H άνοιξη του ποδοσφαίρου των Νησιών Φερόε

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή στα Νησιά Φερόε κατοικούν 55.400 άνθρωποι. Ένα νούμερο που στην Ελλάδα συναντάμε σε πόλεις όπως τα Χανιά και την Κομοτηνή. Σε μια τέτοια περίπτωση η δεξαμενή από την οποία μπορείς να αντλήσεις ποδοσφαιριστές για να στελεχώσουν συλλόγους ή μια εθνική ομάδα είναι πολύ περιορισμένη. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, βάσει της ηλικιακής κατανομής στα νησιά υπάρχουν περίπου 6.000 άντρες σε ηλικία κατάλληλη για ποδόσφαιρο και σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται όλοι, ακόμα και άνθρωποι με θέματα υγείας και αυτοί που αν δουν μπάλα να πλησιάζει κλείνουν τα μάτια ή τρέχουν από την άλλη.

Η απουσία επιλογών επηρεάζει αναμενόμενα και τα αποτελέσματα. Η εθνική ομάδα των Νησιών Φερόε έγινε μέλος της FIFA το 1988 και μέλος της UEFA το 1990 και από τότε στις περισσότερες περιπτώσεις βγαίνει στον αγωνιστικό χώρο ως αουτσάιντερ. Γι’ αυτό και στους 256 αγώνες που έχει δώσει όλα αυτά τα χρόνια, έχει φύγει νικήτρια μόλις 41 φορές και από αυτές οι 14 είναι χάρη στα παιχνίδια με το Λίχτενσταϊν και τη Μάλτα, δυο εθνικές που προέρχονται από χώρες εξίσου μικρές. Μέχρι αρκετά πρόσφατα, η μεγαλύτερη επιτυχία της ήταν η διπλή επικράτηση επί της Ελλάδας την περίοδο 2014-15, που προκάλεσε μια τρομερή αλυσιδωτή αντίδραση που κατέληξε με τον Κλαούντιο Ρανιέρι να αφήνει τον πάγκο της εθνικής μας, να αναλαμβάνει τη Λέστερ και να υπογράφει ένα από τα πιο γνωστά ποδοσφαιρικά παραμύθια της εποχής μας.

Οι άνθρωποι των νησιών όμως δεν έμειναν σε εκείνες τις νίκες. Ο μακροπρόθεσμος στόχος τους ήταν να βελτιωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο ώστε κάποια στιγμή να σταματήσουν να είναι ο σάκος του μποξ για τις μεγάλες εθνικές ομάδες της ηπείρου. Ένα μόλις χρόνο μετά τους δυο θριάμβους επί της Ελλάδας, η Πορτογαλία τους προσγείωσε στην πραγματικότητα όταν τους «φιλοδώρησε» με 11 γκολ σε δυο παιχνίδια. Γίνεται όμως να αλλάξεις τη μοίρα σου όταν τα δεδομένα είναι τόσο συγκεκριμένα; Η λογική λέει όχι αλλά οι νησιώτες κάνουν ό,τι μπορούν για να τη διαψεύσουν.

Το 2021 και μετά από αρκετές συσκέψεις αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρμογή ένα 5ετες εθνικό πρόγραμμα με πρωταρχικό στόχο την αύξηση της συμμετοχής των ντόπιων στο παιχνίδι. Αν και τα νησιά είχαν ήδη αρκετά μεγάλο ποσοστό συμμετοχής στο γενικό πληθυσμό, οι υπεύθυνοι της ομοσπονδίας σε συνεργασία με το κράτος θεώρησαν πως αυτό μπορεί να μεγαλώσει κι άλλο. Για την ακρίβεια, ο στόχος που τέθηκε ήταν να υπάρξει αύξηση 20% στο ποσοστό των ανθρώπων που παίζουν ποδόσφαιρο, είτε αυτοί είναι άντρες είτε γυναίκες. Μια τέτοια αύξηση εκτός του ότι θα ήταν θετική για τη σωματική (και την ψυχική) υγεία του πληθυσμού, θα είχε πιθανόν και θετικό αντίκτυπο στις ομάδες της χώρας αλλά και στην εθνική ομάδα.

Για να πετύχουν αυτόν τον μεγαλεπήβολο στόχο προώθησαν οργανωμένα το παιχνίδι στα σχολεία και τα νηπιαγωγεία, βοήθησαν τους επίδοξους προπονητές να αποκτήσουν διπλώματα της UEFA και πάνω από όλα έφτιαξαν νέα γήπεδα που είναι προσιτά ανά πάσα στιγμή σε όλους. Άνθρωποι που ταξίδεψαν πρόσφατα στα Νησιά Φερόε για τουρισμό επισημαίνουν πως αυτό που τους έκανε τρομερή εντύπωση είναι ο αριθμός των γηπέδων που συνάντησαν και η διαθεσιμότητα τους. Ακόμα και χωριά με μερικές δεκάδες ανθρώπους έχουν ένα μικρό αλλά προσεγμένο γήπεδο που μπορεί να χρησιμοποιήσει όποιος θέλει.

Μέχρι και το γήπεδο στο οποίο αγωνίζεται η εθνική στην Τόρσχαβν, την πρωτεύουσα των νησιών, είναι ανοιχτό προς χρήση από όλους τις ώρες που δεν είναι προγραμματισμένη κάποια προπόνηση! Σε μια περιοχή που έχει ως μεγάλο εμπόδιο τις καιρικές συνθήκες, καθώς το κρύο και κυρίως ο αέρας καθιστούν σχεδόν απαγορευτική κάθε εξωτερική αθλητική δραστηριότητα για κάποιους μήνες, οι υπεύθυνοι θέλουν τουλάχιστον να εξασφαλίσουν πως αν κάποιος επιθυμεί να παίξει μπάλα θα έχει σε κοντινή απόσταση από το σπίτι του έναν ελεύθερο και κατάλληλο χώρο για να το κάνει.

Το πρόγραμμα είχε ως τελική ημερομηνία τον Δεκέμβριο του 2025. Το βασικό ζητούμενο δεν ήταν να γίνει ξαφνικά το ποδόσφαιρο της χώρας άκρως ανταγωνιστικό και να φτάσει τα επίπεδα μεγαλύτερων χωρών. Με ένα τόσο μικρό ανθρώπινο δυναμικό, θαύματα δεν γίνονται. Ο στόχος ήταν να γίνουν μικρά αλλά σταθερά βήματα που με τον καιρό θα φέρουν και κάποιες μικρές επιτυχίες και χαρές στον κόσμο. Τα αποτελέσματα έως τώρα φαίνεται πως δικαιώνουν τους εμπνευστές του εγχειρήματος.

Αρχικά, το ποσοστό των ανθρώπων που παίζει μπάλα αυξήθηκε (ειδικά στις γυναίκες) και μαζί με αυτό και ο αριθμός των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών. Στα 90s στα Φερόε δεν υπήρχε ούτε ένας ποδοσφαιριστής που η μοναδική του δουλειά να ήταν το ποδόσφαιρο. Ήταν όλοι ερασιτέχνες. Στο τελευταίο παιχνίδι της εθνικής απέναντι στην Τσεχία, πριν λίγες εβδομάδες, οι 6 από τους 11 ήταν πλήρως επαγγελματίες. Οι γυναικείες ομάδες πολλαπλασιάστηκαν, οι ακαδημίες δυνάμωσαν ενώ τα αποτελέσματα της εθνικής U21 ανδρών αφήνουν ελπίδες για ένα ακόμα καλύτερο μέλλον. Στα περισσότερα προκριματικά για το Euro U21 τα Φερόε τέλειωναν συνήθως με 0 έως 2 νίκες σε 10 αναμετρήσεις. Φέτος μετράνε ήδη 3 νίκες σε 5 παιχνίδια!

Ο Όντμαρ Φέρο, που ψηφίστηκε καλύτερος παίκτης στη μεγάλη νίκη επί της Τσεχίας, είναι ένας από αυτούς που ακόμα συνδυάζουν ποδόσφαιρο με δουλειά, γι’αυτό το επόμενο πρωί πήγε κανονικά στο γραφείο του στην επιχείρηση επίπλων στην οποία εργάζεται

Η δημιουργία του Κόνφερενς Λιγκ από την UEFA βοήθησε ώστε να γραφτεί άλλη μια χρυσή σελίδα στην ποδοσφαιρική ιστορία του τόπου. Το 2023 η ΚΙ Κλάκσβικ, με ένα ρόστερ που περιλάμβανε και αρκετούς ημι-επαγγελματίες που συνδυάζουν το ποδόσφαιρο με την κανονική τους δουλειά (ηλεκτρολόγους, μηχανικούς, φοιτητές κτλ.), έγινε η πρώτη ομάδα από την περιοχή που προκρίνεται σε φάση ομίλων της UEFA. Για να το πετύχει αυτό τρύπησε αρκετές φορές το ταβάνι της, καθώς απέκλεισε στη διαδρομή τη Φερεντσβάρος και την πρωταθλήτρια Σουηδίας Χάκεν!

Οι υπερβάσεις δεν σταμάτησαν εκεί. Μέχρι και η εθνική ομάδα φαίνεται αισθητά βελτιωμένη σε σχέση με παλιότερα χρόνια. Την τελευταία τριετία οι αγώνες στους οποίους ηττήθηκε με πάνω από δυο γκολ διαφορά είναι όλοι κι όλοι δυο. Στα προκριματικά για το Μουντιάλ του 2026 οι επιδόσεις της είναι άξιες συγχαρητηρίων. Σε 7 αναμετρήσεις μετράει 4 νίκες και 3 ήττες και οι ήττες είναι ένα 0-1 από την Κροατία, ένα 1-0 εκτός έδρας από το Μαυροβούνιο με γκολ στο 96′ και μια ήττα με 2-1 μέσα στην Τσεχία με γκολ στο 85′. Πριν από μερικές εβδομάδες κέρδισαν εντός έδρας με 2-1 την Τσεχία, μια ομάδα που βρίσκεται σχεδόν 100 θέσεις πιο ψηλά στην κατάταξη της FIFA! Λίγες μέρες πιο πριν είχαν νικήσει το Μαυροβούνιο με το εμφατικό 4-0. Χάρη σε αυτές τις νίκες έφτασαν τους 12 πόντους, που φυσικά είναι ρεκόρ για μια χώρα τέτοιου επιπέδου. Το ακόμα πιο απίθανο είναι ότι μια αγωνιστική πριν το φινάλε μαθηματικά έχουν ακόμα ελπίδες να περάσουν στα πλέι-οφ για μια θέση στο Μουντιάλ! Μια πρόταση που μόνο που τη διαβάζεις ακούγεται κάπως αστεία για ένα μέρος που τα πρόβατα είναι περισσότερα από τους ανθρώπους.

Ρεαλιστικά, το σενάριο αυτό μοιάζει απίθανο καθώς προϋποθέτει πως την τελευταία αγωνιστική θα κάνουν διπλό μέσα στην έδρα της πανίσχυρης Κροατίας και η Τσεχία δεν θα κερδίσει το αδύναμο Γιβραλτάρ. Αυτό όμως είναι μια λεπτομέρεια. Το ότι ένα ματς πριν το τέλος υπάρχει έστω και μισή πιθανότητα για να προχωρήσει στα πλέι οφ μια ομάδα τέτοιου βεληνεκούς, είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για το ποδόσφαιρο των νησιών. Ένα βήμα που ζηλεύουν οι υπόλοιπες μικρές χώρες, αν κρίνουμε από τα διάφορα αφιερώματα που έγιναν σε ΜΜΕ της Μάλτας και του Γιβραλτάρ. Όπως εξήγησε κι ένας δημοσιογράφος των νησιών σε ένα ρεπορτάζ στους Times της Μάλτας: «Οι νίκες εναντίον του Μαυροβουνίου, και ιδιαίτερα εναντίον της Τσεχίας, σημαίνουν πολλά για τους ποδοσφαιρόφιλους των Νήσων Φερόε. Αλλά νομίζω ότι σημαίνουν πολλά και για τον λαό των Νήσων Φερόε στο σύνολό του. Είναι σημαντικό για την εθνική μας ταυτότητα να μπορούμε να ανταγωνιζόμαστε μεγαλύτερα έθνη – και μερικές φορές ακόμη και να τα νικάμε. Εμπνέει τους νέους και αποδεικνύει ότι η σκληρή δουλειά τελικά αποδίδει. Γι’ αυτό και ενταχθήκαμε στο διεθνές ποδόσφαιρο εξαρχής. Μας αρέσει να είμαστε ο Δαβίδ στην ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ».