγινε στο Κόπα Αμέρικα της Ουρουγουάης. Δυο χρόνια πριν, η Αργεντινή κατακτούσε (και δεν ήξερε ότι θα την στοίχειωνε για τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια) το τελευταίο της τρόπαιο μέχρι σήμερα και αντιμετώπιζε την παγκόσμια πρωταθλήτρια Βραζιλία στη φάση των 8. Πρωταθλητής Ν. Αμερικής με πρωταθλητή κόσμου. Για να έχουμε αυτό το ζευγάρωμα, χρειάστηκε… ελληνική συμμετοχή, μια που οι ΗΠΑ με τους γνωστούς μας Φρανκ Κλόπα και Άλεξ Λάλας να σκοράρουν, κέρδισαν την Αργεντινή που κατέβηκε με αλλαγές και πήραν την πρώτη θέση του ομίλου, στέλνοντας την Αργεντινή πάνω στη Βραζιλία.
Οι δυο χώρες είχαν ρόστερ με σπουδαίους παίκτες. Η Βραζιλία με παίκτες όπως ο Ταφαρέλ, ο Ρομπέρτο Κάρλος, ο Αλνταΐρ, ο Ζουνίνιο και η Αργεντινή με Σιμεόνε, Μπατιστούτα, Αγιάλα, Ορτέγκα αλλά και τον δικό μας Μπορέλι. Η Αργεντινή προηγήθηκε με τον Μπάλμπο μόλις στο 2ο λεπτό, αλλά ο Εντμούντο ισοφάρισε λίγα λεπτά αργότερα. Ο Μπατιστούτα έκανε το 2-1 (σε ένα γκολ με ευθύνη του Ταφαρέλ) και στο 45′ ο Αστράδα έκανε ένα λατινοαμερικάνικο φάουλ στην γραμμή του πλαγίου, πήρε τη δεύτερη κίτρινή του και άφησε την Αργεντινή με 10. Η αλμπισελέστε κρατούσε το υπέρ της σκορ μέχρι το 81’. Τότε, έγινε μια φάση που έγραψε ιστορία. Ο Ζορζίνιο έκανε μια σέντρα από τα δεξιά και ο Τούλιο “Μαραβίγια” χρησιμοποίησε το χέρι του πεντακάθαρα για να κοντρολάρει την μπάλα. Οι αμυντικοί της Αργεντινής σχεδόν σταμάτησαν, για τέτοια σιγουριά μιλάμε, ο Τούλιο συνέχισε και σκόραρε γράφοντας το 2-2 που μέτρησε κανονικά προς έκπληξη όλων. Οι διαμαρτυρίες προς τον διαιτητή ήταν έντονες, αλλά δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Το ματς έληξε με 2-2 και στα πέναλτι η Βραζιλία πήρε την πρόκριση. Οι Βραζιλιάνοι δεν είχαν καμία ηθική αναστολή να πανηγυρίσουν, άλλωστε το “χέρι του Θεού” ήταν αρκετά πρόσφατο. Οι Αργεντίνοι δεν το ξέχασαν ποτέ.
21 χρόνια αργότερα, η βαρετή, ξενέρωτη Βραζιλία του Ντούνγκα περνούσε στην επόμενη φάση του Κόπα Αμέρικα Σεντενάριο ακόμα και με Χ απέναντι στο Περού. Ο Ντούνγκα που ήταν βασικός σε εκείνο το ματς του 1995, βρέθηκε αυτή τη φορά στη θέση του θύματος. Η Βραζιλία δεν μπορούσε με τίποτα να καθαρίσει το ματς και ήρθε το γκολ του Ραούλ Ρουιντίας να δώσει την πρόκριση στο Περού. Ένα γκολ που μπήκε με το χέρι. Ίσως όχι τόσο εμφανές όσο του Ντιέγκο ή του Τούλιο, αλλά χέρι. Για να γίνει η ιστορία ακόμα πιο σημαδιακή, ο διαιτητής στο Αργεντινή-Βραζιλία του 1995 ήταν Περουβιανός. Τα εξώφυλλα στην Αργεντινή θυμήθηκαν το γκολ του Τούλιο, μίλησαν για θεία δίκη και κανείς δεν φάνηκε να λυπάται την καημένη Βραζιλία. Οι Βραζιλιάνοι γύρισαν πίσω με το αίσθημα της αδικίας, αλλά και το βάρος μιας νέας αποτυχίας. Η αδικία όμως δεν μπορεί να κρύψει πλέον την κρίση που περνάει το ποδόσφαιρο της χώρας.
Η Βραζιλία έκανε τη χειρότερη της εμφάνιση σε Κόπα Αμέρικα μένοντας για πρώτη φορά εκτός οκτάδας. Έναν χρόνο μόλις πριν, αποκλειόταν στα πέναλτι από την Παραγουάη στη φάση των “8”. Δυο χρόνια πριν έβγαινε τέταρτη στον κόσμο, επίτευγμα όχι μικρό αν το δεις ψυχρά, αλλά μέσα στην πατρίδα της μάζευε επτά γκολ από τη Γερμανία και μετά ακόμα τρία από την Ολλανδία. Άλλωστε το θέμα δεν είναι το τελικό πλασάρισμα, ποιος ξεχνάει τη Βραζιλία του 1982 και δεν την εκτιμάει; Μπορεί κανείς να πει το ίδιο για την ομάδα του Ντούνγκα τα τελευταία χρόνια; Μια άνοστη, ξενέρωτη, βαρετή ομάδα. Θα ήταν πολύ εύκολο να τα ρίξουμε όλα στον Ντούνγκα, έναν καθόλου εντυπωσιακό παίκτη, αλλά θα ήταν και άδικο. Είναι σαφείς οι ευθύνες του προπονητή της Βραζιλίας και αν δεν υπήρχαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, πιθανότατα θα είχε αποχαιρετίσει ήδη. Οι Βραζιλιάνοι περιμένουν το Νεϊμάρ να ηγηθεί της ομάδας, να πάρει το χρυσό για να ξεχαστούν οι αποτυχίες. Και μπορεί και να το καταφέρουν με τις ειδικές συνθήκες των Ολυμπιακών, κανείς όμως δεν θα μιλήσει για αναγέννηση του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου.
Ο Μάρκο Πόλο ανακαλύπτει τον έρωτα στα 75 του
Ως συνήθως το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Σε μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα διαφθοράς, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά και στο ποδόσφαιρό της. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας μέχρι το 2012, Ρικάρντο Τεχέιρα, δεξί χέρι και γαμπρός του Ζοάο Χαβελάνζε (πρώην προέδρου της ΦΙΦΑ) κατηγορήθηκε μαζί με τον πεθερούλη του για μίζες άνω των 40 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο αντικαταστάτης του Ζοσέ Μαρία Μαρίν ήταν ανάμεσα στους συλληφθέντες της Ζυρίχης στο μεγάλο σκάνδαλο της ΦΙΦΑ για δωροδοκίες και εκδόθηκε στις ΗΠΑ. Ο Μαρίν κατηγορείται ότι έπαιρνε εκατομμύρια ως δώρα από εταιρείες για διοργανώσεις όπως το Κόπα Αμέρικα και το κύπελλο Βραζιλίας. Μεγάλοι σπόνσορες του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου σταμάτησαν τις χορηγίες, μετά από τις αποκαλύψεις. Ο διάδοχος τού Μαρίν (και πρώην προστατευόμενος του Τεχέιρα) είναι ο Μάρκο Πόλο ντελ Νέρο. Καμία έκπληξη ότι κατηγορείται κι αυτός. Μια που η Βραζιλία δεν έχει συμφωνία με τις ΗΠΑ για έκδοση εγκληματιών, προτιμά να μένει στην πατρίδα του και να είναι μόνιμα απόντας από όλες τις επιτροπές της ΦΙΦΑ για να γλιτώσει καμία αιφνίδια σύλληψη. Περνάει τον χρόνο του με νεανίδες κατά κύριο λόγο. Αυτός ο άνθρωπος που δεν τολμάει να βγει από τη Βραζιλία, θα κληθεί να αποφασίσει για το μέλλον του Ντούνγκα και της εθνικής.
Πέρα όμως από τα διοικητικά, υπάρχει και έλλειψη ποιότητας στη Βραζιλία. Οι επιλογές στη θέση του στράικερ για παράδειγμα είναι απογοητευτικές. Στο Μουντιάλ του 2014 υπήρχαν παίκτες όπως ο Τζο και ο σχεδόν βετεράνος Φρεντ. Πέρσι βγήκε από τη ναφθαλίνη ο Ρομπίνιο για το Κόπα Αμέρικα. Φέτος, μετά τις απουσίες, κλήθηκε ο αρκετά αξιόλογος, αλλά σίγουρα όχι κορυφαίος Ζόνας. Στα 32 του και μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας. Ίδια προβλήματα υπάρχουν και σε άλλες θέσεις, αλλά η επίθεση είναι αυτό που χτυπάει περισσότερο στο μάτι. Μάθαμε τη Βραζιλία με παίκτες που είχαν ερωτική σχέση με τα δίχτυα και τη βλέπουμε με παίκτες που είναι μαλωμένοι με το γκολ, υπέρβαροι, παίζουν από τα 28 τους σαν να είναι 38. Ακόμα κι αυτό όμως, είναι ευθύνη της Ομοσπονδίας. Μετά το Μουντιάλ του 2014 ο Ζιλμπέρτο Σίλβα τόνιζε ότι το πρόβλημα είναι η παντελής έλλειψη οργάνωσης στο επίπεδο των ακαδημιών και των μικρών εθνικών. Όταν οι διοικούντες ασχολούνται με μπίζνες εκατομμυρίων για τις τσέπες τους, είναι κομματάκι δύσκολο να ασχοληθούν με την αναδιοργάνωση του ποδοσφαίρου. Ο πρώην τεχνικός της Σελεσάο Μάνο Μενέσες έγινε ακόμα πιο επικριτικός, λέγοντας ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη του ταλέντου των παικτών. Οι Ευρωπαίοι είναι πλέον πιο τεχνίτες, είναι καλύτεροι πασέρ, καλύτεροι στο κοντρόλ. Στη Βραζιλία έχει μείνει το ατομικό ταλέντο, η ντρίμπλα, αλλά μπερδεύουν το “ζογκλεριλίκι” με τη γνώση του ποδοσφαίρου γιατί δεν υπάρχουν άνθρωποι να τους εξελίξουν.
Ίσως ο Ντούνγκα βαθιά μέσα του να νιώθει δικαιωμένος. Όταν είπε ότι πρέπει να πάρουν μαθήματα από τους Γερμανούς που σιγά σιγά έχτισαν μια ομάδα, ενώ στη Βραζιλία θέλουν να γίνουν όλα την ίδια μέρα, οι περισσότεροι μίλησαν για φτηνές δικαιολογίες. Ο Ντούνγκα είχε διαπιστώσει τα προβλήματα από την πρώτη του θητεία ακόμα. Το 2007 κατακτούσε το Κόπα Αμέρικα με μια ξεγυρισμένη τριάρα απέναντι στην Αργεντινή στον τελικό. Θυμάται κανείς τα ρόστερ και την μετέπειτα πορεία των παικτών; Η Βραζιλία κατέβηκε με βασικούς τους Ελάνο, Βάγκνερ Λαβ, Ζούλιο Μπαπτίστα, Ζοσουέ και Μινέιρο. Την ίδια στιγμή η Αργεντινή είχε Μέσσι, Τέβες, Βερόν, Ρικέλμε, Μαστσεράνο, Αγιάλα, Ζανέτι. Κι όμως… Η Βραζιλία δεν άφησε κενό γηπέδου ανεκμετάλλευτο, άφησε την Αργεντινή να έχει τη φλύαρη κατοχή και εκμεταλλευόμενη την αφέλειά της, χτυπούσε σε αντεπιθέσεις. Ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία του Ντούνγκα ως κόουτς εκείνο το παιχνίδι. Διέγνωσε το έλλειμμα ποιότητας, έκανε μια ομάδα δυνατή αμυντικά και έπαιζε στην κόντρα. Από την τότε Βραζιλία, σούπερ σταρ έγινε μόνο ο αναπληρωματικός Ντάνι Άλβες. Τα χρόνια πέρασαν, αλλά λίγα άλλαξαν. Ο Ντούνγκα επέστρεψε, τα ταλέντα συνεχίζουν να μην φτάνουν ψηλά, η Ομοσπονδία ασχολείται με άλλα.
Ανεξάρτητα από το αν ο Ντούνγκα φύγει πριν τους Ολυμπιακούς ή πάρει παράταση, η Βραζιλία έχει έναν δρόμο. Αρχικά, να βρει κάποιον αξιόλογο προπονητή (οι φωνές για ξένο κόουτς πληθαίνουν, αν και ο επόμενος μάλλον θα είναι ο επιτυχημένος Τίτε της Κορίνθιανς) που θα δουλέψει πάνω στο υλικό που έχει, χωρίς τις φαντασιώσεις του κόσμου που νομίζει ότι είναι ακόμα 1968. Δεν είναι δύνατόν να μην μπορείς να παρουσιάσεις κάτι πιο ποιοτικό με παίκτες όπως ο Νεϊμάρ και ο Κουτίνιο για παράδειγμα. Από εκεί και πέρα όμως, χρειάζεται μια ριζική αναμόρφωση του ίδιου του ποδοσφαίρου της χώρας και γι’ αυτό θα πρέπει να γίνουν σοβαρές αλλαγές προσώπων που θα δουλέψουν για χρόνια. Αυτή την στιγμή μοιάζει πολύ δύσκολο και νέες αποτυχίες σαν της τελευταίας τριετίας μοιάζουν πολύ πιθανές.