Πώς είναι να είσαι μια από τις ομάδες με τους περισσότερους οπαδούς στον κόσμο, αλλά να μην έχεις πολλές διεθνείς επιτυχίες παρά τους εγχώριους τίτλους σου; Οι οπαδοί της Φλαμένγκο υποστηρίζουν ότι είναι οι περισσότεροι στη Βραζιλία με ένα νούμερο που αγγίζει τα 39 εκατομμύρια. Παρ’ όλα αυτά, οι δυο αγώνες με την ιστορική Ιντεπεντιέντε στους τελικούς του φετινού Κόπα Σουνταμερικάνα, θα είναι η πρώτη της ευκαιρία από το 1981 να κατακτήσει ξανά ένα σπουδαίο διασυλλογικό, διεθνές τρόπαιο. Το 1981 που μια απίστευτη πορεία λατινοαμερικάνικης τρέλας με επεισόδια, ξύλο, αποβολές, αμφισβητούμενες διαιτητικές αποφάσεις, παρασκήνιο και το μεγαλείο του Ζίκο (του “λευκού Πελέ”) την έφερε να κατακτά το πρώτο και μοναδικό μέχρι τώρα Κόπα Λιμπερταδόρες της.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά όμως. Στο Λιμπερταδόρες εκείνης της χρονιάς συμμετείχαν 21 ομάδες που έπαιξαν σε 5 γκρουπ των 4. Αν σας λείπει μια ομάδα είναι η Νασιονάλ που σαν νικήτρια της προηγούμενης διοργάνωσης πέρασε χωρίς αγώνα στην επόμενη φάση. Σε ένα μαγικό σύστημα που τα ματς όχι απλώς δεν γίνονταν την ίδια ώρα, αλλά γίνονταν και με διαφορά πολλών ημερών η Φλαμένγκο έμεινε στο τέλος με 2 ματς λιγότερα και 3 βαθμούς λιγότερους από την Ατλέτικο Μινέιρο, με τη νίκη να δίνει 2 βαθμούς. Ενώ η Μινέιρο είχε τελειώσει τους αγώνες της, η Γκρέμιο ταξίδευε στην Παραγουάη και μέσα σε τρεις μέρες έπαιξε με Ολίμπια και Σέρο Πορτένιο. Έφερε μια νίκη και μια ισοπαλία και ισοβάθμησε με την Μινέιρο. Μια που τα μεταξύ τους ματς είχαν λήξει 2-2 και δεν μετρούσε κάτι άλλο (όπως π.χ. διαφορά τερμάτων ή καλύτερη επίθεση όπου η Φλαμένγκο υπερτερούσε), αποφασίστηκε να γίνει μπαράζ μεταξύ των δύο ομάδων της Βραζιλίας.
Εκτός από το χορτάρι που είτε έχει σημάδια εξωγήινων, είτε κουρεύτηκε από κηπουρό υπό την επήρεια ψυχοτρόπων, βλέπουμε ένα από τα πιο ιστορικά παιχνίδια στην ιστορία του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου (για τους λάθος λόγους, από το 1.05 και μετά)
Το παιχνίδι έγινε στο ουδέτερο Σέρα Ντουράδα στις 9 Αυγούστου και έμεινε στην ιστορία του νοτιοαμερικάνικου ποδόσφαιρου, με τους οπαδούς της Μινέιρο (και άλλων ομάδων) να το λένε “η μεγαλύτερη κλοπή στην ιστορία του ποδοσφαίρου”. Μόλις στο 10′ για ένα φάουλ πάνω στο Ζίκο, σκληρό μεν, αλλά όχι τόσο τρομερό, ο Βραζιλιάνος διαιτητής Ζοσέ Ράιτ απέβαλε απευθείας τον καλύτερο παίκτη της Μινέιρο, τον Ρεινάλντο. Λίγα λεπτά αργότερα η Ατλέτικο Μινέιρο κέρδισε ένα φάουλ, ο Έντερ έτρεξε να μαζέψει την μπάλα, ο διαιτητής την σταμάτησε με το πόδι, ο Έντερ έπεσε πολύ ελαφρά πάνω του (και μάλλον χωρίς πρόθεση όπως φαίνεται στο βίντεο) κι ο Ράιτ έδειξε τη 2η απευθείας κόκκινη. Ο Έντερ έπεσε κάτω σαν το εξώφυλλο του Πλατούν, οπαδοί μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο, τα πράγματα ξέφυγαν και ο Ράιτ που είχε πάρει φόρα έβγαλε ακόμα δύο απευθείας κόκκινες, φυσικά σε παίκτες της ίδιας ομάδας. Η Ατλέτικο Μινέιρο συνέχισε με επτά κι οι αστυνομικοί είχαν κάνει κλοιό γύρω από τον αγωνιστικό χώρο. Ο τερματοφύλακας της Μινέιρο έπεσε κάτω τραυματίας ή κάνοντας τον τραυματία, αλλά ο Ράιτ πήγε κι έβγαλε έξω το ιατρικό τιμ για να συνεχιστεί το παιχνίδι. Με τον τερματοφύλακα ακόμα κάτω, ο Ράιτ ολοκλήρωσε το έργο του βγάζοντας στο 37′ την πέμπτη κόκκινη κάρτα σε ποδοσφαιριστή της Μινέιρο επειδή κρατούσε την μπάλα και δεν συνέχιζε το ματς (επαναλαμβάνω με τον τερματοφύλακα ακόμα ξαπλωμένο). Φυσικά το παιχνίδι διακόπηκε αφού η Μινέιρο έμεινε με έξι παίκτες και η Φλαμένγκο πήρε στα χαρτιά μια πρόκριση μαύρη κηλίδα στην ιστορία της. Από τότε οι δυο ομάδες ανέπτυξαν μια μεγάλη έχθρα.
https://www.youtube.com/watch?v=DsuXb-Tdg6k
Ένας από τους σπουδαιότερους Βραζιλιάνους όλων των εποχών, ίσως λίγο αδικημένος από άποψη αναγνώρισης
Επειδή όμως πρέπει να ασχοληθούμε και με μπάλα, η Φλαμένγκο στην επόμενη φάση (που έγινε με δυο ομίλους των τριών για να προκύψουν οι δυο ομάδες του τελικού) έκανε έναν υγιεινό περίπατο με τέσσερις νίκες σε τέσσερα ματς και απολογισμό 10-2 γκολ απέναντι σε Ντεπορτίβο Κάλι και Χόρχε Βίλστερμαν. Ο Ζίκο (ένα χρόνο πριν το Μουντιάλ της Ιταλίας όπου μαζί με Σώκρατες, Φαλκάο, Έντερ και τους άλλους χάρισαν στιγμές ποδοσφαιρική μαγείας) οδήγησε εκ του ασφαλούς τη Φλαμένγκο στον τελικό. Εκεί που όλα αρχικά φαίνονταν πολύ εύκολα. Αντίπαλος, η ομάδα έκπληξη της διοργάνωσης, η παντελώς άσημη τότε Κομπρελόα από τη Χιλή. Οι “αλεπούδες της ερήμου”, μια ομάδα από μια μικρή πόλη μεταλλωρύχων είχε κερδίσει το πρωτάθλημα μόλις τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της και έφτανε στον τελικό του Λιμπερταδόρες στα τέσσερα χρόνια κάνοντας εξαιρετικές εμφανίσεις και εντυπωσιάζοντας.
Σαν βγεις στον πηγαιμό για Καλαμά, πάρε νερό μαζί σου
Η Φλαμένγκο όμως δεν άφηνε τίποτα στην τύχη. Η μεγάλη δύναμη της Κομπρελόα ήταν το γήπεδό της, σε υψόμετρο 2.200 μέτρων στην πόλη Καλαμά που βρίσκεται μέσα σε έρημο και έχει σύμφωνα με τη γουικιπίντια έναν από τους χαμηλότερους μέσους όρους βροχόπτωσης στον κόσμο (5 χιλιοστά το χρόνο). Το υψόμετρο σε συνδυασμό με τη σκόνη από την έρημο κάνουν τις συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες. Η Φλαμένγκο έκανε διαμαρτυρία στην CONMEBOL και απείλησε μάλιστα να να δηλώσει έδρα το… προπονητικό της κέντρο αν δεν άλλαζε το γήπεδο. Η μικρούλα (αλλά όχι φτωχή) Κομπρελόα έφτασε μέχρι να προτείνει και χρήματα στη Φλαμένγκο για να μην καταθέσει αίτημα, αλλά οι Βραζιλιάνοι δεν πείστηκαν κι η έδρα άλλαξε, παρά την έφεση των Χιλιανών. Ήταν μια ακόμα εξωαγωνιστική νίκη της Φλαμένγκο.
Πριν το πρώτο παιχνίδι οι Βραζιλιάνοι έλεγαν ότι θα βάλουν έξι γκολ, ενώ κυκλοφορούσαν δηλώσεις του Πελέ που αναρωτιόταν “ποια είναι η Κομπρελόα”. Μπροστά σε 93.000 θεατές στο Μαρακανά, η Φλαμένγκο κέρδιζε από το 1ο ημίχρονο με 2-0 χάρη σε δυο γκολ του Ζίκο, ενώ είχε χάσει σωρεία ευκαιριών με τους αμυντικούς και τον τερματοφύλακα της Κομπρελόα να τη σώζουν. Το γκολ του Μερέγιο όμως έκανε το τελικό σκορ 2-1 και έδωσε ελπίδες στους Χιλιανούς.
Η ρεβάνς είχε 60.000 κόσμο στο Σαντιάγο κυρίως οπαδούς των τοπικών Κόλο Κόλο και Ουνιβερσιδάδ, αλλά και ηρωικούς οπαδούς της Κομπρελόα που έκαναν τα περίπου 1.500 χιλιόμετρα απόσταση από την έρημο στην πρωτεύουσα. Η Κομπρελόα έκανε ό,τι μπορούσε για να κατακτήσει το κύπελλο. Ο Ζίκο σε συνέντευξή του θυμάται εκείνους τους τελικούς και τους αποκάλεσε τη νίκη του ποδοσφαίρου επί της βίας. Οι Χιλιανοί μετά τα όσα είχαν γίνει για την έδρα, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο. Ο θρύλος (που υποστηρίζει ο Ζίκο) λέει ότι ο αρχηγός και αμυντικός των Χιλιανών Μάριο Σότο κρατούσε μια πέτρα στο χέρι του σε όλο το ματς και χτυπούσε τους Βραζιλιάνους όποτε μπορούσε. Οι Λίκο και Αντίλιο της Φλαμένγκο αποχώρησαν με τα κεφάλια τους μέσα στο αίμα. Αναφέρεται ότι μέχρι κι ο δικτάτορας Πινοσέτ που βρισκόταν στην εξέδρα δεν μπορούσε να πιστέψει τη βιαιότητα του Σότο. Οι Χιλιανοί αρνούνται την ύπαρξη της πέτρας, αλλά παραδέχονται ότι ο Σότο είχε… δαγκώσει αρκετά αυτιά. Η Κομπρελόα είχε τις φάσεις της πάντως και τελικά στο 79′, ο σκόρερ και του πρώτου ματς Μερέγιο με ένα φοβερό χτύπημα φάουλ έκανε το 1-0. Με τα εκτός έδρας γκολ να μην μετρούν, δεν είχαμε παράταση ή πέναλτι, αλλά οδηγηθήκαμε σε τρίτο παιχνίδι.
Ο Ανσέλμο φυγαδεύεται από την αστυνομία
Ο τύπος της Βραζιλίας είχε ήδη ασκήσει κριτική στη Φλαμένγκο που κατέβηκε πολύ αμυντικά στο δεύτερο παιχνίδι. Το τρίτο παιχνίδι έγινε στο ουδέτερο Μοντεβιδέο και το μισοάδειο Σεντενάριο. Εκεί ο Ζίκο αποφασισμένος να μη χάσει τον τίτλο, σκόραρε ξανά δυο φορές και έφτασε τα 11 γκολ στη διοργάνωση βγαίνοντας πρώτος σκόρερ. Ανάλογα από πού διαβάζεις την ιστορία, η διήγηση διαφέρει. Οι Βραζιλιάνοι μιλάνε για την επικράτηση της ποιότητας. Οι Χιλιανοί λένε ότι οι Βραζιλιάνοι και έπαιζαν σκληρά, αλλά και έκαναν συνέχεια θέατρο επηρεάζοντας το διαιτητή. Κανείς όμως δεν αρνείται αυτό που έκανε ο Βραζιλιάνος προπονητής Καρπετζιάνι. Με το ματς να έχει κριθεί λίγα λεπτά πριν το τέλος, αφού η Κομπρελόα δεν μπορούσε να αντιδράσει, πέρασε μέσα τον Ανσέλμο, έναν πολύ αξιόλογο και ποιοτικό ποδοσφαιριστή. Η εντολή του όμως δεν ήταν “να κρατήσει μπάλα”, όπως κάποιος αθώος θα νόμιζε. Του είπε: “Μπες και πάρε εκδίκηση από τον Σότο”. Ο Ανσέλμο μπήκε μέσα και έδωσε εν ψυχρώ μια μεγαλοπρεπή γροθιά στον Σότο χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο Ανσέλμο αποβλήθηκε φυσικά απευθείας και στον κακό χαμό που ακολούθησε αποβλήθηκε κι ο ίδιος ο Σότο που έψαχνε εκδίκηση, ένας αναπληρωματικός της Φλαμένγκο κι ο αντιπρόεδρος (!) του συλλόγου που συνελήφθη από την αστυνομία της Ουρουγουάης και έφαγε και αρκετές.
Το παιχνίδι έληξε με το 2-0 και η Φλαμένγκο πανηγύρισε το πρώτο της Κόπα Λιμπερταδόρες. Παρ’ ότι πρωταγωνιστής ήταν ο Ζίκο, στην υποδοχή αυτός που αποθεώθηκε από τον κόσμο ήταν ο Ανσέλμο, με ένα ιστορικό πανό που έγραφε “Ανσέλμο ο Εκδικητής”. Από την άλλη πλευρά κι οι παίκτες της Κομπρελόα επέστρεψαν στην έρημο εν μέσω αποθέωσης για τον άθλο τους. Η διοργάνωση του 1981 ήταν μια από τις πιο σκληρές, πιο αμφισβητούμενες και πιο ιστορικές του Κόπα Λιμπερταδόρες.