Οπαδός γίνεσαι ή γεννιέσαι; Είναι ένα κλασικό ερώτημα που διχάζει πολλές φορές τις ποδοσφαιρικές συζητήσεις. Στην περίπτωση του Ρουμπέν Μπαράχα η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Σίγουρα δεν γεννήθηκε οπαδός της Βαλένθια. Γεννήθηκε πολύ μακριά από τη Βαλένθια, στο Βαγιαδολίδ. Εκεί έμαθε μπάλα, παίζοντας στις ακαδημίες του συλλόγου, εκεί έκανε ντεμπούτο σε πρώτη ομάδα μόλις στα 18 του στην Πριμέρα. Και ενώ στα 20 του γίνεται βασικός, κάνει μια γεμάτη σεζόν, η επόμενη επιλογή του είναι κομματάκι περίεργη. Τον αποκτά μεν η Ατλέτικο Μαδρίτης, αλλά για τη Β’ ομάδα της. Κάποιος θα πει «πισωγύρισμα», χαμένος χρόνος. Μπορεί. Ο Μπαράχα θα παίξει δύο σεζόν στη Β’ εθνική και την τρίτη σεζόν οι εμφανίσεις του θα τον φέρουν στην πρώτη ομάδα για κάποιους αγώνες Η Ατλέτικο όμως έχει πάρει την κάτω βόλτα. Αλλάζει τρεις προπονητές σε μια σεζόν (ανάμεσά τους Σάκι και Άντιτς) και τελικά τερματίζει 13η, φιναλίστ του κυπέλλου και ημιφιναλίστ του ΟΥΕΦΑ. Ο Μπαράχα είναι πλέον 24 και πιστεύει ότι έρχεται η στιγμή του.
Πράγματι, τη σεζόν 1999-00 θα παίξει 37 φορές συνολικά σε όλες τις διοργανώσεις ξεχωρίζοντας, αλλά η χρονιά των Μαδριλένων θα είναι δραματική. Η Ατλέτικο ζει τις ημέρες παρακμής του Χεσούς Χιλ και παρότι έχει αρκετά καλό υλικό (μεταξύ όλων τον 2ο σκόρερ του πρωταθλήματος Τζίμι Φλόιντ Χάσελμπαϊνκ) θα τερματίσει 19η (με τη χειρότερη άμυνα, 64 γκολ παθητικό) και θα υποβιβαστεί. Αυτή τη φορά το μέλλον του Μπαράχα δεν έχει ξανά Β’ εθνική. Παρότι οι γονείς του τον πιέζουν να μείνει στη Μαδρίτη (για να τον επισκέπτονται από το σχετικά κοντινό Βαγιαδολίδ), ο ίδιος αποφασίζει να δοκιμάσει μια νέα περιπέτεια. Η Βαλένθια θα σπάσει το ρεκόρ μεταγραφής της (το οποίο κρατούσε ο Αριέλ Ορτέγκα) και θα φέρει ένα δυναμικό χαφ, με έφεση στο σκοράρισμα, έναν άοκνο εργάτη που μπορεί να πατήσει περιοχή. Ο Ρουμπέν εγκαταλείπει μία ομάδα υπό διάλυση και πηγαίνει σε μια ομάδα που είναι μοντέλο εκείνη τη στιγμή, η ομάδα θαύμα του Έκτορ Ραούλ Κούπερ που έχει αγγίξει την κορυφή της Ευρώπης. Στην πρώτη του χρονιά παίξει συνολικά σε 52 ματς (θα τον περάσουν μόνο ο Κάριου και ο Κανιθάρες σε συμμετοχές), θα λιώσει το κορμάκι του στο κέντρο γράφοντας χιλιόμετρα. Και όλος αυτός ο ιδρώτας θα επιβραβευτεί με μια συμμετοχή σε έναν τελικό Τσάμπιονς Λιγκ. Μιλάμε για μια σεζόν με διπλούς ομίλους στο Τσάμπιονς Λιγκ, απίστευτο αριθμό αγώνων. Ο Μπαράχα θα σκοράρει στο ντεμπούτο του απέναντι στον Ολυμπιακό και θα βρίσκεται εκεί σχεδόν σε όλα τα ματς, καλύπτοντας τις επελάσεις του Κίλι, τα μαγικά του Παμπλίτο Αϊμάρ και βοηθώντας τον Μεντιέτα. Δυστυχώς για τη Βαλένθια, ο τελικός θα χαθεί στα πέναλτι απέναντι στην Μπάγερν.
Η ημέρα που θα μπορούσε να είχε κατακτήσει το Τσάμπιονς Λιγκ
Την επόμενη χρονιά θα χάσει αρκετά παιχνίδια λόγω τραυματισμού, θα μείνει πέντε μήνες περίπου εκτός εξαιτίας ενός τραυματισμού στο γόνατο. Η Βαλένθια έχει χάσει τον Κούπερ που αναλαμβάνει την Ίντερ, έχει χάσει τον Μεντιέτα με μεταγραφή, χάνει και τον Μπαράχα με τραυματισμό και ο Ράφα Μπενίτεθ δεν τα πάει τόσο καλά. Έχει 9 ισοπαλίες σε 15 παιχνίδια. Τον Δεκέμβριο η Βαλένθια βρίσκεται 8η και η καρέκλα του Μπενίτεθ τρίζει. Η Βαλένθια χάνει με 2-0 στο ημίχρονο από την Εσπανιόλ και η ανακοίνωση απόλυσης γράφεται ήδη πίσω στα γραφεία. Στο 2ο ημίχρονο όμως οι Νυχτερίδες θα κάνουν μια επική ανατροπή σε 2-3. Κατά διαβολική σύμπτωση είναι το πρώτο παιχνίδι στο οποίο ο Μπαράχα θα επιστρέψει ως αλλαγή μετά τον τραυματισμό του. Ο Μπενίτεθ κρατάει τη θέση του. Ο Ρουμπέν θα αγωνιστεί συνολικά σε 17 παιχνίδια, αλλά θα προλάβει να σκοράρει 7 γκολ. Ο Αλμπέλδα ανακουφίζεται στα χαφ, η Βαλένθια παίρνει μπρος και στο τέλος παρότι δεν έχει ούτε έναν σκόρερ με διψήφιο αριθμό γκολ, πάει για το πρωτάθλημα με μια απίστευτη άμυνα που δέχεται μόλις 27 γκολ. Τρία ματς πριν το τέλος, η Βαλένθια χάνει εντός από την Εσπανιόλ και παίζει με παίκτη λιγότερο. Ο Μπαράχα θα σκοράρει δυο φορές και ουσιαστικά θα χαρίσει τον τίτλο με μια νέα ανατροπή. Με μόλις 17 συμμετοχές, ο Μπαράχα είναι ξεκάθαρα ένας από τους MVP της σεζόν. Ο Πάκο Φλόρες της Εσπανιόλ θα πει ότι αυτός μαζί με τον Μπάλακ είναι τα καλύτερα χαφ στην Ευρώπη. Η εφημερίδα AS θα γράψει ότι ο Μπαράχα είναι ένας τεράστιος μαγνήτης που φέρνει την κούπα στο Μεστάγια. Μετά από αρκετούς χαμένους τελικός με Ατλέτικο και Βαλένθια, ο Μπαράχα πανηγυρίζει την κατάκτηση ενός πρωταθλήματος.
Θα παίξει συνολικά για δέκα χρονιές στη Βαλένθια. Το όνομά του θα συνδυαστεί με τον σύλλογο, θα γίνει ένας από τους θρύλους του. Είπαμε, δεν γεννήθηκε Βαλένθια, αλλά έγινε. Μετά το πρωτάθλημα του 2002, θα έρθει και ένα δεύτερο το 2004. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Βαλένθια θα το κατακτήσει με τον Μπαράχα να σκοράρει 8 φορές. Θα είναι ο πρώτος παίκτης της σε συμμετοχές. 52 αγώνες σε όλες τις διοργανώσεις. Εκτός από το πρωτάθλημα, η Βαλένθια θα κατακτήσει και το κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Ο Μπαράχα θα σκοράρει ένα κρίσιμο γκολ στα ημιτελικά με την Μπορντώ και φυσικά θα είναι βασικός στον τελικό, δίπλα πάντα στον Αλμπέλδα. Κάπου εκεί φτάνει στο peak του. Μαζί και με τη Βαλένθια. Είναι ένας συνδυασμός γεγονότων. Ο Ράφα Μπενίτεθ αποχωρεί, πολλοί καλοί παίκτες χάνονται, η διοίκηση δεν κάνει καθόλου καλή διαχείριση, το νέο γήπεδο θα μετατραπεί σε τεράστιο φιάσκο, πολλές αποτυχημένες μεταγραφές, αποτυχημένες προσλήψεις προπονητών. Ο Κίκε Σάντσες Φλόρεθ αποτελεί την εξαίρεση. Η Βαλένθια έχει κάποιες εκλάμψεις, αλλά και πολλές άσχημες στιγμές, μέτριες χρονιές. Ο Μπαράχα, ο ατσάλινος χαφ με τα πάνω από 50 παιχνίδια σε κάποιες σεζόν αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα τραυματισμών. Θα σηκώσει ως αρχηγός το κύπελλο του 2008 και αυτός θα είναι ο τελευταίος τίτλος του. Δεν είναι πια ο ίδιος παίκτης, έχουν περάσει και τα χρόνια, η Βαλένθια έχει να αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα και κακοδιαχείριση.
Θα παίξει ακόμα δύο σεζόν, όποτε και όπως μπορεί. Είναι Μάιος του 2010, ο Μπαράχα είναι πλέον στα 35 του και θα πατήσει το χορτάρι του Μεστάγια ως παίκτης για τελευταία φορά. 364 παιχνίδια, 57 γκολ, πέντε τίτλοι για τον “Πίπο” Μπαράχα. Η νίκη απέναντι στην Τενερίφη θα είναι το τελευταίο του ματς και το αντίο από τον κόσμο ενός από τα πιο απαιτητικά γήπεδα στην Ευρώπη θα είναι πολύ θερμό. Με το κοινό που μπορεί να σε στηρίξει και να σε κάνει θεό ή να σου γκρινιάζει, ακόμα και άδικα. Ο Μπαράχα φεύγει σαν ηγέτης, σαν θρύλος. Δεν εγκαταλείπει το ποδόσφαιρο πάντως. Έναν χρόνο αργότερα ξεκινά μια νέα καριέρα από τους πάγκους. Θα γίνει βοηθός του Μανθάνο στην Ατλέτικο Μαδρίτης, αλλά ο Μανθάνο δεν θα κάτσει πολύ και ο Μπαράχα θα φύγει μαζί. Η επόμενη ευκαιρία θα είναι στις ακαδημίες του συλλόγου που αγαπήθηκε. Το 2013 αναλαμβάνει ρόλο προπονητή στις μικρές ομάδες της Βαλένθια. Θα κάνει το αγροτικό του για δύο χρόνια εκεί και θα φύγει το 2015 για την πρώτη του περιπέτεια ως πρώτος προπονητής.
Είναι η Έλτσε η ομάδα που θα του δώσει την ευκαιρία. Η χρονιά είναι μέτρια, θα την βγάλει 11η στη Β’ εθνική. Το καλοκαίρι δεν θα τα βρει με τον σύλλογο και θα αποχωρήσει. Θα μείνει μερικούς μήνες εκτός πάγκων, μέχρι να τον φωνάξει η Ράγιο Βαγιεκάνο τον Νοέμβριο του 2016. Μόλις 3 νίκες σε 13 παιχνίδια και δεν θα βγάλει καν τη χρονιά. Θα απολυθεί τον Φεβρουάριο με τη Ράγιο να κινδυνεύει με υποβιβασμό στη Γ’ εθνική. Θα μείνει σχεδόν έναν χρόνο εκτός πάγκων, μέχρι να τον φωνάξει ως λύση ανάγκης τον επόμενο Δεκέμβριο η Σπόρτινγκ Χιχόν. Είναι η πρώτη φορά που θα τα πάει καλά, θα κάνει ένα μεγάλο αήττητο 12 αγώνων, θα φέρει τη Χιχόν στα μπαράζ ανόδου, αλλά δεν θα τα καταφέρει. Με 11 ματς χωρίς νίκη την επόμενη σεζόν θα απολυθεί εκ νέου. Γίνεται ο προπονητής που τον παίρνουν απελπισμένες ομάδες. Είναι η Τενερίφη αυτή που θα τον φωνάξει τον Δεκέμβριο του 2018. Θα τη σώσει από τον υποβιβασμό και θα φύγει σχετικά επιτυχημένος. Τελευταία του δουλειά στη Σαραγόσα τον Αύγουστο του 2020. Με δέκα βαθμούς στα πρώτα δέκα ματς, θα απολυθεί μόλις τον Νοέμβριο.
Μισή καλή σεζόν στη Χιχόν και μισή καλή σεζόν στην Τενερίφη. Αυτά έχει να επιδείξει ως προπονητής. Και αυτό βλέπουν και οι ομάδες πλέον. Το ενδιαφέρον ατονεί. Ο Μπαράχα θα μείνει για τρία χρόνια εκτός πάγκων. Την ίδια στιγμή, η Βαλένθια ζει τις χειρότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της. Έχουμε ασχοληθεί αρκετές φορές με όλα αυτά. Εν συντομία η Βαλένθια έχει έναν ιδιοκτήτη που δεν νοιάζεται για την ομάδα, την παραδίδει στα χέρια των μάνατζερ, προσπαθεί να βγάλει κέρδος από πωλήσεις παικτών (ακόμα κι αν αυτές γίνονται σε τραγικές τιμές), το θέμα του γηπέδου έχει μείνει στάσιμο, η ομάδα χάνει πανεύκολα ό,τι καλό βγάζει από τις εξαιρετικές της ακαδημίες και ο κόσμος είναι μόνιμα έτοιμος να εκραγεί. Κάνει αποχές, κάνει επεισόδια, γιουχάρει παίκτες σημαίες, αποδοκιμάζει. H Βαλένθια έχει βγει δυο φορές 12η και μία 13η τα πρόσφατα χρόνια, αλλά η σεζόν 2022-23 μοιάζει να είναι η χειρότερη, καθώς δίνει μάχη για τον υποβιβασμό. Παρότι θεωρητικά έχει συμπαθές ρόστερ, πολύς κόσμος αντιλαμβάνεται ότι είναι σαν όλος ο οργανισμός των Νυχτερίδων να έχει ρίξει λευκή πετσέτα.
Αυτό θα επιβεβαιωθεί όταν στις 14 του Φλεβάρη, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου, θα ανακοινωθεί ως προπονητής, μετά τους Γκατούζο και Βόρο, ο Ρουμπέν Μπαράχα με βοηθό τον Κάρλος Μαρτσένα, ακόμα έναν παλιό παίκτη του συλλόγου. Και ναι, είναι η ημέρα της αγάπης, και η αγάπη του Μπαράχα για την ομάδα και του κόσμου γι’ αυτόν είναι μεγάλη, αλλά αρκεί αυτό; Είδαμε το βιογραφικό του και είδαμε ότι για τρία χρόνια είναι άνεργος. Ο Λιμ έχει κάνει πολλές περίεργες επιλογές, αλλά αυτή φαίνεται να είναι από τις χειρότερες. Αν και οκ, σίγουρα δεν ξεπερνά την πρόσληψη του Γκάρι Νέβιλ. Το ποδοσφαιρικό κοινό της Ισπανίας έχει τη Βαλένθια για φούντο. Βρίσκεται 18η εκείνη τη στιγμή και προσλαμβάνει μια παλιά δόξα που έχει τρία χρόνια να προπονήσει και έχει μέτριο προς κακό βιογραφικό.
Το προπονητικό ντεμπούτο του Μπαράχα στο Μεστάγια
Το πρώτο παιχνίδι θα είναι μία σκληρή ήττα από τη Χετάφε. Στο δεύτερο, βλέπουμε τι μπορεί να προσφέρει ο Μπαράχα. Το κοινό τον αποθεώνει και βάζει για λίγο στην άκρη τη μάχη με τον ιδιοκτήτη μπροστά στον κίνδυνο του υποβιβασμού. Ο Ρουμπέν είναι σαν παίκτης. Γράφει χιλιόμετρα στο γήπεδο, έστω έξω από τη γραμμή, ξεσηκώνει τον κόσμο, διαμαρτύρεται στον διαιτητή, το ζει μέχρι τέλους. Η νίκη επί της Ρεάλ Σοσιεδάδ έρχεται και δίνει ελπίδες. Η χρονιά μέχρι το τέλος θα είναι γεμάτη από μεγάλες μάχες στο γήπεδο. Παιχνίδια που κερδίζονται ή χάνονται οριακά. Παιχνίδια που κερδίζονται στο 90′, αποβολές παικτών, άδικα και δίκαια παράπονα για τη διαιτησία. Η Βαλένθια δεν μεταμορφώνεται σε καμία περίπτωση. Απλώς δείχνει να βγάζει ψυχή επιτέλους. Αν κάτι προσέφερε ο Μπαράχα ήταν αυτό. Με εξαίρεση μια τριάρα από την Ατλέτικο, σε όλα τα άλλα ματς ήταν μέσα στο παιχνίδι. Αλλά η περσινή σωτηρία στη Λα Λίγκα πήγε ψηλά. Εκεί που κάποιες σεζόν γλίτωνες με 30 βαθμούς, το 2023 η σωτηρία έφτασε στους 41 βαθμούς. Η Βαλένθια έφτασε να παίζει την τύχη της την τελευταία αγωνιστική σε πολλαπλές ισοβαθμίες και σε σενάρια με κομπιουτεράκια. Και τελικά με το Χ μέσα στη Σεβίλλη με την Μπέτις να τα καταφέρνει. Ο Ρουμπέν σώζει τη Βαλένθια στην πρώτη του χρονιά που προπονεί σε επίπεδο Α’ εθνικής. Η διοίκηση όπως είναι λογικό τον κρατάει.
Αυτό σημαίνει ότι είναι κάποιος προπονηταράς; Η απάντηση μάλλον είναι όχι. Αλλά αυτή η σωτηρία είναι ένα ακόμα παράσημο που κέρδισε ως στρατιώτης του συλλόγου. Η Βαλένθια ως σύλλογος δεν έχει κάποιο τρομερό μέλλον, αν δεν αλλάξει κάτι διοικητικά. Όσο η κατάσταση παραμένει η ίδια, δεν πρόκειται να φτάσει σε στιγμές που έφτασε με τον Μπαράχα παίκτη. Η φετινή σεζόν δεν είχε λαμπερές μεταγραφές. Το αντίθετο. Ο Μπαράχα ξεκίνησε μια σεζόν που πραγματικά κανείς δεν ήξερε αν θα ήταν μια ακόμα μάχη για τη σωτηρία. Τη δεδομένη στιγμή, η Βαλένθια όχι μόνο δείχνει να έχει ξεφύγει από τη μάχη του υποβιβασμού, αλλά θεωρητικά είναι ακόμα και μέσα στη μάχη για μια θέση στην Ευρώπη. Δύσκολη η 6η θέση, αλλά είναι ένας στόχος. Η φυτευτή από τον Λιμ πρόεδρος του συλλόγου μιλούσε για τη σωτηρία και ο Μπαράχα λέει ότι θα ήθελε πολύ να είναι προπονητής στη Βαλένθια του παρελθόντος, αλλά πρέπει να είναι ρεαλιστής. Αυτό που μπορεί να κάνει η ομάδα είναι να παλεύει. Και αυτό κάνει. Οι τέσσερις πρώτοι της σκόρερ είναι 20, 21, 24 και 25 ετών. Ό,τι του δίνουν οι ακαδημίες το χρησιμοποιεί και θα συνεχίσει να παλεύει. Αλλά ακόμα και αν ο Μπαράχα αποχωρήσει κάποια στιγμή (κάτι που με αυτή τη διοίκηση μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή), κανείς δεν θα πει ότι λιποψύχησε. Ήρθε στη χειρότερη στιγμή και έκανε αυτό που ήξερε και ως ποδοσφαιριστής. Να τα δίνει όλα. Όπως είπε και ο παλιός του συμπαίκτης Μίστα: «Ο Ρουμπέν ποτέ δεν σκέφτηκε να ρίξει λευκή πετσέτα και να φύγει από τη Βαλένθια. Θα ήταν κάτι αδιανόητο γι’ αυτόν».