Αντουάν Γκριεζμάν: ο Γάλλος με τις πολλές πατρίδες

Οι ποδοσφαιριστές δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους σταρ άλλων επαγγελμάτων. Εδώ και αρκετά χρόνια ταξιδεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο, σε μη παραδοσιακές ποδοσφαιρικές χώρες για να ανοίξουν οι σύλλογοι νέες αγορές και να πουλήσουν την πραμάτεια τους. Κάπως έτσι το καλοκαίρι του 2021 η Μπαρσελόνα βρέθηκε στην Ιαπωνία χάρη στη συμφωνία της με έναν σπόνσορα και στα πλαίσια της ασιατικής της τουρνέ. Τις ίδιες μέρες κυκλοφορεί στο Ίντερνετ ένα βίντεο. Ο Ουσμάν Ντεμπελέ και ο Αντουάν Γκριεζμάν βρίσκονται στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου και περιμένουν κάποιους τεχνικούς να φτιάξουν την τηλεόραση ώστε να συνδεθεί η κονσόλα τους και να παίξουν. Ο Ντεμπελέ με όλο το προνόμιο ενός ανθρώπου που βρέθηκε σε μικρή ηλικία με τόση αναγνωρισιμότητα, χρήματα και διασημότητα είναι ανυπόμονος γιατί θέλει να παίξει το παιχνίδι του και οι εργαζόμενοι καθυστερούν. «Όλες αυτές οι ασχημόφατσες για να παίξουμε Pro. Τι οπισθοδρομική γλώσσα είναι αυτή που μιλάνε; Εσείς δεν υποτίθεται ότι είστε τεχνολογικά προηγμένοι;» Ένας άνθρωπος που μόνο και μόνο λόγω χρώματος θα έπρεπε να ξέρει πόσο άσχημο πράγμα είναι ο ρατσισμός λέει αυτά τα λόγια, ενώ τα γράφει και σε βίντεο. Ο Γκριεζμάν δεν σχολιάζει, δεν λέει κάτι, αλλά φαίνεται να χαζογελά με τα σχόλια του φίλου του.

Το βίντεο δεν είναι φρέσκο, είναι τελικά από μια προηγούμενη τουρνέ στην Ασία. Αυτό δεν έχει καμία σημασία όμως, οι αντιδράσεις είναι έντονες. Οι περισσότερες είναι προς το πρόσωπο του Ντεμπελέ, αλλά το γεγονός ότι ο Γκριεζμάν δείχνει να το διασκεδάζει δεν περνά απαρατήρητο. Πόσο μάλλον από τους Ιάπωνες της Konami που έχουν επιλέξει τον Αντουάν ως πρεσβευτή των καρτών Yu-Gi-Oh! και φυσικά σταματούν τη συνεργασία μαζί του. Την ίδια στιγμή ένας από τους βασικότερους χορηγούς των Καταλανών με έδρα την Ιαπωνία ζητά εξηγήσεις από τους παίκτες. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γκριεζμάν μπλέκει σε κάτι τέτοιο. Τέσσερα χρόνια πριν, ξεσηκώνει αντιδράσεις και πάλι, αυτή τη φορά για κάτι φαινομενικά πιο αθώο στον ευρωπαϊκό κόσμο που όμως ενοχλεί πολύ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Γκριεζμάν ντύνεται «αποκριάτικα» παίκτης των Χάρλεμ Γκλομπτρότερς και βάφεται μαύρος. Το λεγόμενο blackface (να βάψεις το πρόσωπό σου ώστε να εμφανίζεσαι ως μαύρος) που μπορεί πολύς κόσμος να το αγνοεί ακόμη στα μέρη μας, αλλά στις Η.Π.Α. θεωρείται απαράδεκτο, μια που για χρόνια ήταν τρόπος για να προβάλλονται ρατσιστικά στερεότυπα. Ο Αντουάν που (θέλουμε να πιστεύουμε) δεν είχε τέτοια πρόθεση, αναγκάστηκε να διαγράψει τις δημοσιεύσεις του και να απολογηθεί γι’ αυτές. Είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι αυτός ο τύπος που έχει μπλέξει δύο φορές σε τέτοια περιστατικά δεν είναι κάποιος σωβινιστής που δεν νοιάζεται για τη διαφορετικότητα. Κι όμως, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, ο Γκριεζμάν είναι ένας… πολίτης του κόσμου. Ένας άνθρωπος που παρότι αγωνίζεται με την εθνική Γαλλίας, έχει σχέσεις με αρκετές διαφορετικές χώρες.

Ο μικρούλης Αντουάν στην τοπική ομάδα της Μακόν

Κατ’ αρχήν, το επώνυμό του είναι γερμανικό. Από εκεί εκεί κρατά η σκούφια του από την πλευρά του πατέρα του. Οι πρόγονοί του ήταν καλαθοποιοί που έφτασαν στη Γαλλία και εγκαταστάθηκαν εκεί, προερχόμενοι από το Μούνστερ της Γερμανίας. Το επώνυμο άλλωστε ήταν πολύ πιο γερμανικό κανονικά, Griezsmann, αλλά το “s” πήρε δρόμο στον πορεία για να γίνει πιο γαλλικό. Παρά τις μακρινές γερμανικές ρίζες, ο Αντουάν δεν έχει κάποια επαφή με τη χώρα των προγόνων του, είναι αρκετές οι γενιές πίσω στη Γερμανία. Αντίθετα όμως, έχει πολύ έντονες τις επαφές με την Πορτογαλία. Ο παππούς του Αμάρο Λόπες ήταν Πορτογάλος αμυντικός στη Πάσος Φερέιρα. Διέφυγε από τη χώρα, όπως και αρκετοί άλλοι συμπατριώτες του, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας εκεί και βρέθηκε στο Μακόν της Γαλλίας, μία πόλη 40.000 κατοίκων στη Βουργουνδία, όπου κατέφυγαν πολλοί Πορτογάλοι. Εκεί που αργότερα μεγάλωσε κι ο Αντουάν με έντονο το πορτογαλικό στοιχείο. Εκεί που έγραφε στην έκθεση της 6ης δημοτικού ότι όταν μεγαλώσει θα γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής και στο ημερολόγιό του έδινε φανταστικές συνεντεύξεις στο Canal+. Θα μπορούσε μάλιστα να δίνει ασίστ στον Κριστιάνο και να έχει κόουτς τον Φερνάντο Σάντος, αν έκανε πραγματικότητα τη σκέψη του να επιλέξει Πορτογαλία, όταν και πιτσιρικάς τιμωρήθηκε από τη γαλλική Π.Ο. μαζί με άλλους συμπαίκτες του στην Κ21 για νυχτοπερπατήματα. Η ιστορία γράφτηκε διαφορετικά, παρέμεινε στις γαλλικές εθνικές, δεν επέλεξε Πορτογαλία και έγινε μέλος μιας ομάδας που κατέκτησε Μουντιάλ.

Δεν είναι μόνο αυτές οι χώρες που ερίζουν, όπως για τον Όμηρο, για τον διεθνή ποδοσφαιριστή. Στη Γαλλία, ο μικροσκοπικός Αντουάν έβρισκε μόνο κλειστές πόρτες από τις ομάδες που πήγαινε να δοκιμαστεί. Τουλάχιστον έξι ομάδες τον απέρριψαν, κάποιες μάλιστα και δύο φορές, γιατί ήταν ένα κοντούτσικο παιδάκι που παρά την ποιότητά του δεν έπειθε ότι είχε μέλλον.  Μέχρι που ένας σκάουτ τον είδε και ο Γκριεζμάν έγινε ξαφνικά μέλος των ακαδημιών της Ρεάλ Σοσιεδάδ. Γαλλία-Γερμανία-Πορτογαλία και τώρα Ισπανία μόλις στα 13 του και μάλιστα στη χώρα των Βάσκων. Ο μικρός πέρασε σχεδόν μια δεκαετία εκεί, έμαθε ισπανικά που τα μιλάει σαν πρώτη γλώσσα και έγινε και αρκετά Βάσκος. Θεωρητικά θα μπορούσε να παίξει ακόμα και στην Αθλέτικ Μπιλμπάο, μια που ανδρώθηκε ποδοσφαιρικά στη χώρα των Βάσκων, αλλά ο Αντουάν έμεινε πιστός στη Λα Ρεάλ. Το όνομά του ακούστηκε πέρσι στις εκλογές της Αθλέτικ, ως προεκλογική υπόσχεση. Η σχέση του άλλωστε με τους Βάσκους έμεινε αναλλοίωτη με τα χρόνια, καθώς η σύζυγός του Έρικα Τσοπερένα με την οποία έχει και τρία παιδιά, είναι από την περιοχή. Τα τρία παιδιά του είναι μισά γαλλάκια-μισά ισπανάκιαβασκάκια, αν προτιμάτε). Ο πιτσιρικάς Αντουάν πήγαινε προπόνηση, η συνομήλικη Έρικα πήγαινε σχολείο, ο Αντουάν ερωτεύτηκε, την φλέρταρε για πολύ καιρό και τελικά έγιναν ζευγάρι το 2011.

Στη Λα Ρεάλ όμως, ο Αντουάν εκτός από Βάσκος απέκτησε ακόμα μία εθνικότητα. Έστω και… εξ αγχιστείας, αυτή τη φορά χωρίς να έχει καμία επαφή (οικογενειακή ή ερωτική) με μία χώρα φαινομενικά παντελώς άσχετη. Την Ουρουγουάη. Αν ο Γκριεζμάν οφείλει σε κάποιον κόουτς την ανέλιξή του είναι ο Μαρτίν Λασάρτε, ο Ουρουγουανός προπονητής που βρέθηκε στο Ανοέτα από το 2009 ως το 2011. Ο Λασάρτε είναι ο άνθρωπος που έδωσε την ευκαιρία στον Λουίς Σουάρες στα 18 του να φορέσει τη φανέλα της πρώτης ομάδας της Νασιονάλ και αυτός που είδε στον Γκριεζμάν τα ίδια χαρακτηριστικά: «Το συναίσθημα ήταν παρόμοιο με αυτό που ένιωσα για τον Λουίς. Έχουν κάτι κοινό στο πώς βλέπουν τα πράγματα, πόσο σίγουροι είναι για το πού κατευθύνονται και τι θέλουν. Ο Λουίς ήθελε να παίξει στην Μπαρσελόνα, ο Αντουάν στη Γαλλία. Ήταν σοβαρός, επικεντρωμένος, με ταλέντο και τεχνική. Ήταν επίσης ένα πειραχτήρι, του άρεσε να ενοχλεί τον κόσμο. Με αυτά τα μπλε μάτια μοιάζει με άγγελο, αλλά είναι διάβολος», θα πει στον Guardian. Μαζί με τα μπλε μάτια και το ξανθό μαλλί που η μαμά Ιζαμπέλ αναγκαζόταν να του το βάφει έντονα γιατί ο κανακάρης ήθελε να μοιάζει στον Πάβελ Νέντβεντ.

Ο Αντουάν χάρη στον Λασάρτε δεν περνάει καν από τη 2η ομάδα της Σοσιεδάδ, πηγαίνει στην προετοιμασία της ανδρικής ομάδας το καλοκαίρι και όταν ένα πρόβλημα τραυματισμού δημιουργεί κενό στην αριστερή πλευρά, παίρνει την ευκαιρία του. Μπαίνει αρχικά αλλαγή, κάνει ντεμπούτο βασικός με την Ουέσκα στο πρωτάθλημα και σκοράρει. Τελειώνει τη σεζόν με 6 γκολ στη Λα Λίγκα στα 18 του, χωρίς καν να είναι καθαρός επιθετικός. Η ποδοσφαιρική ιστορία του είναι γνωστή, οι περισσότεροι τα ξέρετε, άλλωστε και εμείς έχουμε ασχοληθεί αρκετές φορές, όμως σήμερα μιλάμε για τα υπόλοιπα. Ο Λασάρτε φέρνει δανεικό από την Πενιαρόλ και τον Κάρλος Μπουένο, έναν Ουρουγουανό επιθετικό. Ο Γκριεζμάν κολλάει με τον Μπουένο, κάνουν συνεχώς παρέα, μια που ο Ουρουγουανός είχε περάσει για μια διετία από την ΠΣΖ και γνωρίζει και γαλλικά. Παρότι ο Μπουένο είναι στα 30 του κι ο Αντουάν πιτσιρίκος δένουν. Ο Μπουένο τον κάνει αρρωστάκι με την Πενιαρόλ, οι δυο τους κάθονται και βλέπουν αγώνες του Uruguayo παρέα. Ο Γκριεζμάν τον φώναζε “μπαμπά”, λόγω της διαφοράς στα χρόνια τους. Και όπως συχνά γίνεται στις παρέες, εκεί δοκιμάζεις κάτι. Όχι, μην πάει το μυαλό σας σε τίποτα παράνομες ουσίες. «Ήταν πολύ ντροπαλός, δύσκολα ερχόταν κοντά σε ανθρώπους, οπότε περνούσα και τον έπαιρνα για να πάμε στην προπόνηση και με έβλεπε κάθε μέρα με το μάτε, μέχρι που μου ζήτησε να δοκιμάσει», θυμάται ο Μπουένο που παίζει μπάλα ακόμα, στα 42 του πλέον.  Την πρώτη φορά που δοκίμασε μάτε, το έφτυσε από την πικράδα, αλλά δοκίμασε ξανά και τελικά το συνήθισε. Απέκτησε το δικό του σκεύος (οι Λατινοαμερικάνοι είναι περήφανοι πάντα να κουβαλούν το δικό τους “ποτήρι”) που το κουβαλάει παντού μαζί του και εκτός από το μάτε άρχισε να εντρυφεί και σε άλλα κομμάτια της νέας του ταυτότητας. Δοκίμασε και άρχισε να τρώει dulce de leche (κάτι σαν καραμελωμένο γάλα) και φυσικά τα περίφημα asados (τα μπάρμπεκιου της Ουρουγουάης). Επίσης έβαλε στο λεξιλόγιό του ένα σωρό ιδιωματισμούς και την τοπική προφορά και άρχισε να ακούει μουσική της χώρας. Όπως αποκάλυψε, για καιρό είχε ως φωτογραφία προφίλ στο Whatsapp μια σημαία της Ουρουγουάης.

Η σχέση όμως με τη χώρα του Μαρακανάσο δεν σταμάτησε όταν ο Αντουάν έφυγε από το Σοσιεδάδ για την πρωτεύουσα Μαδρίτης. Ο… υιοθετημένος Ουρουγουανός δεν ξέχασε τη νέα του πατρίδα και δεν ήταν και εύκολο άλλωστε. O Μπουένο κι ο Τσόρι Κάστρο (άλλος Ουρουγουανός που έπαιξε στη Σοσιεδάδ) παίρνουν τηλέφωνο Γοδίν και Λουίς Χιμένες και τους λένε κάτι σε στιλ: «Προσέξτε ρεμάλια, ξέρουμε ότι με τον Σιμεόνε εκεί τα πράγματα είναι ζόρικα, οπότε βοηθήστε τον κοντό που θα έρθει. Είναι Ουρουγουανός στην ψυχή». Κι αν ο θείος του (από την πλευρά της μάνας του) συνεχίζει να υποστηρίζει ότι ο ανιψιός του παίζει σαν Πορτογάλος, οι Ουρουγουανοί φίλοι του λένε ότι είναι δικός τους. Ο Γκριεζμάν γίνεται κολλητός τους (όπως και με τον Ροντρίγκες και τον προπονητή φυσικής κατάστασης της Ατλέτικο που είναι και στην εθνική Ουρουγουάης) και ειδικά με τον Γοδίν η σχέση τους είναι τόσο στενή, που ο σέντερ μπακ βαφτίζει μία από τις κόρες του Γκριεζμάν. Είναι από τους καλύτερους φίλους του μέσα στην ομάδα.

Με το που ο δημοσιογράφος αυτοπαρουσιάζεται, ο Γκριεζμάν του λέει “Uruguay noma” (Ουρουγουάη και τίποτε άλλο) και παίρνει με χαρά τη σημαία

Η μοίρα φέρνει τη Γαλλία και την Ουρουγουάη αντιμέτωπες στο Μουντιάλ του 2018 στα προημιτελικά. Οι Ουρουγουανοί κάνουν εκκλήσεις στον φίλο τους να θυμηθεί τη 2η (ή 3η ή 4η αναλόγως πόσες θα μετρήσει κανείς) πατρίδα του. O ίδιος στη συνέντευξη τύπου θυμάται τη συμβουλή του Λασάρτε σε ένα ματς απέναντι στον Βραζιλιάνο αμυντικό Γουέλινγκτον της Μάλαγα. «Αν σε ζορίσει πολύ, πάρε ένα κομμάτι από το χορτάρι, πέτα το πάνω του και πες του ‘τώρα φάτο‘». Ο Αντουάν όντως το έκανε για να σπάσει τον τσαμπουκά του αντιπάλου του. Μιλάει με τα καλύτερα λόγια για τη ποδοσφαιρική νοοτροπία, τη χώρα και τους ανθρώπους της και αποθεώνει Καβάνι και Σουάρες που παρότι επιθετικοί σκυλιάζουν σε κάθε φάση. Στην Ουρουγουάη αρχίζουν να τον λατρεύουν. Φυσικά υπάρχει και ένας άνθρωπος που δεν πείθεται ιδιαίτερα από όλα αυτά. Ποιος άλλος από τον Λουίς Σουάρες: «Όσο κι αν λέει ότι είναι Ουρουγουανός, είναι Γάλλος. Δεν ξέρει τι σημαίνει να είσαι Ουρουγουανός, δεν ξέρει την αφοσίωση και την προσπάθεια που κάνουμε για να πετυχαίνουμε στο ποδόσφαιρο με τόσο μικρό πληθυσμό. Πίνει μάτε, μιλάει ουρουγουανικά, αλλά δεν μπορεί να νιώσει όπως εμείς», θα πει χωρίς ίχνος συμπάθειας προς τον ξανθό άγγελο/διάβολο.

Με μάτε στο χέρι και φανέλα της Ουρουγουάης. Τι έχετε να πείτε κύριε Σουάρες;
(κυκλοφορούν επίσης και φωτογραφίες του με τη φανέλα της Πενιαρόλ)

H Γαλλία θα κερδίσει με 2-0, ο Γκριεζμάν θα βάλει το 2ο γκολ και δεν θα το πανηγυρίσει. Αφού κατακτήσει το Μουντιάλ, στη συνέντευξη τύπου θα του δώσουν μία σημαία της Ουρουγουάης που θα τη βάλει με μεγάλη χαρά στους ώμους του (στο βίντεο παραπάνω). Λίγους μήνες αργότερα, πηγαίνει να επισκεφτεί τον φίλο του Γοδίν και γνωρίζει για πρώτη φορά τη χώρα, με τα ΜΜΕ να τον περιμένουν στο αεροδρόμιο. Η αγάπη δεν μειώθηκε με το πέρασμα του χρόνου. Μετά την ήττα από την Τυνησία για στο Μουντιάλ του Κατάρ, δηλώνει ότι δεν χάνει λεπτό από τα ματς της Ουρουγουάης, έχοντας μεγάλη αγωνία. Θα πικραθεί από τον αποκλεισμό της παρέας των φίλων του στην ισοβαθμία. Το ίδιο κι η κόρη του Μία, η βαφτισιμιά του Γοδίν που είδε τα ματς με φανέλα της Ουρουγουάης και τη μαμά της να γράφει «απόψε παίζει ο νονός». Τουλάχιστον έχει μείνει ο Αντουάν που συνεχίζει τις προσπάθειες για το repeat. Με τη χώρα που τον κέρδισε τελικά και είναι η πρώτη ανάμεσα σε όλες που αγαπάει.