15 Μαΐου 2019. Το Έλαντ Ρόουντ αναμένεται να είναι κατάμεστο σήμερα το βράδυ. Η Λιντς υποδέχεται τη Ντέρμπι Κάουντι στον δεύτερο ημιτελικό των πλέι οφ της Τσάμπιονσιπ και η ανυπομονησία στις τάξεις των οπαδών της έχει χτυπήσει κόκκινο. Η ομάδα του Μαρσέλο Μπιέλσα επικράτησε στο πρώτο παιχνίδι εκτός έδρας με 1-0 και της αρκεί μια ισοπαλία για να πάει στο Γουέμπλει και να διεκδικήσει το τελευταίο εισιτήριο που οδηγεί στην Πρέμιερ Λιγκ, εκεί που έχει να βρεθεί από το 2004! Εκεί που την είχε συνηθίσει και μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων φιλάθλων που την γνώρισε στα τέλη των 90s και στις αρχές των 00s, τότε που η ομάδα των Κιούελ, Μπόγιερ, Σμιθ και Βίντουκα έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αγγλία και αγαπήθηκε αρκετά και στην Ελλάδα.

Υπάρχει όμως μια ακόμα γενιά Ελλήνων, λίγο μεγαλύτερη, που έμαθε και συμπάθησε τη Λιντς σε μια άλλη εποχή, τότε που η αγγλική ομάδα ξεχώριζε όχι μόνο εντός συνόρων αλλά και εκτός. Ας μεταφερθούμε 46 χρόνια (παρά μια ημέρα) πριν.

16 Μαΐου 1973. Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης. Η Θεσσαλονίκη φιλοξενεί τον πρώτο ευρωπαϊκό τελικό στην ιστορία της. Το Καυτανζόγλειο είναι γεμάτο από άκρη σε άκρη παρά το γεγονός ότι λίγη ώρα πριν τη σέντρα ξεσπάει τρομερή μπόρα που προς στιγμήν απειλεί ακόμα και τη διεξαγωγή του ματς. Από τη μια πλευρά βρίσκεται η κυπελλούχος Ιταλίας, Μίλαν, και από την άλλη πλευρά η κυπελλούχος Αγγλίας, Λιντς.

Και οι δυο ομάδες έχουν φτάσει στον τελικό αήττητες όμως η ψυχολογία τους είναι διαφορετική. Την ώρα που η Μίλαν είναι ανεβασμένη, καθώς διεκδικεί μέχρι τέλους το πρωτάθλημα Ιταλίας εκείνης της περιόδου, η Λιντς όχι μόνο έχει μείνει πίσω στο κυνήγι του τίτλου αλλά προέρχεται και από ένα τεράστιο σοκ, αφού λίγες μέρες πριν ηττήθηκε από τη Σάντερλαντ (ομάδα 2ης κατηγορίας τότε) στον τελικό του κυπέλλου Αγγλίας στο Γουέμπλει, σε μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις του θεσμού μέχρι τότε. Εκτός αυτού, οι Άγγλοι ταξιδεύουν στην Ελλάδα με πολλές βασικές απουσίες, ανάμεσα τους και ο σούπερ σταρ της ομάδας, Μπίλι Μπρέμνερ, ενώ οι φήμες ότι ο θρυλικός προπονητής Ντον Ρέβι βρίσκεται σε συζητήσεις με την Έβερτον έχουν προκαλέσει εξτρά αναστάτωση στους κόλπους των ‘παγωνιών’.

Το κλίμα θα χειροτερέψει κι άλλο τη μέρα πριν τον μεγάλο αγώνα, όταν ο μέσος Τζόνι Τζάιλς, που είχε μείνει εκτός αποστολής λόγω τραυματισμού αλλά ακολούθησε την ομάδα στη Θεσσαλονίκη για να σχολιάσει το παιχνίδι για το BBC, άκουσε κάποιες φήμες από τους δημοσιογράφους ότι οι Ιταλοί έχουν προσεγγίσει τον διαιτητή του αγώνα και έχουν εξασφαλίσει τη βοήθειά του. Το όνομά του; Χρήστος Μίχας!

Η ελληνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία είχε κάνει μεγάλες προσπάθειες να πείσει την ΟΥΕΦΑ να ορίσει στον τελικό έναν ντόπιο διαιτητή, αγνοώντας τους ψιθύρους που έλεγαν ότι το επίπεδο των Ελλήνων διαιτητών δεν επαρκούσε για ένα τόσο σημαντικό αγώνα, και τελικά τα είχε καταφέρει. Όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων όμως, η εμφάνιση του Μίχα επιβεβαίωσε τους φόβους των Ευρωπαίων.

Οι δυο ομάδες μπήκαν στο γήπεδο κουβαλώντας την ελληνική σημαία ενώ μπροστά τους βάδιζαν δυο τσολιάδες, που κρατούσαν την ιταλική και την αγγλική σημαία, το ελληνικό διαιτητικό τρίο και η μπάντα της αστυνομίας. Το πανηγυρικό κλίμα δεν κράτησε πολύ. Με την έναρξη του αγώνα και τα πρώτα σφυρίγματα του Μίχα, η καχυποψία των Άγγλων μετατράπηκε σε εκνευρισμό. Οι άνθρωποι της Λιντς υποστηρίζουν ότι ο Έλληνας διαιτητής άφησε ανεξέλεγκτο το σκληρό παιχνίδι των Ιταλών, την ίδια ώρα που στην απέναντι πλευρά τιμωρούσε άμεσα οποιαδήποτε υποψία επαφής. Το πρώτο σοβαρό κρούσμα ήρθε μόλις στο 5ο λεπτό όταν ο γνωστός μας, Αλμπέρτο Μπιγκόν τζαρτζαρίστηκε λίγο έξω από τη μεγάλη περιοχή των Άγγλων με έναν αμυντικό της Λιντς και ο Μίχας καταλόγισε χωρίς δεύτερη σκέψη ένα φάουλ που το λες και υπερβολικό. Ο Λουτσιάνο Κιαρούτζι πήρε φόρα, η μπάλα κόντραρε κάπου και κατέληξε στα δίχτυα. Η Μίλαν βρήκε νωρίς το γκολ που ήθελε και αποφάσισε στο υπόλοιπο του αγώνα να επιστρέψει στις ρίζες της, κάνοντας αυτό που ξέρουν καλύτερα από τους περισσότερους οι Ιταλοί: άμυνα.

Μετά το γκολ η ομάδα του Ντον Ρέβι ανέβηκε ψηλά, πίεσε ασφυκτικά και έχασε ευκαιρίες αλλά δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στον στόχο. Ένας από τους βασικούς λόγους, σύμφωνα πάντα με τους Άγγλους και όσους τους υποστήριζαν εκείνο το βράδυ, ήταν και ο Χρήστος Μίχας. Εκτός από τη χαλαρότητα με την οποία αντιμετώπιζε τα τάκλιν και τα σπρωξίματα των Ιταλών, ο Έλληνας διαιτητής αρνήθηκε σε τρεις περιπτώσεις να καταλογίσει πέναλτι υπέρ των Άγγλων, προκαλώντας αντιδράσεις όχι μόνο στους οπαδούς της Λιντς αλλά και στους ουδέτερους Έλληνες φιλάθλους. Από ένα σημείο και μετά, η διαιτησία του Μίχα θεωρήθηκε τόσο προκλητική που η πλειοψηφία των, χαλαρών στην αρχή, θεατών στράφηκε εναντίον του.

Η παράσταση του Αθηναίου διαιτητή ολοκληρώθηκε λίγα λεπτά πριν το τέλος, όταν ο Τζιάνι Ριβέρα πέτυχε και με τα χέρια και με τα πόδια τον Νόρμαν Χάντερ κι αυτός εκνευρισμένος ανταπέδωσε με μια γροθιά στο σαγόνι του Ιταλού. Στον χαλασμό που ακολούθησε, ο Μίχας έστειλε εκτός αγώνα τον Άγγλο αλλά και έναν Ιταλό μέσο που είχε μπλεχτεί στον καβγά.

Οι ‘ομορφιές’ όμως ξεκίνησαν μετά το τελευταίο σφύριγμα. Την ώρα που οι Ιταλοί πανηγύριζαν τη μεγάλη τους νίκη, οι ντόπιοι φίλαθλοι αποδοκίμαζαν τον ‘άρχοντα της αναμέτρησης’. Όπως περιέγραψε χρόνια μετά ένας Άγγλος δημοσιογράφος, η ελληνική λέξη που κυριαρχούσε στο γήπεδο ήταν “Ντροπή”. Η αγανάκτηση του κόσμου ήταν τέτοια που οι παίκτες της Μίλαν αποδοκιμάστηκαν όταν πήγαν να παραλάβουν τα μετάλλιά τους ενώ κάποιοι πιο θερμόαιμοι πέταξαν μέχρι και αντικείμενα στους Ιταλούς, θεωρώντας πως είχαν στήσει το παιχνίδι σε συνεργασία με τον Μίχα.

Σε μια λίγο σουρεαλιστική στιγμή που σπάνια βλέπεις μετά από έναν τελικό, οι φίλαθλοι ζήτησαν από τη χαμένη ομάδα να κάνει αυτή το γύρο του θριάμβου και κάπως έτσι οι παίκτες της Λιντς αποθεώθηκαν από τους Έλληνες και τους Άγγλους θεατές, που από ένα σημείο και μετά είχαν ενωθεί. Μετά τον αγώνα ο απτόητος Μίχας παρευρέθηκε κανονικά σ’ένα γεύμα προς τιμήν των Άγγλων, εξοργίζοντας τον Ντον Ρέβι που δήλωνε: “Ποτέ δεν θα καταλάβω πώς είχε το θράσος να έρθει να φάει μαζί μας και να χαμογελάει έτσι μπροστά μας. Θα έπρεπε να ντρέπεται”. Ο επιθετικός Μικ Τζόουνς με τη σειρά του πρόσθεσε: “Η διαιτησία ήταν ένα σκάνδαλο. Η αντίδραση του ελληνικού κοινού ήταν απίστευτη αλλά δυστυχώς δεν σβήνει την πίκρα που νιώθαμε μετά το τέλος του αγώνα. Ο σέντερ μπακ τους μου έριξε γροθιά, με έφτυσε στο πρόσωπο και σχεδόν προσπάθησε να μου βγάλει τα μάτια και ο διαιτητής δεν έκανε απολύτως τίποτα!”

Όπως ήταν αναμενόμενο, η Λιντς έκανε τις επόμενες ημέρες καταγγελία στην ΟΥΕΦΑ, ζητώντας να επαναληφθεί το παιχνίδι. Η απάντηση ήταν αρνητική. Οι Άγγλοι είναι πεπεισμένοι ότι ο Μίχας δωροδοκήθηκε από τους Ιταλούς ενώ ισχυρίζονται πως το αίτημά τους δεν είχε τύχη γιατί δυο μόλις μήνες πριν είχε γίνει πρόεδρος της ΟΥΕΦΑ ο Ιταλός Αρτέμιο Φράνκι. Ο αρχηγός της Λιντς εκείνο το βράδυ, Πολ Ρίνι, έγραψε στην αυτοβιογραφία του ότι είχε διαισθανθεί πως κάτι δεν πάει καλά όταν πριν από το ματς πέτυχαν στο αεροδρόμιο την αποστολή της Μίλαν και ανακάλυψαν ότι ταξίδευε με το ίδιο αεροπλάνο και ο Μίχας. Το κατά πόσο η ΟΥΕΦΑ έκανε έρευνα για το θέμα δεν διευκρινίστηκε ποτέ αλλά το σίγουρο είναι ότι ο Μίχας τιμωρήθηκε άτυπα και μάλλον αθόρυβα, αφού δεν κλήθηκε να διαιτητεύσει ποτέ ξανά ευρωπαϊκό παιχνίδι.

Αρκετές δεκαετίες μετά, το 2009, ο Άγγλος ευρωβουλευτής Ρίτσαρντ Κόρμπετ, που εκείνο το βράδυ του Μαΐου βρισκόταν στις κερκίδες του Καυτανζογλείου, έφτιαξε ένα νέο φάκελο με όλα τα στοιχεία του αγώνα, μέσα στον οποίο υπήρχαν και περισσότερες από 15.000 υπογραφές που ζητούσαν από την ΟΥΕΦΑ να εξετάσει πάλι τα όσα έγιναν στον “τελικό της ντροπής”, όπως τον αποκάλεσαν οι Άγγλοι. Το αίτημα του να κατοχυρωθεί ο τίτλος στη Λιντς απορρίφθηκε. Το μόνο που τελικά κέρδισαν οι Άγγλοι εκείνο το βράδυ στη Θεσσαλονίκη είναι μερικούς νέους φιλάθλους σε μια χώρα που βρίσκεται αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το Έλαντ Ρόουντ.