Λίγο πριν τη σέντρα του Τσέλσι-Λίβερπουλ που έχει αποκτήσει τεράστια σημασία λόγω της βαθμολογίας των δύο ομάδων, ο Μαουρίτσιο Σάρι θα κατευθυνθεί προς τον πάγκο της Τσέλσι. Μέσα του θα θέλει πολύ να βγάλει το πακέτο, να ανάψει το τσιγάρο και να πάρει μια τζούρα. Η Ιταλία του λείπει, το φαγητό της, το κρασί που παραγγέλνει σε κάσες για να έρθει από την πατρίδα. Τουλάχιστον δίπλα του έχει ένα 100% ιταλικό προϊόν, μια από τις πιο πετυχημένες εξαγωγές της Ιταλίας στην Αγγλία μετά την πίτσα και τις μακαρονάδες. Ο Τζανφράνκο Τζόλα, αφού πέρασε διάφορες προπονητικές περιπέτειες, είναι πλέον βοηθός στην αγαπημένη του Τσέλσι.
Γεννημένος στη Σαρδηνία, έπαιξε σε δύο τοπικές ομάδες του νησιού, πριν ο “Λάκι” Λουτσιάνο τον δει και τον πάρει στη Νάπολι, μακριά από τα παγωτά που πουλούσε ο πατέρας του. Μπορεί η… παρακαταθήκη που άφησε ο Λουτσιάνο Μότζι να είναι τα διάφορα σκάνδαλα στα οποία εμπλεκόταν, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν ένας πετυχημένος παράγοντας που ήξερε και πολλή μπάλα. Ο Τζόλα παίζει δίπλα στον Ντιέγκο και κατακτά το πρωτάθλημα του 1990, κυρίως ως δεύτερη λύση. Είναι ο πρώτος του τίτλος στα 24 του χρόνια και δυστυχώς για τον ίδιο το μοναδικό πρωτάθλημα που θα κατακτήσει ως ποδοσφαιριστής.
Το Φεβρουάριο του 1991 η Νάπολι παίζει στην Πίζα. Ο Ντιέγκο που αντιμετωπίζει πλέον προβλήματα φοράει για πρώτη φορά το 9. Δίνει το 10 στον Τζόλα και του λέει: “εσύ είσαι το μέλλον της Νάπολι”
Ο Τζόλα βελτιώθηκε πολύ δίπλα στον Ντιεγκίτο (που όταν τον είδε πρώτη φορά λέγεται ότι είπε “επιτέλους πήραν κάποιον πιο κοντό από μένα”) και περνούσε πάρα πολλή ώρα μαζί του. Οι υπόλοιποι παίκτες έφευγαν και ο Ντιέγκο με τον Τζανφράνκο έκαναν προπόνηση στα φάουλ. Δυστυχώς όμως, ο Τζόλα τον πρόλαβε στο τέλος του. Παρ’ όλα αυτά, όπως δήλωσε κι ο ίδιος, έμαθε τα πάντα δίπλα στον Μαραντόνα και του άλλαξε τη ζωή τόσο ποδοσφαιρικά, όσο και ως άνθρωπο. Μετά τη φυγή του Μαραντόνα, ο Τζόλα έμεινε στη Νάπολι σαν το νέο μεγάλο όνομα αφού ο ίδιος ο Μαραντόνα τον έχρισε διάδοχο, αλλά ο κατήφορος της ομάδας είχε ξεκινήσει. Παρ’ ότι κληρονόμησε το 10 και είχε έναν σπουδαίο προπονητή όπως ο Ρανιέρι, παρά την αγάπη του παθιασμένου κοινού της πόλης, ο σύλλογος έμπαινε σιγά σιγά στην περίοδο παρακμής του.
Ο Τζόλα κάνει δυο εξαιρετικές σεζόν με τη Νάπολι, αλλά ο σύλλογος αντιμετωπίζει μεγάλη οικονομικά προβλήματα και το καλοκαίρι του 1993 τον πουλάει στην Πάρμα. Το αγαπησιάρικο κοινό της Νάπολης δεν το συγχωρεί και όπως συχνά συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις εξοργίζεται και τον αποκαλεί προδότη. Ο Τζόλα απαντά: «Η ομάδα ήθελε να με πουλήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συνέχεια πούλησε και άλλους όπως ο Φονσέκα και ο Φεράρα. Ήθελαν τα χρήματα. Δεν πρόδωσα κανέναν, όσο και αν ορισμένοι θέλουν να φανεί έτσι».
Α-πα-πα-πα-πα
Κι αν στη Νάπολι έγινε γνωστός, στην Πάρμα εκτοξεύεται. Ο Τζόλα σκοράρει κατά ριπάς και μαγεύει με τα κόλπα του. Ένας παίκτης που δεν τον πιάνει το μάτι σου, με απίστευτη τεχνική, εξαιρετικά τελειώματα, ταχύτητα, ντρίμπλα και κυρίως πανέξυπνος. Κατακτά ένα ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ και ένα κύπελλο ΟΥΕΦΑ και αγγίζει ένα πρωτάθλημα Ιταλίας, ένα Κυπελλούχων και ακόμα ένα Κύπελλο Ιταλίας. Το όνομά του πλέον γίνεται γνωστό σε όλη την Ευρώπη. Παίζει δίπλα σε παίκτες όπως ο Μπουφόν, ο Καναβάρο, ο Τουράμ, ο Στόιτσκοφ, ο Κόουτο , ο Σενσίνι, ο Μπρολίν και για λίγο με τον Κρέσπο, τον Τουράμ και τον Κιέζα. Η Πάρμα γίνεται η ομάδα πολλών… τινέιτζερς και ένας από τους βασικούς λόγους είναι κι ο Τζανφράνκο.
Με την έλευση του Καρλέτο Αντσελότι, ο Τζόλα δεν ταιριάζει τόσο στα πλάνα. Η ώρα για την μετανάστευση φτάνει. Το Λονδίνο τον καλεί. Η Τσέλσι δεν έχει κατακτήσει πρωτάθλημα από το 1955 και οι τελευταίοι τίτλοι της (ένα κύπελλο Αγγλίας και το Κυπελλούχων στην Ελλάδα) είναι από το 1970 και το 1971. Οι Λονδρέζοι όμως έγιναν εκείνη την περίοδο η πιο.. ευρωπαϊκή ομάδα στην Αγγλία (μαζί και με την Άρσεναλ). Ο παίκτης-προπονητής Γκούλιτ, ο Φρανκ Λεμπέφ και οι Ιταλοί ντι Ματέο, Τζόλα, Βιάλι ήρθαν για να αλλάξουν την ιστορία του συλλόγου. Μαζί τους ο Γκας Πογιέτ και σιγά σιγά κι οι Βόρειοι Φλο και Γκούντγιονσεν. Όπως και στην Πάρμα, έτσι και στην Τσέλσι, ο Τζόλα συμβάλλει στην αναγέννηση.
Ο Τζανφράνκο Τζόλα δεν πήρε πρωτάθλημα στην Τσέλσι, ήταν μέλος όμως μιας… από τις πιο αγαπησιάρικες ομάδες των Μπλε. Με αρκετούς καλούς παίκτες, πολλά σημαντικά παιχνίδια και κυρίως, πολλές στιγμές ποδοσφαιρικής μαγείας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Τζόλα πήγε στην Αγγλία όχι ως παιδάκι ή ως ταλέντο, αλλά στα 30 του. Ειδικά για έναν παίκτη που βασιζόταν και στην ταχύτητά του, είναι μια ηλικία μεγάλη.
Ο παλιός αμυντικός Ντούμπερι θυμάται την απίστευτη τεχνική του Τζόλα, τα φάουλ του, το κοντρόλ του. «Ήθελα πάντα να τον μαρκάρω εγώ στις προπονήσεις. Στις αλλαγές κατεύθυνσης, τις ντρίμπλες, τις προσποιήσεις. Ήξερα ότι αν τα πήγαινα καλά, δεν θα φοβόμουν κανέναν αντίπαλο το Σάββατο». Περισσότερο όμως κι από αυτά θυμάται τον άνθρωπο Τζόλα. Έναν ταπεινό, καλοσυνάτο τύπο. «Ο Γκούλιτ έβαζε τους νεαρούς Άγγλους να ξεκινούν μόνοι τους προπόνηση νωρίτερα. Ήταν σαν τιμωρία για μας. Ο Λεμπέφ δεν την έκανε κι οι περισσότεροι ξένοι το ίδιο. Όταν ήρθε ο Τζόλα όμως, έβγαινε έξω μαζί μας σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Μπορούσε να κάτσει στα αποδυτήρια, αλλά ερχόταν μαζί μας και μάς βοηθούσε. Κάπως έτσι σταματήσαμε να το βλέπουμε ως τιμωρία».
Από τα καλύτερα αφιερώματα (και σε αυτό βοηθάει το μεγαλείο του Τζανφράνκο)
Οικογενειάρχης, φιλικός με όλους και πάντα με το χαμόγελο. Ειδικά όταν σκόραρε. Μαζί με την υπόλοιπη ιταλική κομπανία, οδήγησε την Τσέλσι στο κύπελλο Αγγλίας, το πρώτο κατσαρολικό της μετά από 26 ολόκληρα χρόνια, στον τελικό του 1997. Ο Τζόλα ήταν εκεί και σε άλλες επιτυχίες, ένα Κυπελλούχων, ακόμα ένα κύπελλο και άλλους τίτλους, αλλά όχι ένα πρωτάθλημα. Οι υπόλοιποι “βετεράνοι” έφυγαν, αλλά αυτός έμεινε παρ΄ότι είχε λιγότερο χρόνο συμμετοχής. Και εκεί που οι περισσότεροι τον είχαν ξεγράψει σχεδόν, αυτός στα 36 του έκανε μια φοβερή σεζόν κάνοντας ατομικό ρεκόρ με 14 γκολ στο πρωτάθλημα και ψηφίστηκε καλύτερος παίκτης της χρονιάς στο σύλλογο το 2003.
Εκείνο το καλοκαίρι αποφάσισε να φύγει. Συμφώνησε με την Κάλιαρι, αποφάσισε να γυρίσει πίσω στη Σαρδηνία και να βοηθήσει την ομάδα της πατρίδας του να ανέβει στην Α’ εθνική. Λίγες μέρες αργότερα, ο Αμπράμοβιτς ολοκλήρωσε την εξαγορά της Τσέλσι. Προσπάθησε να τον μεταπείσει, αλλά ο Τζόλα, άνθρωπος πιστός στο λόγο του, δεν μπορούσε να αναιρέσει τη συμφωνία. Ο αστικός μύθος λέει ότι ο Αμπράμοβιτς σκέφτηκε να αγοράσει την Κάλιαρι για να τον φέρει πίσω, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε πραγματικότητα. Ο Τζόλα θα έχανε τα χρόνια της… αφθονίας για τους Μπλε. Ίσως όμως και καλύτερα. Ήταν όπως είπαμε, ο παίκτης της πιο “αθώας”, πιο συμπαθητικής για τους ουδέτερους εποχής του συλλόγου. Ο θρύλος του είναι ακόμα πιο μεγάλος γι’ αυτόν τον λόγο.
Πάντως είχε μέσα του λίγο ποδόσφαιρο ακόμα. Ήταν βασικότατος στην άνοδο της Κάλιαρι στη Σέριε Α και έπαιξε και ακόμα μια σεζόν μαζί της στα σαλόνια. Στα 38 του έβαλε 9 γκολ στην μεγάλη κατηγορία και εγκατέλειψε την ενεργό δράση όχι ως γέρικο άλογο, αλλά ως σπουδαίος φορ και ως ένας από τους πιο επιτυχημένους εκτελεστές φάουλ στην Ιταλία. Μοναδικό παράπονό του ότι δεν είχε αντίστοιχη καριέρα στην εθνική Ιταλίας. Κάποιες ατυχίες, η παρουσία πολλών ταλαντούχων παικτών όπως ο Μπάτζιο και ο ντελ Πιέρο και η καταραμένη στιγμή με ένα χαμένο πέναλτι στο Euro 1996 απέναντι στη Γερμανία, μάλλον καταδίκασαν την διεθνή του καριέρα με τη σκουάντρα ατζούρα.
Σεβτσένκο, ντι Ματεό και Ντένις Γουάιζ στα εγκαίνια του Τζόλα
Η ζωή μετά το ποδόσφαιρο είχε δύο αγάπες για τον Τζανφράνκο. Το… ποδόσφαιρο, έστω και προπονητικά, και τα παγωτά. Και μάλλον η δεύτερη πήγε καλύτερα. Ο Τζόλα άνοιξε το δικό του παγωτατζίδικο στο Λονδίνο μια που η λατρεία του για το… τζελάτο τον είχε κάνει μια φορά να ταξιδέψει έξι ώρες με ένα ελικόπτερο για να πάει στην Μπολόνια και να δοκιμάσει την αγαπημένη του γεύση. Έφαγε τρία παγωτά εκεί και πήρε τον (εναέριο) δρόμο της επιστροφής για τη Σαρδηνία. Αργότερα επέστρεψε για να αγοράσει… 30 κιλά παγωτό από το ίδιο μέρος. Η επιχείρησή του στην Αγγλία πάει αρκετά καλά και επεκτείνεται.
Θα μπορούσε να είναι κάποια ιταλική κωμωδία χαρακτήρων, ο κοντός χαμογελαστός τύπος και ο ψηλός πιο κρύος που μπλέκουν σε διάφορες περιπέτειες
Όσον αφορά στη δεύτερη δουλειά, εκεί τα πράγματα δεν πήγαν καλά. Η παρουσία του στη Γουέστ Χαμ ήταν αρκετά φτωχή και ύστερα από 18 μήνες έφυγε μετά από μία κόντρα που είχε με τη διοίκηση, αν και οι παίκτες γενικά ήταν υπέρ του. Οδήγησε την Γουότφορντ σε έναν τελικό πλέι-οφ, αλλά έχασε την άνοδο και η επόμενη σεζόν δεν ήταν καλή. Στη συνέχεια δεν μπόρεσε να σώσει την Κάλιαρι που υποβιβάστηκε και πήγε για λίγο στα Εμιράτα, πριν επιστρέψει στην Αγγλία και την Μπέρμιγχαμ με την οποία είχε μόλις 2 νίκες σε 24 παιχνίδια. “Δεν περίμενα την πρόταση του Σάρι, ήταν έκπληξη για μένα μετά τη δυσάρεστη εμπειρία μου στην τελευταία μου δουλειά“, δήλωσε με ειλικρίνεια για την πρόταση να αναλάβει βοηθός στην Τσέλσι. Η παρουσία του και μόνο ήταν τονωτική για τον κόσμο του συλλόγου που τον υπεραγαπά, αλλά σίγουρα και για τον ίδιο τον Σάρι που έχει μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα και χρειάζεται κάποιον δίπλα του. Ο Τζόλα έχει πέσει με τα μούτρα να βοηθήσει παίκτες όπως ο Αζάρ, δίνοντας συμβουλές από την τεράστια εμπειρία του. Την ίδια στιγμή, οι εικασίες για το μέλλον της Τσέλσι και του Αμπράμοβιτς πολλές. Ο Τζόλα που έφυγε πριν έρθει ο Αμπράμοβιτς, ίσως δει τη φυγή του Ρώσου μόλις επέστρεψε. Γι’ αυτόν πάντως, η ευτυχία είναι έτσι κι αλλιώς η ενασχόληση με την μπάλα, ο έρωτάς του γι’ αυτή που τον γεμίζει με χαμόγελα.