Μεταφερόμαστε λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 2018. Η Θέλτα βρίσκεται στην 9η θέση της βαθμολογίας, πολύ κοντά στις θέσεις που οδηγούν στην Ευρώπη. Αυτό το έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό χάρη στον αρχηγό της. Ο Ιάγο Άσπας έχει συμμετοχή σχεδόν στα μισά γκολ της έως τότε και με τα 10 που έχει πετύχει βρίσκεται στην 4η θέση των σκόρερ, πίσω από ονόματα όπως ο Μέσσι και ο Σουάρες. Στο τελευταίο παιχνίδι όμως πριν τη διακοπή για τις γιορτές, ο Άσπας τραυματίζεται. Η Θέλτα χάνει από τη Μπαρτσελόνα με 2-0 αλλά αυτό αποδεικνύεται πως είναι το μικρότερο δυνατό κακό.
Ο τραυματισμός τον αφήνει εκτός γηπέδων για περίπου τρεις μήνες, καθώς μια προσπάθεια που κάνει να επιστρέψει πρόωρα δεν ευδοκιμεί. Στα τέλη Μαρτίου γυρνάει επιτέλους στην ενδεκάδα. Τα δεδομένα όμως είναι τώρα διαφορετικά. Η Θέλτα έχει κατρακυλήσει στη 18η θέση και βρίσκεται κάτω από τη ζώνη του υποβιβασμού με 4 βαθμούς διαφορά από τις θέσεις της σωτηρίας. Στο διάστημα της απουσίας του κέρδισε μόλις ένα ματς! Ο φόβος του υποβιβασμού κυριεύει το Βίγκο. Κάποιος πρέπει να βγει μπροστά και να καθοδηγήσει. Όλοι φυσικά ξέρουν ποιος είναι ο μόνος που μπορεί να το κάνει.
Αν και σύμφωνα με τον γιατρό δεν είναι 100% έτοιμος, ο Άσπας ξέρει πως τα περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα. Γι’αυτό ξεκινάει βασικός στο «Do or Die» εντός έδρας ματς με τη Βιγιαρεάλ που είναι μια από τις αντιπάλους στη μάχη της παραμονής. Στο ημίχρονο η Θέλτα χάνει με 0-2. Ο υποβιβασμός μοιάζει ακόμα πιο κοντινός. Στα πρώτα λεπτά του δευτέρου ημιχρόνου ο αρχηγός στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα με απ’ευθείας εκτέλεση φάουλ. Οι γηπεδούχοι παίρνουν τα πάνω τους, ισοφαρίζουν στο 71′ και γυρίζουν το ματς στο 86′ με τον Άσπας να σκοράρει ξανά. Όλο το Μπαλαΐδος αποθεώνει στο φινάλε τον ηγέτη κι αυτός δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυα του. “Δεν μας αξίζει αυτός ο κόσμος” δηλώνει μετά το ματς. Η Θέλτα παραμένει ζωντανή στο κυνήγι των από πάνω αλλά έχει ακόμα ανηφορικό δρόμο μπροστά της.
Τρεις μέρες μετά, το 10αρι της θα πετύχει ένα γκολ και θα μοιράσει δυο ασίστ στην εκτός έδρας ισοπαλία με την Ουέσκα. Η εβδομάδα θα κλείσει με άλλα δυο γκολ στη νέα ανατροπή, αυτή τη φορά με 3-1 επί της Ρεάλ Σοσιεδάδ. Όλη η ποδοσφαιρική Ισπανία παρακολουθεί ένα από τα ωραιότερα παραμύθια της σεζόν που εκτυλίσσεται στο Βίγκο, εκεί που ο Άσπας κουβαλάει στις πλάτες του την αγαπημένη του ομάδα προς τη σωτηρία. Το έργο έχει τελικά γλυκό φινάλε. Η Θέλτα σώζεται χάρη στην τρομερή αντεπίθεση της στην τελική ευθεία. Στα 9 παιχνίδια που προλαβαίνει να παίξει ο Άσπας καταγράφει 9 γκολ και 4 ασίστ! Οι ισπανικές εφημερίδες γράφουν εκείνες τις μέρες: “Ο Άσπας επέστρεψε για να σώσει τη Θέλτα από την κόλαση”, “Τα δάκρυα του Άσπας, η ζωή της Θέλτα”, “Ο Άσπας είναι ο καλύτερος παίκτης που φόρεσε ποτέ τη φανέλα της Θέλτα, στο μέλλον ο κόσμος θα λέει στα εγγόνια του γι’ αυτόν”.
Στις περισσότερες περιπτώσεις το κατόρθωμα αυτό θα αρκούσε για να δώσει στον πρωταγωνιστή του μια περίοπτη θέση στην ιστορία της ομάδας του. Ένα παιδί του συλλόγου που γυρνάει από σοβαρό τραυματισμό, παίρνει από το χέρι τους υπολοιπους και τους οδηγεί στη σωτηρία. Για τον Άσπας όμως αυτό τείνει να γίνει συνήθεια. Μιλάμε για έναν παίκτη που το κατάφερε αυτό στο δεύτερο παιχνίδι της καριέρας του!
Τη σεζόν 2008-09 η Θέλτα έπαιζε στη 2η κατηγορία και λίγες αγωνιστικές πριν το τέλος υποδεχόταν την Αλαβές σε ένα ματς ζωής ή θανάτου. Και οι δυο ομάδες πάλευαν για να αποφύγουν τον υποβιβασμό αλλά η Θέλτα βρισκόταν σε ακόμα πιο στριμόκωλη κατάσταση. Με τα χρέη που είχε ένας υποβιβασμός στην 3η κατηγορία με τα μηδενικά έσοδα πιθανόν θα σήμαινε και τη χρεοκοπία της. Με το σκορ στο 0-0 στο 60′ o προπονητής πήρε ένα τεράστιο ρίσκο. Πέρασε στο ματς τον Άσπας, που ως τότε είχε παίξει μόνο λίγα λεπτά σε ένα εκτός έδρας ματς πριν από πολλούς μήνες. Στο πρώτο του παιχνίδι μέσα στο αγαπημένο του γήπεδο και την ώρα που όλοι οι υπόλοιποι, έμπειροι παίκτες είχαν πελαγώσει από την πίεση και το άγχος, ο νεαρός ανέλαβε δράση. Με δυο δικά του γκολ η Θέλτα κέρδισε το παιχνίδι με 2-1 και έμεινε στην κατηγορία. Ο βοηθός προπονητή εκείνη την εποχή έχει πει: “Υπάρχει η πεποίθηση ότι πρέπει να βάζεις έναν μικρό για πρώτη φορά σε ένα χαλαρό ματς, για να μην έχει επιπρόσθετη πίεση που θα του κάνει κακό. Ο Άσπας όμως φαινόταν πως είναι διαφορετικός από όλους. Όσο πιο δύσκολο είναι το παιχνίδι, τόσο καλύτερα παίζει. Γι’αυτό και τον βάλαμε στο πιο σημαντικό ματς στην ιστορία της Θέλτα.”
Λίγα χρόνια αργότερα, στην πρώτη σεζόν της Θέλτα στην Πριμέρα (2012-13), ήταν πάλι αυτός που βγήκε μπροστά για να αποφευχθεί ο υποβιβασμός. Η ομάδα της Γαλικίας έδινε για μήνες μάχη για την παραμονή που φαινόταν πως θα κριθεί στον πόντο. Πράγματι, για να τη σκαπουλάρει χρειαζόταν δυο νίκες στα τελευταία δυο ματς με τη Βαγιαδολίδ εκτός και την Εσπανιόλ εντός. Ο Άσπας βρήκε δίχτυα στο πρώτο, η ομάδα του έφυγε με ένα σπουδαίο διπλό με 0-2 και έμεινε ζωντανή. Για να σωθεί όμως την τελευταία αγωνιστική ήθελε έναν όχι και τόσο απλό συνδυασμό αποτελεσμάτων (οι αναλυτές της έδιναν μόνο 22,2%) και το βασικότερο όλων, έπρεπε οπωσδήποτε να κερδίσει και την Εσπανιόλ. Σε ένα γεμάτο Μπαλαΐδος ο αρχηγός πήρε τη μπάλα στα αριστερά, ντρίπλαρε εντυπωσιακά τον αντίπαλο του και την κατάλληλη στιγμή γύρισε τη μπάλα στο ύψος του πέναλτι. Εκεί ένας ανενόχλητος συμπαίκτης του την έστειλε στα δίχτυα. Τελικό σκορ: 1-0. Χάρη και στα υπόλοιπα αποτελέσματα η Θέλτα είχε σωθεί ξανά. Ο σωτήρας της τέλειωσε εκείνη την πρώτη σεζόν του στη μεγάλη κατηγορία με 12 γκολ και 7 ασίστ!
Η τέταρτη και τελευταία μέχρι και σήμερα φορά που χρειάστηκε να βγάλει το κάρο από τη λάσπη ήρθε τη σεζόν 2019-20. Για άλλη μια φορά η Θέλτα βρισκόταν στις τελευταίες θέσεις, για άλλη μια φορά η παραμονή θα κρινόταν στην τελική ευθεία. Όταν το πρωτάθλημα ξεκίνησε ξανά μετά τη διακοπή λόγω της πανδημίας, βρισκόταν ένα βαθμό πάνω από τη ζώνη του υποβιβασμού και χρειαζόταν πόντους πάση θυσία. Τους βρήκε τελικά μέσα σε μια εβδομάδα χάρη φυσικά και στον άνθρωπο που είχε μετατρέψει σε δουλειά (ή καθήκον) του το να σώζει την ομάδα που υποστήριζε από παιδί. Γκολ ο Άσπας την Κυριακή στη νίκη απέναντι στην Αλαβές, γκολ που έδωσε ένα σπουδαίο διπλό την Τετάρτη μέσα στην έδρα της Ρεάλ Σοσιεδάδ (0-1), γκολ το Σάββατο στη σημαντική ισοπαλία με 2-2 με τη Μπαρτσελόνα. Οι 7 αυτοί βαθμοί αποδείχτηκαν αρκετοί, η Θέλτα σώθηκε και πάλι στο όριο, ο Άσπας τέλειωσε άλλη μια χρονιά ως ο πρώτος σκόρερ της.
Υπάρχουν σίγουρα αρκετοί παίκτες που έχουν σώσει και μια και δυο φορές την ομάδα τους αλλά αμφιβάλλουμε πως υπάρχει κάποιος που να το έχει κάνει τέσσερις φορές και με τόσο εμφατικούς τρόπους. Κάπου εδώ χρειάζεται μια διευκρίνιση. Ο Άσπας δεν είναι ένας παίκτης χαμηλού επιπέδου που με κάποιο μαγικό τρόπο βάζει τα κρίσιμα γκολ σε μάχες παραμονής. Σε αυτά τα 15 χρόνια που παίζει στη Θέλτα (από το 2008 μέχρι και σήμερα με ένα διάλειμμα δυο ετών, όταν και έκανε ένα αποτυχημένο πέρασμα από τη Λίβερπουλ που μετά τον δάνεισε για λίγο στη Σεβίλλη) δεν είναι απλά ο μεγάλος πρωταγωνιστής σε κάποιες από τις αξέχαστες στιγμές της ομάδας. Είναι πρωταγωνιστής σε όλες τις επιτυχίες! Είναι τόσο συνδεδεμένος με όλες τις φορές που η Θέλτα βρέθηκε στην επικαιρότητα που στο μυαλό πολλών ο Άσπας είναι η Θέλτα και η Θέλτα είναι ο Άσπας.
Εκτός από τις φορές που την έσωσε από υποβιβασμό ήταν αυτός που ουσιαστικά την ανέβασε τη σεζόν 11/12 (με 23 γκολ και 7 ασίστ σε 35 ματς αναδείχτηκε 2ος σκόρερ στη 2η κατηγορία), ήταν αυτός που τη σεζόν 15/16 την έβγαλε στην Ευρώπη για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία (14 γκολ και 5 ασίστ) ενώ ήταν αυτός που την οδήγησε στην καλύτερη πορεία της στα ευρωπαϊκά γήπεδα όταν και έφτασε ως τα ημιτελικά απέναντι στη Γιουνάιτεντ, όντας πρώτος σκόρερ της, με γκολ και στη φάση των 16 και στους προημιτελικούς. Επιπρόσθετα, είναι αυτός που βγαίνει μπροστά και στα ματς απέναντι στα μεγαθήρια της Ισπανίας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτά με τη Μπαρτσελόνα. Στα 20 παιχνίδια που έχει παίξει απέναντι στους Καταλανούς έχει βρει δίχτυα 11 φορές και έχει δώσει 4 ασίστ. Χάρη σε αυτόν η Θέλτα έχει αποφύγει την ήττα στα μισά από αυτά. Κανένας παίκτης στο ισπανικό πρωτάθλημα δεν έχει σκοράρει τόσες φορές αυτόν τον αιώνα στην εστία της Μπάρτσα (o Κριστιάνο της έχει βάλει 9 γκολ)! Όπως έχει πει και ο συμπαίκτης του, Μπράις Μέντεθ που πέρασε δέκα χρόνια στο Βίγκο: “Είναι τόσο σημαντικός για εμάς όσο είναι ο Μέσσι για τη Μπαρτσελόνα”. Και δεν υπάρχει κανένα ίχνος υπερβολής σε αυτή την ατάκα.
Σε αυτές τις 11 σεζόν που έχει παίξει με τη Θέλτα στην Πριμέρα η μόνη φορά που δεν ήταν πρώτος σκόρερ της ήταν η περσινή που σε ηλικία 36 ετών ολοκλήρωσε το πρωτάθλημα με 9 τέρματα. Αυτή ήταν και η μόνη σεζόν του με τα γαλάζια που έβαλε λιγότερα από 12 γκολ! Σε μια γενικότερη σούμα και σε ένα απίθανο στατιστικό, έχει συμμετοχή περίπου στο 40% των γκολ που έχει βάλει η Θέλτα στην πρώτη κατηγορία όλα αυτά τα χρόνια. Στην τροπαιοθήκη του έχει ήδη οχτώ βραβεία καλύτερου παίκτη της ομάδας αλλά και τέσσερα βραβεία Θάρα. Τα βραβεία Θάρα δίνονται στο τέλος κάθε σεζόν στον Ισπανό που έχει πετύχει τα περισσότερα γκολ στο πρωτάθλημα. Ο μόνος άλλος που έχει πάρει πάνω από δυο είναι ο Νταβίντ Βίγια, που επίσης έχει τέσσερα. Στη λίστα με τους παίκτες που έχουν συμμετοχή (γκολ+ασίστ) στα περισσότερα γκολ στο ισπανικό πρωτάθλημα τον 21ο αιώνα βρίσκεται στη θέση νούμερο 7. Η διαφορά του με τους έξι που βρίσκονται πάνω του; Είναι ο μόνος που δεν έχει παίξει ποτέ στη Ρεάλ ή τη Μπάρτσα. Πέτυχε ό,τι πέτυχε αγωνιζόμενος σε μια ομάδα που τις μισές τουλάχιστον χρονιές που ήταν εκεί πάλευε για τη σωτηρία.
Ακόμα και φέτος, λίγους μήνες πριν κλείσει τα 38, ο γερόλυκος πια Άσπας συνεχίζει να κάνει με επιτυχία αυτό που έκανε μια ζωή. Λίγο μετά τα μισά της σεζόν είναι πρώτος σκόρερ της Θέλτα με 7 γκολ, έχει επιπλέον 3 ασίστ, την καλύτερη αξιολόγηση από όλους τους συμπαίκτες του και βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των παικτών της Πριμέρα στο κομμάτι της δημιουργίας, ειδικά στις κάθετες πάσες.
Ο ίδιος έχει αποκαλύψει πως στο παρελθόν έχει μιλήσει με ανθρώπους της Ατλέτικο και ότι έχει μάθει ότι ενδιαφερόταν έντονα η Ρεάλ αλλά καμία από τις δυο περιπτώσεις δεν προχώρησε. Πέρσι κυκλοφόρησε η είδηση ότι κάποιοι Σαουδάραβες βρέθηκαν στο Βίγκο με στόχο να τον πείσουν να μετακομίσει αλλά ούτε αυτή η μεταγραφή έγινε πραγματικότητα. Λίγο καιρό μετά υπέγραψε μια ακόμα επέκταση συμβολαίου που θα τον κρατήσει στο μέρος που γεννήθηκε ως το καλοκαίρι του 2026. Σε μια συνέντευξη του πριν από λίγους μήνες δήλωσε: “Από τότε που γύρισα στη Θέλτα είπα ότι θέλω να μείνω εδώ για όσο με θέλουν κι αυτοί. Είχα κάποιες καλές προτάσεις όλα αυτά τα χρόνια αλλά καμία δεν με απασχόλησε ιδιαίτερα. Είμαι χαρούμενος εδώ, έχω την οικογένεια μου, τους φίλους μου. Δεν χρειάζομαι κάτι άλλο για να νιώθω ευτυχισμένος”.
Σε ένα ποδόσφαιρο που οι σταθερές μειώνονται με γοργούς ρυθμούς, στην Πριμέρα μπορείς ακόμη να πετύχεις τη γνώριμη εικόνα του Ιάγο Άσπας με το 10 στην πλάτη και το περιβραχιόνιο στο χέρι. Κι όσο τον βλέπεις να έχει ακόμα δύναμη και να παλεύει, ξέρεις πως αν ζορίσουν τα πράγματα για τη Θέλτα αυτός θα είναι που θα βγάλει το φίδι από την τρύπα.