Μπορεί Ιταλία και Ισπανία να είναι δύο από τις σημαντικότερες χώρες στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, αλλά τα μεταξύ τους παιχνίδια ποτέ δεν έφτασαν να θεωρούνται “κλασικά” ντέρμπι. Ο βασικοί λόγοι είναι τρεις. Ο ένας ότι δεν υπάρχει κάποια πατροπαράδοτη κόντρα, δεν είναι π.χ. Αγγλία-Γερμανία. Δεν είναι γειτονικές χώρες που έχουν μεταξύ τους χρόνια τοπικής αντιπαλότητας, όπως οι Γάλλοι με τους Γερμανούς, δεν υπάρχει σε εθνικό επίπεδο κάποια ισχυρή έχθρα. Ο δεύτερος, ότι παρότι το ισπανικό ποδόσφαιρο έχει τεράστια ιστορία σε συλλογικό επίπεδο, για πολλά χρόνια ήταν φτωχός συγγενής σε εθνική επίπεδο. Η Ισπανία μέχρι και το 1984 είχε να επιδείξει μόλις μια 4η θέση σε ένα Μουντιάλ και την κατάκτηση ενός Euro. Κι ο τρίτος λόγος, ότι η τύχη, η κλήρωση, οι πορείες τους δεν είχαν φέρει ποτέ τις δύο αυτές μεσογειακές χώρες αντιμέτωπες σε μεγάλα και κρίσιμα ματς, με εξαίρεση τα προημιτελικά στο Μουντιάλ του 1934.

Όπως γνωρίζουμε οι περισσότεροι, αυτό άλλαξε τα τελευταία χρόνια. Το 2008, οι δυο ομάδες βρέθηκαν αντιμέτωπες στα προημιτελικά του Euro. Η Ισπανία είχε μάλλον καλύτερους παίκτες, αλλά το παιχνίδι ήταν αρκετά ισορροπημένο, με αρκετή ένταση, χωρίς όμως πολλές φάσεις. Μετά από 120′ χωρίς γκολ, πήγαμε στα πέναλτι. Ο Μπουφόν απέκρουσε το σουτ του Γκούιθα, αλλά ο Κασίγιας αυτά των ντε Ρόσι και ντι Νατάλε. Οι Ισπανοί πήραν την πρόκριση, πέρασαν και τους Ρώσους και τελικά κατέκτησαν το τρόπαιο απέναντι στη Γερμανία, ο πρώτος τους μεγάλος τίτλος μετά το 1964. Ξεκίνησαν μια περίοδο που κυριάρχησαν όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

https://www.youtube.com/watch?v=WhKK2UKwvLw

Από εκεί και πέρα, το ζευγάρι θα γινόταν συνήθεια στα Euro. To 2012 μάλιστα, έπαιξαν δυο φορές. Μια στους ομίλους και μια στον τελικό, όταν και οι Ιταλοί βρέθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Οι δυο ομάδες απέκλεισαν δύσκολους αντιπάλους για να βρεθούν στο Ολυμπιακό Στάδιο του Κιέβου, αλλά η νίκη των Ιταλών επί των Γερμανών με το σόου του Μπαλοτέλι, ήταν μάλλον το παιχνίδι στο οποίο οι “Ιταλοί” άδειασαν τόσο ψυχολογικά, όσο και από δυνάμεις. Οι Ισπανοί κέρδισαν με 4-0 και πανηγύρισαν το δεύτερο συνεχόμενο Euro τους. Οι ομάδες βρέθηκαν εκ νέου στη διοργάνωση του 2016 και ήταν η σειρά των Ιταλών να πανηγυρίσουν την πρόκριση με 2-0. Ο φετινός ημιτελικός συνεπώς, είναι η 4η συνεχόμενη διοργάνωση Euro που οι δυο χώρες θα βρεθούν αντίπαλες. Το ματς του 2008 όμως, δεν ήταν το πρώτο που τους έφερε απέναντι σε σημαντικό αγώνα. Το πρώτο σοβαρό τεστ έγινε το 1994 και μνημονεύεται ακόμα και σήμερα, συνδέοντας μάλιστα και τον προπονητή της Ισπανίας Λουίς Ενρίκε με το τότε.

Ταξιδεύουμε σε ένα από τα καλά Μουντιάλ του περασμένου αιώνα. Αυτό του 1994 που έγινε στις ΗΠΑ, μετά από το φουλ αμυντικογενές 1990. Τόσο οι Ιταλοί, όσο και οι Ισπανοί είχαν προκριθεί πρώτοι από τους ομίλους των προκριματικών της Ευρώπης. Στη φάση των ομίλων όμως του Μουντιάλ η εικόνα τους ήταν πολύ διαφορετική. Η Ιταλία του Σάκι είχε μια ισχυρή άμυνα με Μαλντίνι-Μπαρέζι-Κοστακούρτα, αλλά παρά την παρουσία του Ρομπέρτο Μπάτζιο στην επίθεση, μπροστά δυσκολευόταν πολύ να παράξει καλό ποδόσφαιρο. Ο Μπάτζιο αντιμετώπιζε κάποια προβληματάκια τραυματισμού, η σχέση του με τον Σάκι δεν ήταν καλύτερη και η Ιταλία προκρίθηκε με έναν 100% ιταλικό τρόπο. Έχασε το το πρώτο ματς από την Ιρλανδία με 1-0, κέρδισε με 1-0 τη Νορβηγία του Ντίνο Μπάτζιο και έφερε 1-1 με το Μεξικό. Τερμάτισε 3η, με γκολ 2-2 και προκρίθηκε ως η… χειρότερη καλύτερη 3η. Πιο ιταλικά δεν γίνεται. Ο Σάκι που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του φέρνοντας το 4-4-2 σε ζώνη και παίζοντας χωρίς λίμπερο, δεν ενθουσίαζε τους παίκτες του. Άλλο Μίλαν, άλλο σκουάντρα ατζούρα.

Την ίδια στιγμή που υπήρχε τεράστια γκρίνια στην Ιταλία και η απογοήτευση φούντωνε, οι Ισπανοί τα κατάφερναν αρκετά καλύτερα. Όπως είπαμε και στην αρχή, αν είστε σχετικά νέοι, ίσως δεν θυμάστε αυτή την εποχή. Η Ισπανία ήταν κάτι σαν το Βέλγιο των τελευταίων ετών, μια ομάδα που περιμένεις να κάνει κάτι, αλλά στο τέλος αποτύγχανε. Και για να είμαστε και δίκαιοι, δεν είχε και το ταλέντο του σύγχρονου Βελγίου. Όπως και να ‘χει όμως, το 1994, η ομάδα ήταν καλή. Παρότι βρέθηκε με παίκτη λιγότερο από το 25’ προηγήθηκε με 2-0 της Νότιας Κορέας, αλλά τελικά ισοφαρίστηκε σε 2-2. Στη συνέχεια έφερε το 1-1 με τη Γερμανία και κέρδισε τη Βολιβία. Η Ισπανία του Κλεμέντε δεν είχε τρομερό ταλέντο. Ειδικά επιθετικά, οι Καμινέρο και Σαλίνας δεν ήταν Βίγια, δεν ήταν Ραούλ, δεν ήταν Τόρες, δεν ήταν Μπουτραγκένιο. Αλλά το πάλευε. Και σίγουρα με τον νεαρό Πεπ Γκουαρδιόλα στα χαφ, έβγαζε κάτι πιο ωραίο στο μάτι από τους Ιταλούς.

Μια από τις αγχώδεις προκρίσεις στην ιστορία της Ιταλίας. Το περίφημο ματς με τη Νιγηρία που γιγάντωσε τον μύθο του Μπάτζιο

Ειδικά όταν με τα γκολ των Ιέρο, Λουίς Ενρίκε και Μπεγκιριστάιν κέρδισε εύκολα με 3-0 την Ελβετία στη φάση των 16. Την ίδια στιγμή, η Ιταλία στο Φόξμπορο έβλεπε το φάσμα του αποκλεισμού. Ήταν πίσω στο σκορ από τη Νιγηρία από το 25′ και οι παίκτες της έδειχναν εκτός ψυχολογίας. Το physical game των Νιγηριανών “χάλασε το μυαλό” των Ιταλών που διαμαρτύρονταν συνεχώς και βουτούσαν για να κερδίσουν κάποιο φάουλ ή κάποιο πέναλτι. Ο Μεξικανός διαιτητής δεν ήταν ευσυγκίνητος όμως. Μέχρι το 75′, όταν από το πουθενά αποφάσισε να αποβάλλει τον καημένο τον Τζόλα, ένα από τα πιο καλά παιδιά του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ο διαιτητής τσίμπησε στο θέατρο του Νιγηριανού Εγκουαβουέν και έβγαλε κόκκινη στον Ιταλό που είχε μπει πριν λίγο αλλαγή. Όλα έμοιαζαν να έχουν τελειώσει. Αλλά οι ιστορίες των Μουντιάλ γράφονται από τις στιγμές. Και ο Ρομπέρτο Μπάτζιο είχε τις δικές του. Στο 88′ ισοφάρισε και έστειλε το ματς στην παράταση. Και στο 100′ εκτέλεσε το πέναλτι που κέρδισε ο Μπεναρίβο και ολοκλήρωσε την ανατροπή.

Οι φάσεις του ιστορικού αγώνα Ιταλίας-Ισπανίας το 1994

Οι Ιταλοί δεν χρειάστηκε να μετακομίσουν από τη Βοστώνη. Υποδέχτηκαν εκεί την Ισπανία που ήταν το θεωρητικό φαβορί βάση της εντελώς διαφορετικής εικόνας των δύο ομάδων μέχρι εκείνη τη στιγμή. Tο παιχνίδι ήταν αρκετά ισορροπημένο μέχρι και το 25′, όταν ο απίστευτα υποτιμημένος από την ιστορία Ντίνο Μπάτζιο, ένας πολύ αξιόλογος ποδοσφαιριστής, έπιασε τρομερό σουτ και νίκησε τον Θουμπιθαρέτα. Ιταλία-Ισπανία 1-0. Οι Ιταλοί μαζεύτηκαν πίσω και ο Καμινέρο τους τιμώρησε, με τη βοήθεια μιας κόντρας, ισοφαρίζοντας σε 1-1 στο 58′. Με την πάροδο του χρόνου η Ιταλία έμοιαζε όλο και πιο κουρασμένη, ενώ η Ισπανία πίεζε όλο και περισσότερο. Αποκορύφωμα το ιστορικό τετ α τετ του Χούλιο Σαλίνας με τον Παλιούκα. Ο Ισπανός φορ νικήθηκε και το σκορ παρέμεινε στο 1-1.

Το ματς φαινόταν ότι είτε θα πήγαινε στην παράταση, είτε θα το κέρδιζε η Ισπανία. Αλλά ήταν η σειρά του Ρομπέρτο Μπάτζιο. Σχεδόν εξαφανισμένος σε όλο το 2ο ημίχρονο, εκμεταλλεύτηκε την αφέλεια των Ισπανών να είναι τόσο μπροστά στο 87′. Ντοναντόνι-Μπέρτι-Σινιόρι με τρεις γρήγορες πάσες έβγαλαν τον Μπάτζιο σε εξαιρετική θέση. Αυτός ντρίμπλαρε τον Θουμπιθαρέτα και έκανε το ανέλπιστο 1-2. Για τους Ιταλούς, κάπου εδώ το παιχνίδι τελείωσε. Θυμούνται αυτό το γκολ και την μετέπειτα πορεία μέχρι τον τελικό. Για τους Ισπανούς όμως, το παιχνίδι έμεινε για πάντα χαραγμένο, όχι για κάποιο από τα τρία γκολ, αλλά για αυτό που έγινε στις καθυστερήσεις:

Η εγκληματική αγκωνιά του Τασότι και ο αιμόφυρτος Λουίς Ενρίκε

Στο 93′ η Ισπανία έβγαλε επίθεση από τα δεξιά και μια σέντρα που δεν έφτασε ποτέ σε παίκτη της. Ο Λουίς Ενρίκε βρέθηκε στο χόρτο. Ο Ούγγρος διαιτητής Σάντορ Πουλ δεν είδε τίποτα. Το ριπλέι όμως ήταν διαφωτιστικό. Ο Τασότι έχοντας τον Λουίς Ενρίκε δίπλα του, του δίνει μια γερή αγκωνιά στο πρόσωπο. Ο Ισπανός δεν κάνει κανένα θέατρο. Η φάση είναι ξεκάθαρη. Πέναλτι και αποβολή. Ο διαιτητής δεν αλλάζει απόφαση. Ούτε όταν βλέπει τον έξαλλο Λουίς Ενρίκε αιμόφυρτο να ψάχνει να βρει το δίκιο του. Ο Ισπανός από τη μία τα βάζει με τον διαιτητή, από την άλλη με τον Τασότι. Είναι η απόγνωση του αδικημένου, με μια φανέλα γεμάτη αίματα. Η Ισπανία θα είχε ένα πέναλτι στις καθυστερήσεις και την ευκαιρία να στείλει το ματς σε μια παράταση με παίκτη παραπάνω, με μια ήδη κουρασμένη Ιταλία. Κανείς δεν ξέρει τι θα είχε συμβεί και πώς θα είχε γραφτεί η ποδοσφαιρική ιστορία. Ίσως η Ισπανία να είχε διώξει την… ταμπέλα του loser αρκετά χρόνια πιο πριν. Ο Τασότι τελικά τιμωρήθηκε με 8 αγωνιστικές, αλλά κατόπιν εορτής ήταν αδιάφορο για τους Ισπανούς. Ο ίδιος λέει βέβαια ότι αυτό στιγμάτισε την καριέρα του. Έχασε τον τελικό και δεν ξανάπαιξε στην εθνική Ιταλίας. Από την άλλη βέβαια, η ΦΙΦΑ όχι μόνο δεν τιμώρησε τον διαιτητή (τον οποίο ο Κλεμέντε κατηγόρησε ότι επηρεάστηκε από το ιταλικό κοινό στο γήπεδο), αλλά τον όρισε και στον τελικό Βραζιλίας-Ιταλίας. O Σάντορ Πουλ πέθανε τον περασμένο Μάιο από COVID-19.

Λουίς Ενρίκε και Τασότι τα βρήκαν, ο Ισπανός έδειξε μεγαλόψυχος το 2011. Προπονητής ο ίδιος στη Ρόμα, βοηθός ο Τασότι στη Μίλαν, συναντήθηκαν σε φιλικό κλίμα, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία. «Περασμένα ξεχασμένα. Πέρασαν 17 χρόνια, είμαστε 17 χρόνια μεγαλύτεροι. Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στο χορτάρι και μένουν εκεί», δήλωσε ο μεγαλόκαρδος Ισπανός. Εκείνο όμως το Ισπανία-Ιταλία ήταν το πρώτο μεγάλο ραντεβού τους σε μια μεγάλη σειρά αγώνων. Πλέον, με τον ημιτελικό του Euro 2020, το Ισπανία-Ιταλία γίνεται το παιχνίδι που έχει παιχτεί τις περισσότερες φορές σε Euro-Μουντιάλ ανάμεσα σε ευρωπαϊκές ομάδες. Αλλά το 1994 θα μνημονεύεται πάντα από τους Ισπανούς, όπως και εκείνος ο προημιτελικός με τη Νότια Κορέα το 2002.