Το όνομά της δεν είναι τόσο άγνωστο στους Έλληνες, όσο πιθανόν σε άλλους λαούς. Λίγο το μπάσκετ, μια που έχουν παίξει εκεί παίκτες όπως ο Μπόγρης κι ο Γιάνκοβιτς, και αρκετά περισσότερο ο τουρισμός, κάνουν την Ανδόρα αρκετά γνωστή. Βλέπετε, η Ανδόρα για χρόνια βρισκόταν μέσα στο πρόγραμμα εκδρομών που πήγαιναν στη Βαρκελώνη και εξακολουθεί να αποτελεί πιθανό προορισμό. Κι αν αναρωτιέστε τι μπορεί να κάνει κάποιον να χάσει χρόνο από ένα ταξίδι στην αρκετά όμορφη και ενδιαφέρουσα Βαρκελώνη για να κάνει μια διαδρομή περίπου 200 χιλιομέτρων, η απάντηση είναι συνήθως μία: τα ψώνια. Η Ανδόρα λόγω ιδιαίτερου φορολογικού καθεστώτος είναι προορισμός για αρκετό κόσμο που αρέσκεται σε τέτοιου είδους τουρισμό, αν και οι φυσικές ομορφιές της αποτελούν επίσης σημαντικό λόγο.
Για να καταλάβουμε καλύτερα, μιλάμε για μια χώρα που ο πληθυσμός της είναι λίγο μεγαλύτερος από τα Ιωάννινα (11η μικρότερη χώρα σε πληθυσμό). “Εγκλωβισμένη” στα Πυρηναία, ανάμεσα σε Ισπανία και Γαλλία και με μέγεθος περίπου σαν τη Λήμνο. Το περίεργο όμως για το πριγκιπάτο είναι ότι έχει δύο συνηγεμόνες ως ανώτατους άρχοντες. Ο εκάστοτε επίσκοπος του Ουρζέλ (καθολικός από την Καταλωνία) και ο πρόεδρος της Γαλλίας. Με λίγα λόγια ο Εμανουέλ Μακρόν στον τίτλο του (σαν την Νταενέρις) είναι Πρόεδρος της Γαλλίας και… συν-πρίγκιπας της Ανδόρας. Και για να μην αρχίσετε ορισμένοι να γκρινιάζετε: “εμείς ήρθαμε να διαβάσουμε για μπαλίτσα και όχι να παίξουμε Europa Universalis” θα αφήσουμε τα ιστορικοπολιτικά με το εξής μαγικό. Αν κι οι πηγές ελέγχονται, η Ανδόρα μεταξύ άλλων είχε κηρύξει κι αυτή πόλεμο εναντίον της Γερμανίας κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Φυσικά δεν είχε δικό της στρατό και δεν πολέμησε ποτέ. Παρ΄όλα αυτά, όταν υπογράφηκε η συνθήκη των Βερσαλλιών μεταξύ των συμμάχων της Αντάντ και των Κεντρικών Δυνάμεων, η Ανδόρα δεν βρέθηκε ποτέ εκεί επίσημα. Έτσι λοιπόν, ο πόλεμος μεταξύ της Ανδόρας και της Γερμανίας θεωρητικά δεν σταμάτησε και συνεχίστηκε και μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, αφού σύμφωνα με την ίδια ιστορία το 1958 ήταν η χρονιά που τελείωσε και επίσημα ο πόλεμος με 0 νεκρούς και 0 συρράξεις.
Και μπορεί στο μπάσκετ η Ανδόρα να έχει μια αξιόλογη ομάδα, αλλά το ποδόσφαιρο είναι επίσης πολύ αγαπητό. Τόσο πολύ που διοργάνωναν το δικό τους ανεπίσημο διεθνώς πρωτάθλημα για αρκετά χρόνια, μέχρι που το πήραν απόφαση να σοβαρευτούν και να γίνουν μέλος της ΦΙΦΑ και της ΟΥΕΦΑ από το 1996. Η Πριμέρα Ντιβισιό υπάρχει από το 1995 και διεξάγεται με οκτώ ομάδες που αγωνίζονται στα 4-5 διαθέσιμα γήπεδα της χώρας. Η Σάντα Κολόμα έχει τους περισσότερους τίτλους με 13, ενώ από τις υπόλοιπες ομάδες καμία δεν έχει πάνω από 3. Συνολικά, 26 σύλλογοι έχουν περάσει από την Α’ εθνική του πριγκιπάτου.
Το ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι ίσως η καλύτερη και σίγουρα η πιο διάσημη ομάδα της χώρας, που μάλιστα δίνει και αρκετούς παίκτες στην εθνική δεν παίζει στο πρωτάθλημα της χώρας. Η Futbol Club Andorra με ιστορία από το 1942 είχε δηλωθεί στο ισπανικό ποδόσφαιρο από εκείνα τα χρόνια και αγωνίζεται στις διοργανώσεις της Ισπανίας. Για 17 χρόνια μάλιστα αγωνιζόταν στη Γ’ εθνική της Ισπανίας και μάλιστα δύο φορές έφτασε πολύ κοντά στην άνοδο στη Σεγούντα. Από εκεί και πέρα άρχισε μια παρακμή που την έφερε μέχρι και την 5η κατηγορία της Ισπανίας, στα τοπικά της Καταλωνίας. Πριν λίγους μήνες, την αγόρασε η εταιρεία του Ζεράρ Πικέ και πρόσφατα κατάφερε να κερδίσει την άνοδό της στην Δ’ εθνική της Ισπανίας. Ο Πικέ έφερε και το γιο του Τίτο Βιλανόβα στην ομάδα, ενώ η παρουσία του δεν άρεσε στις υπόλοιπες ομάδες που βλέπουν ότι δεν μπορούν να τα βάλουν με τα χρήματα που έφεραν πολλούς καινούριους παίκτες.
Η FC Ανδόρα μάλιστα, κατάφερε να κερδίσει το κύπελλο Καταλωνίας το 1994 κερδίζοντας Μπαρσελόνα και Εσπανιόλ. Αυτό που δεν έχει καταφέρει όμως, είναι να παίξει στην Ευρώπη. Κάτι που κάνουν οι άλλες ομάδες της χώρας που προτιμούν να παίζουν στο δικό τους πρωτάθλημα. Η μεγάλη Σάντα Κολόμα έχει κάνει και νίκες στην Ευρώπη, ένα τεράστιο επίτευγμα για τόσο χαμηλού επιπέδου σύλλογο. Ακόμα πιο μεγάλη ήταν μια ήττα το 2014 στο Γερεβάν της Αρμενίας, όταν πήρε την πρόκριση στο 94′ απέναντι στην Μπανάντς με ένα γκολ του τερματοφύλακά της που έγραψε το 3-2!
Κι αν οι νίκες για τους συλλόγους στην Ευρώπη είναι σπάνιες (παρ’ ότι μπορεί να παίξουν με πολύ αδύναμους αντιπάλους), μια νίκη για την εθνική είναι γεγονός τεράστιας σημασίας. Η εθνική της Ανδόρας έκανε την πρώτη της νίκη σε επίσημο παιχνίδι 10 χρόνια μετά τον πρώτο της αγώνα, με 1-0 απέναντι στην ομάδα της ΠΓΔΜ. Για να πετύχει τη δεύτερη νίκη, έπρεπε να περιμένει ακόμα περισσότερο. Χρειάστηκαν να περάσουν 66 επίσημα παιχνίδια για να συναντήσει την Ουγγαρία την οποία και κέρδισε με 1-0 τον Ιούνιο του 2017 σε μια νίκη που έγινε θρύλος και θα γαλουχήσει τις επόμενες γενιές, με πολλούς παίκτες της να ξεσπούν σε δάκρυα χαράς. Μερικούς μήνες πιο πριν είχε κερδίσει σε φιλικό το Σαν Μαρίνο, σπάζοντας τα 86 ματς χωρίς νίκη σε επίσημα και ανεπίσημα ματς. Συνολικά, σε 158 αγώνες στην ιστορία της, η Ανδόρα έχει 133 ήττες και μόλις 6 νίκες. Στο ιστορικό ματς απέναντι στην Ουγγαρία, η Ανδόρα συμπλήρωσε μόλις 73 επιτυχημένες πάσες, ο χαμηλότερος αριθμός για ομάδα που κέρδισε αγώνα σε προκριματικά Μουντιάλ.
Η Ανδόρα αντιμετωπίζει τη Γαλλία, σε έναν αρκετά δύσκολο όμιλο για τα προκριματικά του Euro, έναν όμιλο που πήρε φωτιά μετά τη νίκη της Τουρκίας επί της Γαλλίας. Οι Γάλλοι, με πάνω από 1000 οπαδούς στο πλευρό τους που θα περάσουν τα σύνορα για να βρεθούν στο μόλις 3.000 θέσεων Εθνικό Στάδιο και το συνθετικό του χορτάρι, θέλουν να ξεσπάσουν στους παίκτες της Ανδόρας. Παίκτες που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ερασιτέχνες. Ο 39χρονος αρχηγός Ιλντεφόνς Λίμα είναι από τους λίγους επαγγελματίες, έχοντας καταφέρει να περάσει από την Ελλάδα και τον Ιωνικό (μαζί με τον αδερφό του Τόνι), την Πατσούκα στο Μεξικό, την Τριεστίνα στην Ιταλία και τη Ράγιο Βαγιεκάνο στην Ισπανία. Τώρα φυσικά παίζει στην Ανδόρα.
Οι προπονήσεις γίνονται μετά τις 8 το βράδυ γιατί οι περισσότεροι παίκτες πρέπει να σχολάσουν από τη δουλειά τους. “Έχω παίξει απέναντι στον Κριστιάνο Ρονάλντο και τον Σεφτσένκο, ξέρω ότι θα αντιμετωπίσω παγκόσμιους πρωταθλητές, αλλά όταν βγαίνεις στο χορτάρι πρέπει να τα ξεχνάς αυτά. Η Πορτογαλία του Κριστιάνο μας κέρδισε μόλις 0-2 και ήταν στο 0-0 στο ημίχρονο“, λέει ο Κριστιάν Μαρτίνεζ, ένας από τους καλύτερους παίκτες της ομάδας. Τελευταία φορά οι δυο χώρες συναντήθηκαν για ένα φιλικό στο Μονπελιέ κι οι Γάλλοι κέρδισαν με 4-0. Ακόμα πιο παλιά, στα προκριματικά του Euro 2000 η Ανδόρα έχασε με μόλις 0-1 στο Μονζουϊ της Βαρκελώνης που χρησιμοποίησε ως έδρα. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα και πάλι θα ήταν θρίαμβος για τη μικρή Ανδόρα που έχει μάθει να ζει με τις ήττες της.