Τον Οκτώβριο του 1853 ξεκίνησε ο πόλεμος της Κριμαίας σε μια πολύπαθη περιοχή που μέχρι και σήμερα αντιμετωπίζει παρόμοιες καταστάσεις. Σε εκείνον τον πόλεμο οι συμμετέχοντες ήταν λίγο διαφορετικοί. Από τη μια πλευρά η Ρωσική Αυτοκρατορία και από την άλλη η Οθωμανική. Ένας από τους βασικότερους λόγους ήταν τα δικαιώματα των Χριστιανών της Παλαιστίνης. Ναι, μια άλλη πολύπαθη περιοχή που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζει παρόμοιες καταστάσεις. Εν συντομία, γιατί μιλάμε για ποδόσφαιρο και κυρίως γιατί δεν είμαστε ειδικοί, σε μια αποδυναμωμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία (που είχε αντιμετωπίσει επαναστάσεις στη Σερβία και την Ελλάδα), οι Ρώσοι έβλεπαν την ευκαιρία της επέκτασης. Την ίδια στιγμή, οι Δυτικές δυνάμεις και κυρίως οι Γάλλοι προσπαθούσαν να αυξήσουν την επιρροή τους, με τον Γάλλο Αυτοκράτορα να αυτοανακηρύσσεται ως “ηγεμόνας” όλων των Χριστιανών της Παλαιστίνης.
Τα γεγονότα προχώρησαν γρήγορα και τελικά καταλήξαμε σε έναν πόλεμο στον οποίο συμμετείχαν Γάλλοι, Βρετανοί, Οθωμανοί και Ρώσοι. Αυτό που απασχολεί εμάς τη δεδομένη στιγμή ήταν η απόφαση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να εξαναγκάσει τους Χριστιανούς σε υποχρεωτική στρατιωτική συμμετοχή στον πόλεμο. Ήταν κάτι που συνεχίστηκε και αργότερα, στους Βαλκανικούς Π0λέμους και στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλοί Χριστιανοί αναγκάζονταν να πηγαίνουν σε πολέμους για να πολεμήσουν άλλους Χριστιανούς. Έτσι, εκείνη την εποχή άρχισε και η μετανάστευση σημαντικού αριθμού Παλαιστινίων Χριστιανών. Μια που πολύς κόσμος εκείνα τα χρόνια μετανάστευε στην Αμερική, οι Παλαιστίνιοι δεν έφευγαν απλώς από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και από την Ευρώπη, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στην Αμερική.
Η μετανάστευση ξεκίνησε προς τα τέλη του 19ου αιώνα και γιγαντώθηκε στις αρχές του 20ου. Οι διωγμοί κατά των Χριστιανών από τους Τούρκους ήταν όλο και μεγαλύτεροι και χιλιάδες Παλαιστίνιοι Χριστιανοί κρυμμένοι στα αμπάρια πλοίων έφευγαν από το λιμάνι της Χάιφα. Με χώρες όπως η Αργεντινή να έχουν ήδη χιλιάδες μετανάστες, πολλούς Εβραίους και Ιταλούς, η Χιλή ήταν ένα νέο μέρος το οποίο επέλεξαν αρκετοί Παλαιστίνιοι. Κάπως έτσι, η παλαιστινιακή κοινότητα στη Χιλή αριθμεί σήμερα περίπου 500.000 άτομα και είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, εκτός της Μέσης Ανατολής. Το 95% των ανθρώπων αυτών ήταν Χριστιανοί και προέρχονται κυρίως από τρεις πόλεις: Βηθλεέμ, Μπέιτ Τζάλα (περίχωρο) και Μπέιτ Σαχούρ. Εξαιτίας της προέλευσής τους έφταναν συχνά με τουρκικά διαβατήρια και αποκαλούνταν στη Λ. Αμερική ως “Τούρκοι” ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ήταν Άραβες και Χριστιανοί και οι Τούρκοι ήταν ο κύριος λόγος που αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους.
Και όπως είναι αναμενόμενο, αντιμετώπισαν την ξενοφοβία των ντόπιων. Από την άλλη, οι γενικότερες συνθήκες, όπως το κλίμα που έμοιαζε με αυτό της πατρίδας τους, αλλά και κυρίως το γεγονός ότι ήταν Χριστιανοί και όχι Μουσουλμάνοι, βοήθησαν σε μια πιο ομαλή προσαρμογή και σιγά σιγά τα προβλήματα ξεπεράστηκαν. Όχι εύκολα, αλλά έγινε. Σήμερα στη Χιλή υπάρχουν περισσότεροι Παλαιστίνιοι Χριστιανοί από την ίδια την Παλαιστίνη. Αν και αρχικά η κοινότητα ήταν “απομονωμένη”, υπολογίζεται ότι ήδη το 1970 το 70% των γάμων ήταν με άτομα εκτός της παλαιστινιακής κοινότητας, κάτι που δείχνει πόσο γρήγορα εντάχθηκαν στη νέα τους πατρίδα. Την κοινότητα επισκέπτονται συχνά άνθρωποι από την Παλαιστίνη, όπως είχε κάνει για παράδειγμα ο Μαχμούντ Αμπάς ή άλλοι αξιωματούχοι, ενώ παρά το γεγονός ότι μιλάμε για μια κατά κύριο λόγο χριστιανική κοινότητα, η κοινότητα είναι πολύ ενεργή, πιέζοντας την κυβέρνηση της Χιλής να καταδικάζει επίσημα ενέργειες του Ισραήλ.
Το ποδόσφαιρο στην Παλαιστίνη στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν ανύπαρκτο, αλλά όταν οι μετανάστες στη Χιλή ενσωματώθηκαν στη νέα χώρα τους, δεν θα μπορούσαν να μείνουν μακριά από το πιο αγαπημένο άθλημα του κόσμου. Οι ντόπιοι μιλούσαν ισπανικά και ήταν άρρωστοι με αυτό το άθλημα και έτσι σιγά σιγά και οι Παλαιστίνιοι άρχισαν να ασχολούνται με την μπάλα για να έρθουν πιο κοντά. Ήταν ένας τρόπος να μάθουν καλύτερη τη γλώσσα, να ενσωματωθούν στη νέα τους πατρίδα και η παγκόσμια γλώσσα του ποδοσφαίρου ήταν το καλύτερο μέσο. Κάπως έτσι, στις 20 Αυγούστου του 1920 στο Σαντιάγο της Χιλής ιδρύθηκε η Παλεστίνο Φούτμπολ Κλουμπ που αργότερα έγινε Κλουμπ Ντεπορτίβο Παλεστίνο για να έχει και άλλα τμήματα. Η Παλεστίνο συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα, αγωνίζεται στην πρώτη κατηγορία του πρωταθλήματος της Χιλής και μάλιστα κατάφερε φέτος να φτάσει στους 16 του Κόπα Σουνταμερικάνα.
Τη δεκαετία του 1950 η Παλεστίνο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Α’ εθνική της Χιλής και ρίχνει αρκετά χρήματα στην ομάδα. Με σταρ της εποχής τον Αργεντινό Ρόμπερτ Κολ παίρνει το παρατσούκλι “μιγιονάριο” και τελικά κατακτά το πρωτάθλημα του 1955. Η Παλεστίνο θα έχει συνεχή παρουσία στην Α’ εθνική μέχρι που θα υποβιβαστεί το 1970, θα ανέβει ξανά το 1972 και θα ξεκινήσει μια χρυσή εποχή με πολύ καλές πορείες στο πρωτάθλημα, συμμετοχές στο Κόπα Λιμπερταδόρες και ένα πρωτάθλημα το 1978, μαζί με ένα φοβερό ρεκόρ 44 αγώνων χωρίς ήττα, ρεκόρ στη Χιλή. Το πρωτάθλημα του 1978 συνεχίζει μέχρι και σήμερα να είναι το τελευταίο της Παλεστίνο, με μια τρομερή ομάδα, πολλοί εκ των οποίων ήταν διεθνείς με την εθνική Χιλής. Επίσης έχει κατακτήσει και τρία κύπελλα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 υποβιβάστηκε ξανά, αλλά ανέβηκε γρήγορα και μάλιστα είχε προπονητή τον Μανουέλ Πελεγκρίνι, ο οποίος έφτιαξε εκεί το όνομά του.
Στις αρχές του αιώνα που διανύουμε, η Παλεστίνο είχε πολλές διοικητικές αλλαγές και οικονομικά προβλήματα. Τα προβλήματα μαθεύτηκαν και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού και έφτασαν μέχρι την Παλαιστίνη. To 2003, έναν χρόνο πριν φύγει από τη ζωή, ο Γιάσερ Αραφάτ έστειλε επιστολή ζητώντας να μην χαθεί και να μη διαλυθεί ο σύλλογος. Η Παλεστίνο δεν χάθηκε, μπορεί να χρεοκόπησε τελικά, αλλά έγινε Π.Α.Ε. Με την πρόοδο της τεχνολογίας, οι ειδήσεις και τα νέα για τον σύλλογο άρχισαν να φτάνουν και στην Παλαιστίνη και ο κόσμος προσπαθούσε να δει μέσω του Ίντερνετ τους αγώνες της ομάδας. Αλλά και παίκτες ξεκινούν από την Παλεστίνο και φεύγουν για την πατρίδα. Ο Ρομπέρτο Κετλούν έκανε ένα πέρασμα από την Ξάνθη και την Ιταλία και τελικά πήγε στην Ιερουσαλήμ και σε μια παλαιστινιακή ομάδα εκεί. Η σχέση της Παλεστίνο με την πατρίδα είναι αμφίδρομη. Όπως λένε οι άνθρωποι του συλλόγου, συχνά υπάρχουν περισσότερες αναφορές στα παλαιστινιακά μέσα, παρά στα μέσα της Χιλής. Δεν είναι τυχαίο ότι σπόνσορας στη φανέλα μπήκε η Τράπεζα της Παλαιστίνης. Το 2008 όταν η Παλεστίνο έφτασε μια ανάσα από το πρωτάθλημα παίζοντας τελικό με την Κόλο Κόλο, σε διάφορα μέρη της Παλαιστίνης τοποθετήθηκαν τηλεοράσεις και ο κόσμος παρακολούθησε την ομάδα. Οι άνθρωποι στην Παλαιστίνη νιώθουν δική τους μια ομάδα στη Χιλή, η ομάδα των Παλαιστινίων όπου κι αν βρίσκονται στον κόσμο.
2014. Κόσμος μαζεύεται στην Μπέιτ Τζάλα για να δει το χριστουγεννιάτικο δέντρο που φωτίζεται.
Και μερικά χρόνια αργότερα, όταν η Παλεστίνο έπαιξε σε Λιμπερταδόρες και Σουνταμερικάνα, ο κόσμος καρφώθηκε στις τηλεοράσεις για να δει τους αγώνες, μια που το Αλ Τζαζίρα έχει τα δικαιώματα των διοργανώσεων στη Μέση Ανατολή. Οι φανέλες του συλλόγου πωλούνται στην Παλαιστίνη και μάλιστα συχνά υπάρχουν και “μαϊμού φανέλες”, δείγμα του πόσο το προϊόν πουλάει. Όπως έγραψε και η Κριστίν Λεγκράντ πριν περίπου 10 χρόνια σε ένα άρθρο της στον Guardian, οι Παλαιστίνιοι στο Σαντιάγκο μαζεύονται στο Καφέ Μπέιτ Τζάλα. Το όνομα της πόλης στη Δυτική Όχθη από την οποία προέρχονται οι περισσότεροι. Η Μπέιτ Τζάλα βρίσκεται στην περιοχή της Βηθλεέμ με 80% περίπου Χριστιανούς και οριακά πάνω από 10.000 κατοίκους. Κι όμως. Περίπου 400.000 Χιλιανοί έχουν καταγωγή από εκεί. Το καφέ βρίσκεται δίπλα στην πρώτη ορθόδοξη εκκλησία που έχτισαν το 1917. Τον Άγιο Γεώργιο.
Μην φανταστούμε ότι πρόκειται μια ομάδα εθνικιστική ή με κόσμο φανατισμένο. Τα χρόνια έχουν περάσει. Οι άνθρωποι είναι πλέον Χιλιανοί, έχουν δημιουργηθεί νέες γενιές και έτσι υποστηρίζουν και άλλες ομάδες και κυρίως τις πιο επιτυχημένες της χώρας. Όπως επίσης δεν είναι μόνο παλαιστινιακής καταγωγής οι οπαδοί του συλλόγου. Είναι μια ποδοσφαιρική ομάδα που έχει αποκτήσει και άλλους φίλους, ειδικά μεγαλύτερης ηλικίας από τις καλές ομάδες της δεκαετίας του 1970. Αλλά η Παλεστίνο έχει το δικό της κοινό και σίγουρα τη συμπάθεια όσων η σκούφια τους κρατάει από εκεί. Αντίστοιχα και ο ίδιος ο σύλλογος που αρχικά είχε σχεδόν μόνο Παλαιστίνιους ποδοσφαιριστές, πλέον είναι μια επαγγελματική ομάδα, με αρκετούς ξένους (Αργεντίνους) και πολλούς Χιλιανούς χωρίς τέτοια καταγωγή. Είναι πάνω από όλα ένας αθλητικός σύλλογος, αλλά παραμένει ο σύλλογος ενός λαού χωρίς σπίτι που μπορεί να τους εκφράσει. Με το όνομα και τα χρώματά του. Δεν είναι ένα πολιτικό κίνημα, υπάρχουν όμως στο γήπεδο πανό και μηνύματα για τη Γάζα και ο κόσμος που στηρίζει την Παλαιστίνη, συμπαθεί την ομάδα. Οι παίκτες που πάνε στην ομάδα δεν το κάνουν λόγω πολιτικών σκοπών, αλλά καθαρά για το αθλητικό πρότεζεκτ. Αλλά αν παραμείνουν εκεί, καταλαβαίνουν ότι υπάρχει και μια πολιτική διάσταση στην ομάδα. Και αυτό φαίνεται από τους ίδιους τους ανθρώπους του συλλόγου που δεν ξεχνούν την προέλευσή του και όποτε μπορούν και όταν κρίνουν ότι δεν γίνεται να σιωπήσουν, το κάνουν.
To 2014 η Παλεστίνο αντικατέστησε το νούμερο 1 στις φανέλες με τον χάρτη της Παλαιστίνης ως κράτους. Αυτό ξεσήκωσε αντιδράσεις από την πρεσβεία του Ισραήλ. Η παραπάνω φωτογραφία είναι από την παρουσίαση του τότε προπονητή Γκουστάβο Κόστας το 2022. Η φανέλα χρησιμοποιήθηκε ξανά.
Το 2002, ο τερματοφύλακας της ομάδας Καουτερούτσι κατέβηκε με τον χάρτη της Παλαιστίνης ζωγραφισμένο στη φανέλα του. 12 χρόνια αργότερα κάτι αντίστοιχο και πιο επίσημο θα έκανε ο ίδιος ο σύλλογος. Το νούμερο 1 στις φανέλες των παικτών είχε αντικατασταθεί με τον χάρτη της Παλαιστίνης πριν το 1946 και οι αντιδράσεις της εβραϊκής κοινότητας της Χιλής ήταν έντονες. Μετά από πιέσεις και απειλές για τιμωρία η φανέλα αποσύρθηκε, αφού το θέμα έφτασε σε διπλωματικό επεισόδιο, με το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ να κινεί διαδικασίες. Στο διάστημα εκείνο που το 1 ήταν το σχήμα της Παλαιστινης, η Παλεστίνο έκανε μόνο νίκες με τη φανέλα. Η φανέλα αποσύρθηκε, αλλά αργότερα βγήκε προς πώληση με τον χάρτη στο μπροστινό μέρος. Οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 300% με πολλές παραγγελίες από όλον τον κόσμο. Η Χιλή είναι μια χώρα που έχει αναγνωρίσει την Παλαιστίνη και ανεξάρτητα από τις πολιτικές πεποιθήσεις των κυβερνήσεων, υπάρχει μια σκληρή στάση απέναντι στο Ισραήλ. Όπως είπαμε και προηγουμένως, η Παλεστίνο είναι ομάδα που έφτιαξαν Χριστιανοί και συγκεντρώνει όλους τους Παλαιστίνιους. Από τους πρώτους που πέρασαν τη θάλασσα πριν αρκετά πάνω από 100 χρόνια, μέχρι και πιο πρόσφατους ανθρώπους που εγκατέλειψαν την Παλαιστίνη εξαιτίας των συνεχών προβλημάτων και πολέμων. Το ζήτημα της Παλαιστίνης δεν είναι θρησκευτικό, λένε οι άνθρωποι του συλλόγου.
Πολλές ομάδες λένε ότι είναι κάτι παραπάνω από ένα κλαμπ, αλλά στην περίπτωση της Παλεστίνο, αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αλήθεια. Εκτός από ομάδα που μπορεί να βγάλει εξαιρετικούς παίκτες και να καταφέρει να κατακτήσει τίτλους, αποτελεί ένα μέσο για να μην ξεχνιέται το ζήτημα της Παλαιστίνης στη Ν. Αμερική (τουλάχιστον σε πιο ειρηνικές εποχές γιατί εδώ και λίγο καιρό κανείς δεν μπορεί να το ξεχάσει). Η Παλεστίνο που έχει συμπληρώσει πλέον τα 100 χρόνια υπήρχε πριν δημιουργηθεί το κράτος του Ισραήλ. Παραπάνω από 13.000 χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα της, είναι η μοναδική ομάδα στον κόσμο με το όνομα και τα χρώματα της σημαίας της Παλαιστίνης. Και το θετικό για την Παλεστίνο είναι ότι οι άνθρωποί της δεν είναι κάποιοι πρόσφυγες που έφτασαν χωρίς τίποτα, κάποιοι ξεχασμένοι σε ένα καμπ προσφύγων. Είναι η ομάδα μιας τεράστιας και αρκετά εύπορης κοινότητας που έχει ενσωματωθεί στη χώρα εδώ και δεκαετίες και μπορεί να πιέζει, να έχει το δικό της “λόμπι”. Και η Παλεστίνο ξεχωρίζει γιατί δεν είναι απλώς μια ομάδα μεταναστών, κάτι που στη Λ. Αμερική είναι πολύ συχνό με ομάδες να έχουν ιταλικές ρίζες ή ακόμα και εβραϊκές, αλλά ότι έχει αυτόν τον ρόλο της εκπροσώπησης μιας εθνικής ταυτότητας για τους ανθρώπους που ζουν και σήμερα στην Παλαιστίνη και δεν έχουν ανεξαρτησία.