Συνήθως οι ιστορίες των τερματοφυλάκων έχουν μέσα κάποια… ανατροπή. Σε έναν αγώνα δεν είχε μείνει κανείς διαθέσιμος και ο ήρωάς μας, αναγκάζεται να φορέσει γάντια και να παίξει τέρμα. Κάνει μια μεγάλη εμφάνιση και από τότε αλλάζει θέση. Στην περίπτωση του Γιαν Ζόμερ αυτό δεν ισχύει. Από τα πέντε του νιώθει ανάμεσα στα δοκάρια τόσο άνετα, όσο το ψάρι στο νερό. Ο Ζόμερ έπαιξε σε κάποιες μικρές ομάδες της Ελβετίας και στη συνέχεια μετακόμισε στα 15 του στη Βασιλεία. Ντεμπούτο έκανε στην Κ21 του συλλόγου παίζοντας στις χαμηλότερες κατηγορίες και στη συνέχεια πήγε δανεικός στη Βαντούζ του Λιχτενστάιν.
Μετά τον δανεισμό, άρχισε να παίρνει αγώνες στη Βασιλεία, αλλά ακόμα δεν ήταν πρώτος έχοντας μπροστά του τον… Φράνκο Κονστάντζο. Νέος δανεισμός στην Γκρασχόπερς και στη συνέχεια επιτέλους βρίσκει άδειο δρόμο. Ο Αργεντινός δεν ανανεώνει στη Βασιλεία και μετακομίζει στον Πειραιά και τον Ολυμπιακό (με όχι και μεγάλη επιτυχία για να το πούμε κομψά). Ο Ζόμερ εκμεταλλεύεται αυτό το δώρο και ξεκινά ουσιαστικά την καριέρα του. Κατακτά τρία σερί πρωταθλήματα ως βασικός (είχε κατακτήσει ακόμα ένα ως αναπληρωματικός) και φτάνει μέχρι την εθνική Ελβετίας. Ο κόσμος τον μαθαίνει περισσότερο, καθώς η Βασιλεία κάνει καλές πορείες στο Γιουρόπα φτάνοντας σε ημιτελικά και προημιτελικά. Σε 170 εμφανίσεις με τη Βασιλεία, έχει κρατήσει ανέπαφη την εστία στις 65.
Από το μακρινό 2006-07
Το ενδιαφέρον έρχεται από την Μπουντεσλίγκα. Είναι η πρώτη από τις αρκετές φορές στις οποίες θα κληθεί να αντικαταστήσει έναν καλό τερματοφύλακα που φεύγει με μεταγραφή. Να πείσει το κοινό ότι μπορεί να ξεχάσει τον προηγούμενο. Η Μπαρσελόνα αγοράζει τον Τερ Στέγκεν και η Γκλάντμπαχ αναζητά αντικαταστάτη. Τον βρίσκει στο πρόσωπο του Ελβετού που στα 26 του πλέον κάνει τη μεγάλη μεταγραφή. «Όταν πήγα στην Γκλάντμπαχ δεν με ήξερε κανείς. Ο κόσμος ήταν αβέβαιος. Ένας άγνωστος Ελβετός τερματοφύλακας να αντικαταστήσει τον Τερ Στέγκεν;» Το ερώτημα θα έβρισκε απάντηση αρκετά σύντομα. Η πρώτη χρονιά είναι ονειρική. Η καλύτερη της Γκλάντμπαχ από το 1978, με την Μπορούσια να τερματίζει 3η και να σπάει το ρεκόρ συνεχόμενων αγώνων χωρίς ήττα. Τεράστιο ρόλο παίζει ο Γιαν Ζόμερ.
Έχει ήδη μπει στην εθνική Ελβετίας και θα πάρει συμμετοχές σε μεγάλη διοργάνωση στο Euro του 2016. Οι εμφανίσεις του με την εθνική τον θυμίζουν συχνά σε όσους δεν παρακολουθούν Μπουντεσλίγκα ή έστω βλέπουν μόνο τις πιο “καλές” ομάδες. Γιατί ο Ζόμερ είναι βασικό γρανάζι της Γκλάντμπαχ και γίνεται θρύλος της, αλλά παραμένει ένας τερματοφύλακας κάτω από τα ραντάρ. Κάπως έτσι, ο κόσμος τον θυμάται σχεδόν ανά δύο χρόνια, όταν η Ελβετία παίζει σε μεγάλη διοργάνωση. Φτάνει στους 16 στο Euro του 2016, είναι βασικός στο 1-1 με τη Βραζιλία το 2018 και κάνει το μεγάλο μπαμ το 2021, στο Εuro του 2020. Σε ένα τρομερό ματς με τη Γαλλία, θα αποκρούσει το πέναλτι του Μπαπέ και θα χαρίσει την πρόκριση. Απέναντι στην Ισπανία γράφει ρεκόρ σε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, με 10 αποκρούσεις, κάνοντας 8 στην παράταση. Οι Ελβετοί δεν θα τα καταφέρουν αυτή τη φορά στα πέναλτι, αλλά ο Ζόμερ είναι και πάλι ο πρωταγωνιστής τους.
Μπορεί ο πολύς κόσμος να μην τον παρατηρεί, αλλά οι πιο ειδικοί… νιώθουν. Ο Σμάιχελ θα πει ότι ο Ζόμερ είναι ένας από τους πιο υποτιμημένους τερματοφύλακες στην Ευρώπη. Ότι παίζει με την μπάλα με εξαιρετικό τρόπο. Θα προστεθεί σε μια δήλωση του Ραφαέλ φαν ντερ Φαρτ που λέει: «Ο τερματοφύλακας της Γκλάντμπαχ είναι καλύτερος με τα πόδια από τους περισσότερους παίκτες της Σάλκε.» Αν και το λέει για να καταδείξει τα χάλια της Σάλκε, σίγουρα είναι παράσημο για τον Ελβετό. Τα χρόνια περνούν κι αυτός είναι σταθερά στην Γκλάντμπαχ.
Η μέρα που ο Γιαν Ζόμερ έγραψε ακόμα ένα ρεκόρ
Τα ρεκόρ που κατακτά είναι πολλά. Το 2022 θα κάνει 19 αποκρούσεις σε ένα Γκλάντμπαχ-Μπαγέρν. Το ερώτημα για πολύ κόσμο είναι αν μπορεί παραπάνω ή όχι. Αν είναι το τέρμα μιας μικρομεσαίας ομάδας, μιας εθνικής που δέχεται πίεση και όχι ικανός για ομάδα πρωταγωνίστρια (κάτι που βέβαια είχε κάνει στη Βασιλεία). Αν ίσως έκανε λάθος που έμεινε τόσα χρόνια στην Γκλάντμπαχ. Αν έχασε το τρένο πλέον γιατί πέρασαν τα χρόνια. Έχει περάσει σχεδόν μια ολόκληρη 9ετία στη γερμανική ομάδα και δεν έχει κερδίσει απολύτως τίποτα. Μερικές φορές όμως, χρειάζεται ένα γεγονός για να αλλάξει μια καριέρα. Είναι και πάλι ένας Γερμανός τερματοφύλακας που θα του αλλάξει την καριέρα, μετά τον Τερ Στέγκεν. Ο Νόιερ πάει για σκι, τραυματίζεται σοβαρά, η Μπάγερν μένει χωρίς τερματοφύλακα ξαφνικά στα μέσα της σεζόν.
Ο 34χρονος Γιαν Ζόμερ μοιάζει μια ιδανική λύση, ειδικά από τη στιγμή που απέναντι στην Μπάγερν έχει κάνει ορισμένες απίστευτες εμφανίσεις. Κάπως έτσι, στις 19 Ιανουαρίου του 2023 οι Βαυαροί δίνουν 8 εκατομμύρια Ευρώ στην Γκλάντμπαχ και τον αποκτούν. Μετά από 9 χρόνια περίπου, από τότε στη Βασιλεία, ο Ζόμερ παίζει ξανά σε ομάδα πρωταθλητισμού και κατακτά την Μπουντεσλίγκα. Μια προσωπική επιτυχία και ένα επιστέγασμα για τα τόσα χρόνια προσπαθειών στην Γκλάντμπαχ και την εθνική. Το ερώτημα για το μέλλον τίθεται εκ νέου. Τι θα κάνει; Θα μείνει στην Μπάγερν για να είναι αναπληρωματικός του Νόιερ όταν επιστρέψει;
Το ερώτημα απαντιέται ξανά χωρίς να χρειαστεί ο ίδιος ο Ζόμερ να το σκεφτεί πολύ. Ένα άλλο γεγονός έρχεται να του αλλάξει την καριέρα. Η Ίντερ δίνει τον Ονάνα στη Γιουνάιτεντ και θέτει ως στόχο τον Ελβετό. Η Μπάγερν δεν θα πει όχι, ο Ζόμερ θα πει ναι και όλα παίρνουν τη σειρά τους. Εκεί που έχει ξεχάσει τι σημαίνει τίτλος, κατακτά δεύτερο σερί πρωτάθλημα. Μετά τη Γερμανία, έρχεται η Ιταλία. Γράφει κι εκεί τα δικά του ρεκόρ με την Ίντερ, μπαίνει στην ομάδα της χρονιάς, κρατά ανέπαφη την εστία του περισσότερες φορές από όλους, κατακτά και το Σούπερ Καπ. Όχι κι άσχημα για έναν 35χρονο τερματοφύλακα που 1,5 χρόνο πριν απλά βρισκόταν στην Γκλάντμπαχ, ξεχασμένος από το μεγαλύτερο μέρος του ποδοσφαιρικού κοινού.
Η φετινή πορεία δεν είναι ίδια για την Ίντερ στο πρωτάθλημα, καθώς ζορίζεται να βολέψει όλες τις διοργανώσεις μαζί και η ξεκούραστη Νάπολι του Κόντε δείχνει σταθερότητα. Η Ίντερ χάνει το πρωτάθλημα οριακά, αλλά η πορεία της στο Τσάμπιονς Λιγκ είναι εξαιρετική. Όταν όλοι μιλάνε για τους συνήθεις ύποπτους ως φαβορί, η Ίντερ αρνείται να δεχτεί γκολ και προχωρά σταθερά στη διοργάνωση. Ακόμα κι όμως όταν τα δέχεται μαζεμένα από την Μπαρσελόνα δεν είναι επειδή ο Ζόμερ έχει ευθύνη. Το αντίθετο. Οι εμφανίσεις του είναι εξαιρετικές και βγαίνει παίκτης του αγώνα σε ένα ματς που έχει δεχτεί τρία γκολ. Το ιστορικό 4-3, ένα από τα πιο παλαβά ματς των τελευταίων ετών, περνάει στην ιστορία και μαζί του και ο Ζόμερ που φτάνει ένα βήμα πριν την κατάκτηση ενός Τσάμπιονς Λιγκ με αντίπαλο την Παρί Σεν Ζερμέν. «Θα θυμάμαι την απόκρουση στο σουτ του Γιαμάλ για όλη μου τη ζωή», θα πει λίγο μετά. Οι νερατζούρι έχουν να τον ευχαριστήσουν για τις εμφανίσεις του. Ο Ζόμερ στα 36 του πλέον, φτάνει στη μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας του. Έχει ήδη δηλώσει ότι αποχωρεί από την εθνική, μετά από 12 γεμάτα χρόνια και 94 αγώνες με την Ελβετία, με ρέκβιεμ την πορεία προς τους 8 του Euro το 2024.
Τρέιλερ εκπομπής με τον Ζόμερ να δείχνει τα προσόντα του στο ποδοσφαιράκι και την κιθάρα
Και έξω από το γήπεδο; Ο Ελβετός είναι ένας απόλυτος επαγγελματίας που λατρεύει τη μουσική, τραγουδά, παίζει κιθάρα και πιάνο. Στα υπόλοιπα χόμπι του ανήκουν η φωτογραφία, αλλά και η μαγειρική. Παιδί για σχέση θα έλεγε κανείς, αλλά το χάσαμε το κορμί πατριώτη. Το 2019, μετά από τρία χρόνια σχέσης, παντρεύτηκε την κοπέλα του και απέκτησαν σύντομα το πρώτο τους παιδί.
Αλλά πέρα από το να προστατεύει εστίες, ο Γιαν Ζόμερ προσφέρει και με έναν άλλον, σημαντικότερο, τρόπο. Εδώ και χρόνια είναι πρεσβευτής ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος και πολύ συχνά επισκέπτεται ένα νοσοκομείο παίδων, συναντά και γνωρίζει παιδιά, πολλά εκ των οποίων είναι σοβαρά άρρωστα, και περνάει πολύ χρόνο μιλώντας τους και δίνοντάς τους κουράγιο. Παράλληλα, λόγω της αναγνωρισιμότητάς του, φροντίζει να κάνει πιο γνωστό το ίδρυμα, ώστε να συγκεντρώσει χρήματα. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα περισσότερα παιδιά στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων της Βασιλείας μπορούν να βρουν καλύτερες συνθήκες νοσηλείας.
«Αυτά τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι βρισκόμαστε εκεί γι’ αυτά. Πάντα με εντυπωσιάζει το κουράγιο και το θάρρος με το οποίο ξεπερνούν τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται και ότι παρά την κατάσταση, δεν χάνουν την αίσθηση του χιούμορ τους»
Ο Ζόμερ δεν το κάνει αυτό τώρα που είναι διάσημος. Το ξεκίνησε όταν βρισκόταν ακόμα στη Βασιλεία, πριν παραπάνω από 10 χρόνια. Επισκέφτηκε με την ομάδα το νοσοκομείο, κάτι μέσα του του είπε ότι πρέπει να βοηθήσει και το συνεχίζει από τότε. Όταν πήρε μεταγραφή στην Γκλάντμπαχ έγινε πολύ πιο δύσκολο. Προσπαθούσε να βρει ευκαιρία και να καταφέρει να πάει 2-3 φορές τον χρόνο, όταν είχε διακοπές. «Κατάλαβα ότι μπορείς να χαρίσεις απίστευτη χαρά στα παιδιά με ένα μικρό δώρο. Τότε αποφάσισα ότι θέλω να υποστηρίξω το ίδρυμα», θα πει σε συνέντευξή του 2016. Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο τον δείχνει σε φωτογραφίες από το 2013 μέχρι και πολύ πρόσφατα να επισκέπτεται τα παιδιά, πολλά από τα οποία δεν έχουν πολύ χρόνο ζωής. Και μπορεί να έχει δώσει χαρά σε πολλούς χιλιάδες οπαδούς της Βασιλείας, της Γκλάντμπαχ, της Ίντερ, αλλά και στους Ελβετούς γενικά με τις εμφανίσεις του με την εθνική, αλλά αυτές οι στιγμές ίσως να έχουν μεγαλύτερη σημασία.