Χαζεύοντας κανείς απ’έξω το επιβλητικό γήπεδο Αζτέκα, μπορεί να πετύχει στον τοίχο μια αναμνηστική χάλκινη πλάκα στην οποία αναγράφεται: “Το Στάδιο Αζτέκα αποτίει φόρο τιμής στις εθνικές ομάδες της Ιταλίας και της Γερμανίας, που πρωταγωνίστησαν στο ‘Παιχνίδι του αιώνα’, για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970”. Κάτω από τις προτάσεις αυτές υπάρχει μια ημερομηνία. 17 Ιουνίου 1970.
Καλοκαίρι του 1970 λοιπόν, ώρα 4 το μεσημέρι και στην Πόλη του Μεξικού, στα 2200 μέτρα υψόμετρο, η ζέστη και η υγρασία κάνουν την ατμόσφαιρα αφόρητη. Παρά τις δύσκολες συνθήκες, στο Αζτέκα βρίσκονται περισσότεροι από 102.000 θεατές, έτοιμοι να παρακολουθήσουν έναν σπουδαίο ημιτελικό. Από τη μια πλευρά βρίσκεται η Δυτική Γερμανία, που έκανε εύκολα το 3/3 στον όμιλο, έχει την καλύτερη επίθεση της διοργάνωσης ως τώρα και προέρχεται από μια δύσκολη και σπουδαία πρόκριση απέναντι στην κάτοχο του τροπαίου, Αγγλία. Μια πρόκριση που όμως της έχει στοιχίσει σε δυνάμεις, αφού για να νικηθούν οι Άγγλοι χρειάστηκε υπερπροσπάθεια (οι Γερμανοί ήταν πίσω στο σκορ με 2-0 ως το 68′) και παράταση.
Στην άλλη πλευρά βρίσκονται οι Ιταλοί που έχουν φτάσει στα νοκ άουτ με τον πιο γνήσιο ιταλικό τρόπο που υπάρχει: Τρία παιχνίδια, ένα γκολ υπέρ, κανένα γκολ κατά! Η μόνη ομάδα με χειρότερη επίθεση στη φάση των ομίλων ήταν το αδύναμο Ελ Σαλβαδόρ. Κάπως έτσι, όταν στα προημιτελικά βρέθηκαν απέναντι στους φιλόδοξους διοργανωτές αρκετοί επικριτές της ομάδας πίσω στην πατρίδα ετοίμαζαν τα… ζαρζαβατικά για την επικείμενη επιστροφή. Αποτέλεσμα; Ιταλία-Μεξικό 4-1. Κανόνας: Ποτέ δεν υποτιμάς τους Ιταλούς.
Εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι είναι πιο ξεκούραστη (οι Γερμανοί ταλαιπωρήθηκαν και με τις μετακινήσεις μεταξύ προημιτελικών και ημιτελικών) η Ιταλία μπαίνει στο ματς πιο δυνατά και ανοίγει το σκορ μόλις στο 8′, με ωραίο σουτ του Μπονινσένια. 1-0, ο στόχος επετεύχθη, σφύρα το να πάμε στο ξενοδοχείο να φάμε τη μακαρονάδα μας. Το παιχνίδι όμως έχει πολύ δρόμο ακόμα και η Δυτική Γερμανία ξεκινάει την πίεση της. Οι Ιταλοί που έχουν σπουδάσει το θέμα άμυνα δεν πτοούνται. Ο χρόνος κυλάει, ευκαιρίες χάνονται αλλά η εστία του Αλμπερτόσι δεν παραβιάζεται.
Όσο ο διαθέσιμος χρόνος λιγοστεύει, οι Γερμανοί εκνευρίζονται. Η μπάλα δεν μπαίνει με τίποτα στα δίχτυα και εκτός αυτού – κατά την άποψη τους πάντα – ο διαιτητής σφυρίζει απροκάλυπτα Ιταλία. Τα ‘πάντσερ’ διαμαρτύρονται συνεχώς και μέχρι και σήμερα έχουν να λένε για δυο (κατ’άλλους τρεις) περιπτώσεις πέναλτι. Σε μια απ’αυτές, στα μισά του δευτέρου ημιχρόνου, ο Φραντς Μπεκενμπάουερ προωθείται στην περιοχή και ανατρέπεται στα όρια της.
Όση ώρα οι συμπαίκτες του μαλώνουν με τον διαιτητή για το αν η παράβαση έγινε εντός ή εκτός, ο Μπεκενμπάουερ ασχολείται με τον δεξιό του ώμο, αυτόν που συγκρούστηκε άτσαλα με το έδαφος. Ο γιατρός τον ενημερώνει ότι έχει πάθει εξάρθρωση αλλά ο προπονητής του υπενθυμίζει ότι έχουν γίνει και οι δυο επιτρεπόμενες αλλαγές. Ο 25χρονος, μετέπειτα θρύλος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, δεν το σκέφτεται και πολύ. Η περίσταση απαιτεί μεγάλες αποφάσεις και ηρωικές επιλογές. Μένει κανονικά στο παιχνίδι και βγάζει σχεδόν μια ώρα απαιτητικότατου αγώνα με το χέρι κολλημένο αρχικά πάνω στο σώμα και στη συνέχεια στηριγμένο με δυο επιδέσμους.
Έχουμε φτάσει πλέον στις καθυστερήσεις, η μπάλα εξακολουθεί να μη μπαίνει και η Ιταλία είναι αγκαλιά με μια μεγάλη πρόκριση. Τίποτα όμως δεν τελειώνει αν δεν βγει να τραγουδήσει η χοντρή – δεν είναι καθόλου τυχαίο που το συγκεκριμένο απόφθεγμα έχει Γερμανικές ρίζες. Στην τελευταία φάση του αγώνα, γίνεται μια σέντρα από τα αριστερά και, παραδόξως, στην καρδιά της περιοχής ένας Γερμανός βρίσκεται ολομόναχος. Είναι ο αριστερός μπακ, Καρλ-Χάιντζ Σνέλινγκερ. “Απ’όλους τους παίκτες είναι ο Σνέλινγκερ” τσιρίζει στο μικρόφωνο ο Γερμανός σπίκερ, υπενθυμίζοντας σε όλους την ειρωνεία: Ο φιλότιμος Σνέλινγκερ, με το ταιριαστό παρατσούκλι “Volkswagen”, αγωνιζόταν τα προηγούμενα 7 χρόνια στο ιταλικό πρωτάθλημα. Αυτό ήταν το πρώτο και το τελευταίο γκολ που έβαλε στην καριέρα του με τη φανέλα της Δυτικής Γερμανίας.
Το ματς πάει στην παράταση και πριν προλάβουν θεατές και τηλεθεατές να ηρεμήσουν από την ένταση της τελευταίας φάσης, ξεκινάει το πραγματικό σόου: Οι Γερμανοί παίρνουν το προβάδισμα με τον Γκέρντ Μύλερ στο 94′. Οι Ιταλοί ισοφαρίζουν γρήγορα στο 98′ και έξι λεπτά μετά μπαίνουν αυτοί ξανά μπροστά στο σκορ με τον Ρίβα. Οι Γερμανοί, παραμένοντας πάντα Γερμανοί, δεν τα παρατάνε ούτε τώρα και στο 110′ ο Μύλερ ισοφαρίζει ξανά. Και ενώ όλοι πλέον πιστεύουν ότι είναι γραφτό να μην κερδίσει κανείς, ο Τζιάνι Ριβέρα κάνει στο 111′ το 4-3.
Πέντε γκολ σε 21 λεπτά παράτασης σε ημιτελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου! Η εναλλαγή συναισθημάτων αγγίζει τα επίπεδα της τρέλας. Ένας συντάκτης της Bild, που στη διάρκεια του αγώνα συμμετέχει σε ιατρική δοκιμή κάνοντας ηλεκτροκαρδιογράφημα, φτάνει τους 139 παλμούς το λεπτό. “Τόσο ενθουσιασμένος δεν ήταν ούτε ο πρώτος άνθρωπος στο φεγγάρι. Η καρδιά του Νίλ Άρμστρονγκ έφτασε μόλις μέχρι τους 120 χτύπους” δηλώνει μετά ο επιβλέπων γιατρός.
Οι Δυτικογερμανοί κάνουν μια ύστατη προσπάθεια να τρελάνουν ξανά όλο τον πλανήτη αλλά ο διαθέσιμος χρόνος είναι λίγος, οι περισσότεροι παίκτες τους στα όρια της εξάντλησης και ο Μπεκενμπάουερ στα όρια της λιποθυμίας. Το τελευταίο σφύριγμα λυτρώνει τους πάντες στον αγωνιστικό χώρο και αναγκάζει όλο το γήπεδο να σηκωθεί και να χειροκροτήσει και τις δυο ομάδες. Ο αρχηγός Ούβε Ζέελερ δεν διστάζει να δηλώσει μετά το ματς: “Αν έπρεπε να παίξουμε στον τελικό με τη Βραζιλία μετά τις παρατάσεις με Αγγλία και Ιταλία θα χάναμε με 5 γκολ. Τουλάχιστον έτσι γυρνάμε σπίτι ως ηττημένοι αλλά χαρούμενοι ήρωες”. Όλοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό που έζησαν δεν ήταν κάτι συνηθισμένο.
Όταν ο προπονητής της Δυτικής Γερμανίας μπαίνει στην αίθουσα τύπου οι δημοσιογράφοι τον αποθεώνουν. Ο ίδιος δηλώνει: “Έχω ζήσει πολλά στο ποδόσφαιρο αλλά το σημερινό δύσκολα θα βρεθεί κάτι να το ξεπεράσει”. Ο Ιταλός ομόλογος του είναι ακόμα πιο λιτός: “Είμαι πολύ μεγάλος για τέτοιες συγκινήσεις”. (Είναι μόλις 51 χρονών.) Την ίδια ώρα, ο τερματοφύλακας των Γερμανών, Σεπ Μάγερ, είναι μάλλον ο πρώτος που δίνει στο παιχνίδι τον τίτλο που τελικά θα το συνοδεύει για πάντα: “Ήταν το παιχνίδι του αιώνα”.
Πίσω στην Ευρώπη, όπου το ματς προβαλλόταν σε μεταμεσονύκτιες ώρες, οι αντιδράσεις είναι από υπερβολικές έως γραφικές. Περισσότεροι από 35 εκατομμύρια Γερμανοί παρακολουθούσαν το ματς. Στη Φραγκονία καταγράφεται περιστατικό όπου δυο νεαροί τράκαραν με το αμάξι και επέλεξαν να το εγκαταλείψουν χτυπημένο στην άκρη του δρόμου και να μπούνε στο πιο κοντινό μπαρ για να μη χάσουν τα τελευταία λεπτά. Μετά το τέλος του ματς αρκετοί απογοητευμένοι ξεσπούν σε κλάματα σε δρόμους και πλατείες. Κάποιοι λιγότεροι ψύχραιμοι ψάχνουν εκδίκηση, σπάζοντας αυτοκίνητα Ιταλών, αναγκάζοντας την αστυνομία να μείνει σε επιφυλακή όλη τη νύχτα.
Στην Ιταλία η κατάσταση, όπως είναι λογικό, ξεφεύγει ακόμα περισσότερο. Η τηλεθέαση του αγώνα σπάει κάθε ρεκόρ, παρά το γεγονός ότι το ρολόι δείχνει 2 το βράδυ. Ανάμεσα στους τηλεθεατές κι ένας 16χρονος σερβιτόρος στο ξενοδοχείο Ντουόμο. “Βλέποντας το συγκεκριμένο ματς αποφάσισα, με μαθηματική σιγουριά, ότι δεν ήθελα τελικά να γίνω σερβιτόρος. Ήθελα να παίξω μπάλα. Αισθάνθηκα ότι το μέλλον μου βρίσκεται στο ποδόσφαιρο”. Το όνομα του; Μάρκο Ταρντέλι.
Κάπου αλλού, μπροστά σε μια άλλη τηλεόραση, ένας υπάλληλος τράπεζας πεθαίνει από καρδιακή προσβολή πριν λήξει το παιχνίδι. Κυκλοφορεί επίσης μια ιστορία πως στη Ρώμη ένας ταξιτζής που κουβαλούσε μια έγκυο ακινητοποίησε το όχημα για να παρακολουθήσει μέρος της παράτασης σε μια τηλεόραση που είχε στηθεί σε εξωτερικό χώρο, λέγοντας στην επιβάτισσα πως θα επιστρέψει αμέσως. Όταν γύρισε η έντρομη γυναίκα ήταν έτοιμη να γεννήσει. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι δεν άντεξε και γέννησε μέσα στο ταξί με τη βοήθεια περαστικών. Μύθος; Πιθανόν. Αλλά είναι τέτοια η τρέλα των Ιταλών με το ποδόσφαιρο που ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος.
Το Σάββατο, τη μέρα δηλαδή που συμπληρώθηκαν 47 χρόνια από το “Παιχνίδι του αιώνα”, στη Μόσχα ξεκίνησε το Confederations Cup. Οι Ιταλοί μπορεί να απουσιάζουν από το συγκεκριμένο ραντεβού (είχαν δώσει το παρών πάντως στο προηγούμενο, τερματίζοντας 3οι) αλλά οι Γερμανοί είναι εκεί, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική δύναμη τους στο παιχνίδι. Σήμερα το βράδυ αντιμετωπίζουν τη μαχητική Χιλή, στο πιο δύσκολο παιχνίδι τους στον όμιλο, και μπορεί να έχουν στη σύνθεση τους κατά βάση πιτσιρικάδες και αναπληρωματικούς αλλά η ιστορία μας έχει δείξει πως ανεξαρτήτων συνθηκών, ακόμα κι αν βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, δεν πρόκειται να τα παρατήσουν εύκολα.