Η ελληνική παροιμία «όπως έστρωσες, θα κοιμηθείς», πιθανότατα στα αργεντίνικα να σημαίνει «αν κάνεις σύστημα πρωταθλήματος παρωδία, μην τρομάζεις όταν ο τελικός σου είναι αντιεμπορικός». Αφορμή για το κείμενο αυτό είναι ο τελικός του πρωταθλήματος Αργεντινής και συγκεκριμένα της Απερτούρα. Κάποια άλλη στιγμή ίσως ασχοληθούμε ξανά με όλες τις διοργανώσεις που έχουν ξεφυτρώσει και με τα παρανοϊκά πράγματα που κάνουν ο αγαπημένος μας Τσίκι Τάπια (σύνδεση με τα προηγούμενα εδώ). Προς το παρόν θα μιλήσουμε για τα τωρινά. Η Απερτούρα της Αργεντινής για το 2025 είχε τη συμμετοχή 30 ομάδων που παίζουν σε 1 πρωτάθλημα και 4 φάσεις νοκ άουτ.
Αρχικά οι 30 ομάδες χωρίστηκαν σε δυο ομίλους και έπαιξαν όλες μεταξύ τους 14 ματς. Αλλά επειδή πιθανότατα το 14 είναι γρουσούζικο νούμερο στη χώρα, αποφασίστηκε τα ματς να γίνουν 16. Προστέθηκαν δύο αγώνες. Ένας με τη “μεγαλύτερη αντίπαλο” από τον άλλον όμιλο. Έτσι για να έχουμε κανά ντερμπάκι. Στην πολυσυζητημένη ερώτηση που γίνεται εδώ και χρόνια σε αντίστοιχες περιπτώσεις (“τι γίνεται αν η ομάδα δεν έχει μεγάλο αντίπαλο ή ο μεγάλος αντίπαλός της έχει μεγαλύτερο αντίπαλο από αυτή ή ο μεγάλος αντίπαλος της παίζει σε άλλη κατηγορία“), η απάντηση είναι ότι βρίσκουμε έναν άλλον. Ο 16ος αγώνας γίνεται με μια τυχαία ομάδα από τον άλλο όμιλο. Όπως καταλαβαίνει κανείς βέβαια, τα δυο γκρουπ των 15 δεν χωρίζονται τυχαία. Η Μπόκα με τη Ρίβερ βρίσκονται σε άλλα, η Νιούελ’ς με τη Ροσάριο, η Ράσινγκ με την Ιντεπεντιέντε κ.ο.κ. ώστε να εξασφαλίζεται το ένα ντέρμπι με τον άλλον όμιλο.
Μετά λοιπόν από αυτούς τους 16 αγώνες, από κάθε όμιλο προκρίνονται οι 8 καλύτερες ομάδες με βάση τη βαθμολογία. Οι υπόλοιπες φάσεις δεν είναι κάτι τρομερό. Είναι απλοί νοκ-άουτ γύροι σαν οποιοδήποτε κύπελλο. Στο ερώτημα «πώς βγαίνουν τα ζευγάρια», η απάντηση είναι κλασικό μπασκετικό σύστημα. Είναι 1-8, 2-7, 3-6 κ.ο.κ. ανάμεσα στις ομάδες των διαφορετικών γκρουπ για αρχή. Κάθε αγώνας σε 16, 8 και 4 είναι ένας και μόνος, στην έδρα της ομάδας με το καλύτερο ρεκόρ. Δηλαδή μετά από 16 αγώνες στο πρωτάθλημα, η σεζόν σου κρίνεται σε ένα ματς 90 λεπτών, χωρίς μάλιστα παράταση (παράταση μόνο στον τελικό). Το σύστημα μπορεί να είναι άδικο αλλά τουλάχιστον είναι γεννημένο για εκπλήξεις. Η ΕΠΟ κάνει διοργάνωση κυπέλλου στραγγαλίζοντας οποιαδήποτε πιθανότητα έκπληξης και η AFA κάνει πρωτάθλημα που δεν βοηθά σχεδόν καθόλου τις ομάδες που έδειξαν μεγαλύτερη συνέπεια. Βίοι παράλληλοι.
Το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε πολλές εκπλήξεις και πολλά ματς με ελάχιστα γκολ. Στα προημιτελικά για παράδειγμα είχαμε δύο φορές 0-1 και δύο φορές 1-1 (και πέναλτι). Δεν είναι τυχαίο ότι σε έξι αγώνες σε προημιτελικά και ημιτελικούς, καμία γηπεδούχος ομάδα δεν κέρδισε, έστω στα πέναλτι βρε αδερφέ. Και κάπως έτσι φτάσαμε στον τελικό. Σε έναν τελικό με δυο ομάδες που δεν ανήκουν στους “Μεγάλους 5”, αλλά παράλληλα δεν έχουν και τόσο κόσμο. Από τη μία έχουμε την Ουρακάν, το Αερόστατο, μια ομάδα 116 ετών έχει κατακτήσει 5 πρωταθλήματα, τα τέσσερα τη δεκαετία του 1920 και το τελευταίο το 1973. Από την άλλη έχουμε την Πλατένσε, τα Καλαμάρια, μια ακόμα μικρότερη ομάδα που έχει κερδίσει… ένα πρωτάθλημα Β’ εθνικής (και κανά δυο Γ’). Η Πλατένσε είναι κι αυτή ιστορική ομάδα, αν βάλουμε κάτω τα 119 χρόνια ύπαρξής της, αλλά χωρίς ιδιαίτερο κόσμο και φιοριτούρες.
Η Πλατένσε είναι από τη Φλόριδα, μια γειτονιά λίγο πιο βόρεια από το κέντρο του Μπουένος Άιρες, ένα προάστιο ας πούμε. Η Ουρακάν αντίθετα βρίσκεται “μέσα” στην πόλη του Μπουένος Άιρες, σε ένα από τα μπάριό του, το Πάρκε Πατρίσιος. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη κόντρα ή προϊστορία μεταξύ τους. Αλλά υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Θα ταξιδέψουμε στη δεκαετία του 1940, τότε που γινόταν το κύπελλο Αντριάν Εσκομπάρ, ένα κύπελλο που διοργάνωνε η Π.Ο. της χώρας. Κι αν μας διαβάζετε χρόνια και ξέρετε τη λατρεία μας για όλα αυτά τα κύπελλα, ετοιμαστείτε για να δείτε ένα από τα πιο “τι διάολο είναι αυτό το ανοσιούργημα” κύπελλα όλων των εποχών.
Το κύπελλο Αντριάν Εσκομπάρ (που έπαιρνε το όνομά του από τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας και αργότερα πρεσβευτή στις ΗΠΑ) παιζόταν μετά το τέλος του πρωταθλήματος. Γιατί να ξεκουραστούν οι ομάδες διάολε; Πώς θα ζήσουμε χωρίς μπάλα; Ας παίξουμε ξανά! Στο Κόπα Αντριάν Εσκομπάρ έπαιρναν μέρος οι 7 πρώτες του πρωταθλήματος. Γιατί όχι 6 ή 8 κανείς δεν ξέρει. Οι 6 από τις 7 έπαιζαν μεταξύ τους… προημιτελικά σε τρία ζευγάρια. Η 7η ήταν η πρωταθλήτρια που πέρα από το τρόπαιο του πρωταθλητή, κέρδιζε και μερικές παραπάνω ημέρες ώρες ξεκούρασης (θα δείτε στη συνέχεια γιατί ώρες). Έτσι είχαμε τρία ζευγάρια που έβγαζαν τρεις νικητές και τον πρωταθλητή που έφτιαχναν τα ζευγάρια των ημιτελικών. Αλλά μακάρι να ήταν αυτή η μόνη παραξενιά. Τα ματς δεν ήταν κανονικά 90λεπτα. Ήταν με δύο ημίχρονα των 20 λεπτών μέχρι τον τελικό (αν και κάποιες φορές κι αυτό μπορεί να άλλαζε). Γενικά, όπως καταλαβαίνει κανείς, υπήρχε διάθεση για αυτοσχεδιασμό και έκφραση καλλιτεχνικών ανησυχιών.
Σε περίπτωση ισοπαλίας υπήρχε παράταση δύο ημιχρόνων των δέκα λεπτών. Αν και πάλι οι ομάδες δεν έλυναν τις διαφορές τους έτσι, δεν είχαμε πέναλτι. Την πρόκριση την έπαιρνε αυτός που είχε κερδίσει τα περισσότερα… κόρνερ. Μπορεί να μην ήταν το “στα τρία κόρνερ, πέναλτι” της αλάνας, αλλά σίγουρα ήταν κάτι ξεχωριστό. Τα άρθρα της εποχής έγραφαν για πονηρούς επιθετικούς που πήγαιναν με την μπάλα στη γωνία και έψαχναν την κόντρα που θα έφερνε το πολύτιμο κόρνερ το οποίο ήταν σχεδόν γκολ. Οι αγώνες γίνονταν συχνά στο ίδιο γήπεδο μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο ή ορισμένες φορές και την ίδια ημέρα και έτσι μια ομάδα μπορούσε να παίξει μέχρι και τρία ματς την ίδια ημέρα. Παρότι το κύπελλο ήταν επίσημη διοργάνωση και η Ομοσπονδία έφερνε και Άγγλους διαιτητές καμιά φορά, οι τίτλοι δεν θεωρούνται σοβαροί και δεν υπολογίζονται.
Η μόνη φορά που οι δυο ομάδες έπαιξαν τελικό.
Πηγή: El Grafico
Κάπως έτσι το 1943, Ουρακάν και Πλατένσε διεκδίκησαν το όχι-και-πολύ βαρύτιμο τρόπαιο. Στην πρώτη φάση η Ουρακάν κέρδισε 1-0 τη Ρίβερ και η Πλατένσε 1-0 την Εστουδιάντες. Στα ημιτελικά η Πλατένσε ήρθε 1-1 με την Μπόκα, αλλά σάρωσε στα κόρνερ με 7-3 και πέρασε στον τελικό. Η Ουρακάν από την πλευρά της ήρθε 0-0 με την Ιντεπεντιέντε και τα κόρνερ ήταν… 3-3. Επειδή δεν υπήρχε κάποια άλλο κριτήριο, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας μάζεψε τους αρχηγούς και έκανε… κλήρωση. Η Ουρακάν ευνοήθηκε, πέρασε στον τελικό με την Πλατένσε, το παιχνίδι έληξε 0-0 και την κούπα σήκωσε η Ουρακάν με επικράτηση 4-1 στα κόρνερ. Με λίγα λόγια σκόραρε 1 γκολ σε τρία ματς και κατέκτησε το κύπελλο εξαιτίας μιας κλήρωσης και των κόρνερ. Θ-Ρ-Ι-Α-Μ-Β-Ο-Σ. Ήταν το 2ο τρόπαιο Εσκομπάρ της Ουρακάν και θα το καμαρώνει για πάντα ότι είναι η πολυνίκης του θεσμού, ενώ είχε και έναν χαμένο τελικό στις εφτά φορές που η διοργάνωση έλαβε χώρα. Σημείωση: σε εφτά διοργανώσεις είχαμε έξι νικητές καθώς το 1946 έγιναν οι προημιτελικοί, αλλά η διοργάνωση δεν συνεχίστηκε και παρά τη μεγάλη μας περιέργεια, δεν βρήκαμε τον λόγο.
Ας αφήσουμε όμως τη γραφικότητα του Κόπα Εσκομπάρ των 40s και ας επιστρέψουμε στο Πρωτάθλημα Αργεντινής του 2025. Ο τελικός θα γίνει σε ένα παντελώς άγνωστο γήπεδο της Αργεντινής. Άγνωστο όμως δεν σημαίνει και κακό. Το αντίθετο. Το Εστάδιο Ούνικο Μάδρε ντε Σιουδάδες είναι από τα πιο καινούρια της χώρας. Κατασκευάστηκε στο Σαντιάγο ντελ Εστέρο, μια πόλη 900 χιλιάδων κατοίκων. Κι αν η πόλη δεν σας λέει τίποτα και οι γνώσεις σας στη γεωγραφία για άλλες χώρες προέρχονται από το ποδόσφαιρο είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Βλέπετε η πόλη δεν είναι καμία ποδοσφαιρομάνα και πιο γνωστή είναι η ομάδα μπάσκετ που διαθέτει και έχει κατακτήσει και πρωταθλήματα. Τώρα, στο ερώτημα “και γιατί πήγαν και έφτιαξαν ένα σύγχρονο στάδιο 30.000 θεατών”, η απάντηση είναι “μην το ψάχνεις”. Το γήπεδο του Σαντιάγο θα ήταν ένα από τα γήπεδα του Κόπα Αμέρικα 2020, αλλά τελικά όταν ξέσπασε ο COVID, η διοργάνωση δεν έγινε στην Αργεντινή. Το γήπεδο ξέμεινε, χρησιμοποιήθηκε στο Μουντιάλ Κ20 και πλέον η χρήση του είναι μόνο σε ορισμένους τελικούς. Όπως είναι λογικό, η κατασκευή του ξεσήκωσε αντιδράσεις, καθώς το 70% του πληθυσμού της πόλης βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας, αλλά οι τοπικοί ηγέτες υποστήριζαν ότι το γήπεδο θα έφερνε “ποδοσφαιρικό τουρισμό” και έσοδα στην πόλη.
Η ιστορική πρόκριση της Πλατένσε μέσα στο Μονουμεντάλ
Τώρα για τα φαβορί και όλα αυτά, είναι λίγο δύσκολο να πεις. Η Ουρακάν θεωρείται το φαβορί, αν και στο πρωτάθλημα δεν είχαν μεγάλη διαφορά. 4η στο ένα γκρουπ η Ουρακάν, 6η στο άλλο η Πλατένσε. Η Ουρακάν όμως αγωνίζεται παράλληλα και στο Κόπα Σουνταμερικάνα και εκεί κάνει μια πολύ καλή πορεία. Είναι μια ομάδα που παίζει αρκετά καλά, είναι το μεγαλύτερο όνομα, έχει θεωρητικά την καλύτερη ομάδα και λογικά τις περισσότερες πιθανότητες.
Η Πλατένσε σίγουρα έκανε πιο εντυπωσιακή πορεία στα νοκ-άουτ του πρωταθλήματος, καθώς έγινε ο φονέας των γιγάντων. Πρώτα κέρδισε 0-1 τη Ράσινγκ, μετά ήρθε 1-1 με τη Ρίβερ στο κατάμεστο Μουνουμεντάλ (ισοφαρίστηκε στο… 102′ με πέναλτι) και πέρασε στα πέναλτι με 5-4 και στον ημιτελικό κέρδισε και τη Σαν Λορένσο, πάλι εκτός έδρας, με 0-1. Με λίγα λόγια απέκλεισε τους 3 από τους 5 μεγάλους της χώρας, όλους εκτός έδρας. Είναι μια ομάδα σκληρό καρύδι, με καλή άμυνα, που ξέρει να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες της. Δυσκολοκατάβλητη που θα φροντίσει να μη φάει το γκολ και να ψάξει τις ευκαιρίες της. Το 2014 βρισκόταν στη Γ’ εθνική και μόλις το 2021 ανέβηκε στην 1η κατηγορία.
Η ιστορία που τη συνοδεύει είναι αυτή του προπονητή της Φάβιο Όρσι, που μοιάζει αρκετά με τον Ινφαντίνο, και πρόσφατα έχασε τον πατέρα του. Σε συνέντευξη μετά τον χαμό του δήλωσε: «Μετά το τέλος κάθε αγώνα μου έστελνε ένα μήνυμα, είτε είχαμε νικήσει, είτε είχαμε χάσει. Σήμερα το μήνυμα αυτό δεν ήρθε αλλά εγώ το νιώθω. Νιώθω ότι ο πατέρας μου είναι κάπου εδώ κοντά μου». Μετά τη νίκη στον ημιτελικό με τη Σαν Λορένσο τα πανηγύρια ήταν έξαλλα. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία στην καριέρα του Όρσι αλλά αυτή τη φορά δεν υπήρχε ο άνθρωπος που θα του στείλει πρώτος μήνυμα για να αναλύσουν μαζί το παιχνίδι. Ο πατέρας του μπορεί να μην είναι πια εδώ αλλά υπάρχει κάποιος που ξέρει πολύ καλά τι χρειάζεται ο Όρσι εκείνη τη στιγμή. Πάνω στο χαμό κάποιος τον ενημερώνει πως χτυπάει το κινητό του. Ο Όρσι βλέπει την οθόνη. Το σηκώνει. Είναι η μαμά του:
Για να είμαστε σωστοί, πρέπει να πούμε “ένας εκ των προπονητών”. Γιατί ποιος Άγιαξ γατάκια και ποια Σουηδία. Στην Πλατένσε έχουμε κι εμείς δύο προπονητές. Φάβιο Όρσι και Σέρχιο Γκόμες είναι το προπονητικό δίδυμο που βρίσκεται στον πάγκο της ομάδας και την οδήγησε μέχρι τον τελικό. Η Πλατένσε βασίζεται σε μια αμυντική τριάδα πίσω, σε γρήγορες αντεπιθέσεις και σε καλά στημένα. Το κυριότερο δεν είναι ότι δεν τρώει γκολ, αλλά ότι απειλείται και ελάχιστα. Εγκλωβίζει τον αντίπαλο. Η Ουρακάν που τα πάει καλά με τους μεγάλους και όταν δεν αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο που να παίζει πιο σφιχτά, θα πρέπει να αποδείξει την ανωτερότητά της.
Η Ουρακάν είναι πολύ πιο σπουδαίος σύλλογος και ο κόσμος της, όπως γίνεται στις περισσότερες ομάδες, ζει για αυτές τις μεγάλες στιγμές. Μπορεί εμπορικά ο τελικός να είναι μια αποτυχία και οι ζηλόφθονες οπαδοί των μεγάλων 5 να κοροϊδεύουν, αλλά για τους οπαδούς των δύο αυτών ομάδων είναι κάτι σαν τελικός Μουντιάλ. Θα ζήσουν κάθε στιγμή του και θα περιμένουν με προσμονή τη μεγάλη νίκη. Ο κόσμος της Ουρακάν κλείνει εισιτήρια για γειτονικές πόλεις (το ταξίδι στο Σαντιάγο δεν μπορεί να γίνει απευθείας), με κάθε τρόπο, με κάθε μέσο, ακόμα κι οπαδοί που ζουν σε άλλες χώρες θα είναι εκεί. Τα εισιτήρια που δικαιούται η ομάδα (σύμφωνα με τις αρχικές ανακοινώσεις κοντά στα 15.000) λογικά θα εξαντληθούν. Όταν η Ουρακάν ανακοίνωσε “πακέτο” εισιτήριο αγώνα και μεταφορά με λεωφορείο, το σύστημα κατέρρευσε μέσα σε λίγα λεπτά από τις επισκέψεις. Φυσικά και ο (λιγότερος) κόσμος της Πλατένσε δεν πρόκειται να χάσει την ευκαιρία. Το πρωτάθλημα της Απερτούρα του 2025 θα πάει σε έναν ασυνήθιστο νικητή και θα γραφτεί ιστορία.