Αν ανοίξει κάποιος το βιβλίο των ποδοσφαιρικών κλισέ, κάπου στην πρώτη σελίδα και ανάμεσα στα “οι δυο ομάδες μοιράστηκαν βαθμούς και εντυπώσεις” και “έπιασε στον ύπνο την αντίπαλη άμυνα”, θα βρει την έκφραση “το κύπελλο είναι ο θεσμός των εκπλήξεων”. Η ατάκα αυτή συνήθως συνοδεύεται με αναφορές στο Κύπελλο Αγγλίας ή το Κύπελλο Γαλλίας, εκεί που οι εκπλήξεις είναι αρκετά συχνές και μεγάλες, αλλά δεν περιορίζεται σ’αυτές τις χώρες. Το κύπελλο Ισπανίας, για παράδειγμα, γνωστό και ως Κόπα ντελ Ρέι, έχει επίσης προσφέρει αρκετές απρόοπτες χαρές σε χιλιάδες οπαδούς μικρών ομάδων στο παρελθόν.
H Ρεάλ Μαδρίτης, που σήμερα το βράδυ δοκιμάζεται στην έδρα της Ζιρόνα (την οποία είχε κερδίσει στο πρώτο ματς με 4-2) για τη φάση των ‘8’, είναι ένα από τα πιο γνωστά θύματα αυτών των εκπλήξεων. Η ομάδα-μεγαθήριο από τη Μαδρίτη κλείνει φέτος πέντε χρόνια από την τελευταία φορά που βρέθηκε σ’έναν τελικό Κυπέλλου ενώ την τελευταία δεκαετία έχει βρεθεί κάμποσες φορές σε πολύ δύσκολη θέση, μένοντας εκτός από ομάδες πολύ χαμηλότερης δυναμικότητας, όπως η Αλκορκόν, η Ρεάλ Ουνιόν και η Λεγανές. Παρ’όλα αυτά, στην πιο μεγάλη έκπληξη στην ιστορία της διοργάνωσης η Ρεάλ είχε ένα… λίγο διαφορετικό ρόλο.
To θαύμα της Αλκορκόν το 2009
Ήταν Σεπτέμβριος του 1979 όταν ξεκινούσε στην Ισπανία το Κόπα ντελ Ρέι εκείνης της σεζόν. Στη διοργάνωση συμμετείχαν 226 ομάδες, ένα νούμερο πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του φετινού τουρνουά. Μια από τις διαφοροποιήσεις εκείνης της εποχής, ήταν και η συμμετοχή στο κύπελλο των δεύτερων ομάδων. Ως γνωστόν, στην Ισπανία οι δεύτερες ομάδες (γνωστές και ως “reserve teams”) συμμετέχουν κανονικά στις εθνικές κατηγορίες, με μοναδική φυσικά προϋπόθεση να μην βρίσκονται στην ίδια κατηγορία με την πρώτη ομάδα. Με την ίδια ακριβώς λογική, οι δεύτερες ομάδες έμπαιναν κανονικά στην κληρωτίδα του κυπέλλου και σε περίπτωση που κληρωνόταν με την αντίστοιχη πρώτη ομάδα, η διαδικασία επαναλαμβανόταν.
Μέχρι τότε, και όπως είναι λογικό, οι περισσότερες δεύτερες ομάδες έμεναν στον θεσμό συνήθως λίγο. Στις ελάχιστες φορές που η πορεία τους κρατούσε περισσότερους από 2-3 γύρους, ο αποκλεισμός ερχόταν συνήθως στη φάση των 16 όταν οι βατοί αντίπαλοι μειωνόταν αισθητά. Εκείνη τη χρονιά όμως συνέβη κάτι μοναδικό.
Η Ρεάλ Καστίγια, δηλαδή η δεύτερη ομάδα της Ρεάλ Μαδρίτης, διένυε μια από τις καλύτερες περιόδους της ιστορίας της. Με μια εξαιρετικά ταλαντούχα φουρνιά παικτών η ομάδα έπαιζε γρήγορο και επιθετικό ποδόσφαιρο και κατάφερε μέσα σε δυο σεζόν να σκαρφαλώσει από την 4η κατηγορία στη 2η. Οι νεαροί παίκτες της Καστίγια (ο μέσος όρος ηλικίας της δεν ξεπερνούσε τα 21 χρόνια, αφού σχεδόν όλοι ήταν κάτω των 25 ετών) ήταν αποφασισμένοι να δείξουν τι αξίζουν για να κερδίσουν μια θέση στη μεγάλη Ρεάλ και το Κύπελλο αποδείχτηκε πως ήταν μια ιδανική ευκαιρία για να το κάνουν.
Mε συνοπτικές διαδικασίες, η ομάδα του, επίσης νεαρού, προπονητή Γκαρθία Σάντος διέσυρε στον πρώτο γύρο την Εξτρεμαδούρα (1-4 εκτός και 6-1 εντός), πέρασε εύκολα την Αλκορκόν (1-0 εντός και 1-4 εκτός) και την Ράθινγκ Σανταντέρ (3-1 εντός και 0-0 εκτός) και συνάντησε το πρώτο σοβαρό εμπόδιο στον 4ο γύρο, όταν κληρώθηκε απέναντι στην Έρκουλες, που εκείνη την εποχή αγωνιζόταν στην πρώτη κατηγορία. Όταν η ομάδα από την επαρχία της Βαλένθια επικράτησε άνετα με 4-1 στο πρώτο παιχνίδι, όλοι θεώρησαν ότι η πρόκριση έχει κριθεί. Τα πιτσιρίκια της Καστίγια όμως είχαν διαφορετική άποψη.
Μιας και η πρώτη ομάδα δεν είχε μπει ακόμα στη διοργάνωση, δεκάδες χιλιάδες οπαδοί της Ρεάλ βρέθηκαν στο Μπερναμπέου κυρίως από περιέργεια, αφού στη Μαδρίτη αρκετοί μιλούσαν με κολακευτικά λόγια για τα ταλέντα που είχαν μαζευτεί στην Καστίγια. O Χεσούς Παρέδες θυμάται: “Κανονικά παίζαμε τα παιχνίδια μας αλλού, όμως ο πρόεδρος ήθελε εκείνος ο αγώνας να γίνει στο Μπερναμπέου. Στο γήπεδο υπήρχαν 40.000 θεατές αλλά το νούμερο αυξήθηκε θεαματικά προς το τέλος, γιατί οι υπεύθυνοι άνοιξαν τις πόρτες και μπήκαν πολλοί τζάμπα”. Πραγματοποιώντας τρομερή εμφάνιση η Καστίγια προηγήθηκε 3-0 και επειδή τα εκτός έδρας γκολ δεν μετρούσαν τότε διπλά, το παιχνίδι οδηγήθηκε στην παράταση. Με ένα γκολ στο 103′ από τον Βαλεντίν Σιντόν, οι γηπεδούχοι έκαναν την πρώτη μεγάλη έκπληξη τους, πετώντας έξω μια ομάδα της πρώτης κατηγορίας.
Επόμενη αντίπαλος, η Αθλέτικ Μπιλμπάο. Οι ψιλιασμένοι Βάσκοι εμφανίστηκαν πολύ σοβαροί στο Μπερναμπέου και έφυγαν με το 0-0. Για μια ακόμα φορά όλοι θεώρησαν πως ο επαναληπτικός θα ήταν εύκολη υπόθεση για μια έμπειρη ομάδα της Πριμέρα που αντιμετωπίζει μερικά πιτσιρίκια μιας “ομάδας αναπληρωματικών”. Για άλλη μια φορά διαψεύστηκαν. Με δυο γκολ στο δεύτερο ημίχρονο, η Καστίγια όχι μόνο ‘άλωσε’ το Σαν Μαμές (1-2 τελικό αποτέλεσμα) αλλά κέρδισε και τον εχθρικό συνήθως κόσμο των Βάσκων. Όπως θυμάται ο Μανόλο Κάστρο: “Όταν τέλειωσε το ματς κανένας παίκτης της Αθλέτικ δεν καταδέχτηκε να μας χαιρετίσει. Ο κόσμος της όμως μας χειροκροτούσε όρθιος. Είναι υπέροχο συναίσθημα να κερδίζεις στο Σαν Μαμές και ο κόσμος να σε αποθεώνει”.
Αν η πρόκριση επί της Αθλέτικ ήταν ένα τρομερό επίτευγμα, το επόμενο κατόρθωμα της Καστίγια έμοιαζε με κανονικό θαύμα. Απέναντι της στα προημιτελικά βρέθηκε η πανίσχυρη τότε Ρεάλ Σοσιεδάδ, που αγωνιζόταν στην Ευρώπη και τη σεζόν εκείνη διεκδικούσε με αξιώσεις το πρωτάθλημα. Η τεράστια διαφορά δυναμικότητας όμως δεν φάνηκε σε κανένα σημείο. Οι Βάσκοι κέρδισαν με το ζόρι το πρώτο παιχνίδι με 2-1 και υποκλίθηκαν στο θράσος, το πάθος και τον ενθουσιασμό των πιτσιρικάδων στον επαναληπτικό (2-0 η Καστίγια), ο οποίος διεξήχθη σε ένα κατάμεστο Μπερναμπέου. Το στοιχείο που κάνει ακόμα πιο εντυπωσιακή την συγκεκριμένη πρόκριση είναι ότι εκείνη τη σεζόν η πρώτη ομάδα της Ρεάλ όχι μόνο δεν κατάφερε να κερδίσει τη Σοσιεδάδ αλλά υπέστη και διασυρμό με 4-0 στον αγώνα του Σαν Σεμπαστιάν!
Όσο η Καστίγια άφηνε άναυδη τη χώρα εξουδετερώνοντας ισχυρούς αντιπάλους από την Πριμέρα, η κανονική Ρεάλ συνέχιζε κι αυτή την πορεία της προς τον τελικό. Όταν και οι δυο ομάδες έφτασαν στους ‘4’ της διοργάνωσης, τα δεδομένα ήταν πολύ απλά. Η Ρεάλ δεν γινόταν να κληρωθεί με την δεύτερη ομάδα της, οπότε αναγκαστικά τα ζευγάρια θα ήταν Καστίγια-Σπόρτινγκ Χιχόν και Ρεάλ-Ατλέτικο. Όσο η ‘Βασίλισσα’ ζοριζόταν να κάμψει την αντίσταση της Ατλέτικο στο τοπικό ντέρμπι (0-0 στο Καλντερόν, 1-1 στο Μπερναμπέου και πρόκριση για τη Ρεάλ στα πέναλτι), η Καστίγια έδινε μια ακόμα υπέροχη παράσταση, αποκλείοντας την εξαιρετική εκείνη την εποχή Χιχόν, του θρυλικού επιθετικού ‘Κίνι’ (2-0 ήττα στο Μολινόν αλλά θρίαμβος με 4-1 στο Μπερναμπέου, σε μια ακόμα πρόκριση με τρομερή ανατροπή).
Αυτό που ποτέ κανένας δεν περίμενε να δει, έγινε πραγματικότητα στις 4 Ιουνίου του 1980. Στο κατάμεστο Μπερναμπέου, η Ρεάλ Μαδρίτης αντιμετώπισε την δεύτερη ομάδα της (που αναγκαστικά φόρεσε τη μοβ εμφάνιση) με έπαθλο το Κύπελλο Ισπανίας. Το κλίμα στις κερκίδες ήταν φυσικά πανηγυρικό αλλά ταυτόχρονα και αρκετά περίεργο, αφού η αναμέτρηση θύμιζε περισσότερο αγώνα προπόνησης και όχι τελικό που κρίνει τρόπαιο. Οι περισσότεροι ήθελαν φυσικά η κούπα να μπει στην τροπαιοθήκη του συλλόγου ως κανονική επιτυχία της πρώτης ομάδας αλλά από την άλλη η ανέλπιστη πορεία της Καστίγια σε συνδυασμό με τον νεανικό ενθουσιασμό που ανάβλυζε είχε αναμενόμενα γοητεύσει τους πάντες. Όπως έγραψε ένας οπαδός της Ρεάλ στην εφημερίδα Marca αρκετό καιρό μετά: “Εκείνα τα παιχνίδια που έδωσε η Καστίγια στο Μπερναμπέου απέναντι σε ομάδες της πρώτης κατηγορίας είναι μερικές από τις πιο έντονες συναισθηματικά αναμνήσεις που έχω σ’αυτά τα 40 χρόνια που είμαι κάτοχος διαρκείας”.
Πριν από το ματς ο επίτιμος προσκεκλημένος του τελικού, βασιλιάς της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος Α’ δήλωσε “Το ότι αυτά τα παιδιά έφτασαν στον τελικό είναι ένα τεράστιο μάθημα για όλους μας”, προσθέτοντας ένα ακόμα ‘παράσημο’ στην πορεία της νεανικής ομάδας αλλά όπως αποδείχτηκε αυτό ήταν και το τελευταίο. Η υποψιασμένη και πολύ καλά διαβασμένη Ρεάλ δεν άφησε κανένα περιθώριο αντίδρασης στους αναπληρωματικούς της, προηγήθηκε στο 20ο λεπτό με τον Χουανίτο και τελικά επικράτησε πολύ εύκολα με 6-1. Μετά το τέλος του αγώνα ο κόσμος της Ρεάλ αποθέωσε και τις δυο ομάδες ενώ μετά την απονομή του Κυπέλλου οι παίκτες της Καστίγια συμπεριλήφθηκαν κανονικά στις πανηγυρικές φωτογραφίες με το έπαθλο.
“Η Ρεάλ εκτός του ότι ήταν φυσικά πολύ ανώτερη ομάδα από εμάς, κατέβηκε και στο ματς πολύ διαβασμένη, γιατί ένιωθε πολύ περισσότερη πίεση” θυμάται ο Μιγκέλ Μπερνάλ. “Η πίεση προερχόταν από τα υποθετικά σενάρια, ‘τι πρέπει να γίνει αν τα πιτσιρίκια κερδίσουν τους μεγάλους; Θα πρέπει να αλλάξουν θέσεις μετά;'”. Ο τερματοφύλακας της Καστίγια, Αγκουστίν ήταν από τους λίγους που είδε την αναμέτρηση πολύ σοβαρά: “Μετανιώνω για τον τρόπο που παίξαμε. Η Ρεάλ κατέβηκε με το μαχαίρι στα δόντια ενώ εμείς ήμασταν πολύ χαλαροί. Από τα νεύρα μου μετά το ματς δεν συμμετείχα στην ομαδική φωτογραφία ενώ έσπασα με το χέρι μου την πόρτα των αποδυτηρίων”.
“Ειλικρινά μέσα μου ευχόμουν να περάσει η Ατλέτικο στον τελικό” αποκάλυψε σε ένα πρόσφατο reunion εκείνης της γενιάς ο επιθετικός της ομάδας, Πάκο. “Ήθελα την Ατλέτικο γιατί πιστεύω ότι μπορούσαμε να την κερδίσουμε. Όχι γιατί ήταν κακή ομάδα αλλά γιατί εμείς θα αντιμετωπίζαμε το παιχνίδι διαφορετικά. Με τη Ρεάλ όλα ήταν περίεργα. Με πολλούς παίκτες ήμασταν φίλοι, μέσα στη χρονιά άλλωστε κάναμε πολλές προπονήσεις μαζί. Με κάποια άλλη ομάδα όλα θα ήταν διαφορετικά”.
Το παραμύθι της Καστίγια δεν ολοκληρώθηκε πάντως εκείνο το βράδυ. Το ότι η Ρεάλ κατέκτησε εκείνη τη σεζόν και το πρωτάθλημα, χάριζε στη φιναλίστ του τελικού το εισιτήριο για το Κύπελλο Κυπελλούχων! Ήταν η πρώτη (και όπως αποδείχτηκε τελευταία) φορά που μια δεύτερη ομάδα συμμετείχε σε ευρωπαϊκή διοργάνωση. Οι Ισπανοί έδειξαν τα δόντια τους και εκεί, κερδίζοντας τη Γουέστ Χαμ με 3-1 μέσα στη Μαδρίτη αλλά στον επαναληπτικό, στο άδειο λόγω τιμωρίας Άπτον Παρκ (οι Άγγλοι τιμωρήθηκαν γιατί στο παιχνίδι στο Μπερναμπέου οι οπαδοί τους συνεπλάκησαν με τους αστυνομικούς, πέταξαν αντικείμενα στον αγωνιστικό χώρο και… κατούρησαν τους άτυχους Ισπανούς οπαδούς που καθόταν στο από κάτω διάζωμα!), οι Άγγλοι γλίτωσαν τελικά το κάζο ισοφαρίζοντας το σκορ του πρώτου αγώνα και οδηγώντας το ματς στην παράταση, εκεί που με δυο ακόμα γκολ επικράτησαν τελικά με 5-1.
Από εκείνη την πετυχημένη φουρνιά της Καστίγια, τρεις παίκτες προωθήθηκαν άμεσα στη Ρεάλ (ο Πινέδα, ο Αγκουστίν και ο Ρικάρντο Γκαγιέγκο) και φόρεσαν πολλές φορές τη φανέλα της, κατακτώντας τρόπαια εντός και εκτός συνόρων ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους έκαναν αξιοπρεπείς καριέρες σε άλλες ομάδες της Ισπανίας. Το 1990 η ομοσπονδία της χώρας αποφάσισε να απαγορεύσει τη συμμετοχή των δεύτερων ομάδων στο Κύπελλο κι έτσι η Καστίγια θα είναι για πάντα η μοναδική δεύτερη ομάδα που κατάφερε όχι μόνο να μαγέψει πολλούς ουδέτερους φιλάθλους με την ονειρική της πορεία ως τον τελικό αλλά και να διχάσει ως ένα βαθμό την καρδιά των φανατικών οπαδών της ‘Βασίλισσας’ που μια μέρα του Ιουνίου του 1980 ξεκίνησαν από το σπίτι τους για να πάνε να δούνε έναν τελικό ανάμεσα στη Ρεάλ και τη… Ρεάλ!