Σήμερα θα ταξιδέψουμε στο Μπέλο Οριζόντε, την 6η μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας με πληθυσμό πάνω από 2 εκατομμύρια κατοίκους και μια ευρύτερη περιοχή που φτάνει τα 6. Αφορμή είναι ο τελικός του Κόπα Σουνταμερικάνα, του δεύτερου μεγαλύτερου κυπέλλου της Νότιας Αμερικής μετά το Κόπα Λιμπερταδόρες. Στην Ασουνσιόν της Παραγουάης, η Ράσινγκ Κλουμπ από την Αργεντινή θα αντιμετωπίσει την Κρουζέιρο από το Μπέλο Οριζόντε. Μια βραζιλιάνικη ομάδα που ίσως δεν είναι τόσο γνωστή στο ευρύ ποδοσφαιρικό κοινό, αλλά πρόκειται για έναν ιστορικό σύλλογο της χώρας. Η Κρουζέιρο δεν είναι η πιο παλιά ομάδα της πόλης, το αντίθετο.
Το 1921 υπήρχαν ήδη αρκετές ομάδες στο Μπέλο Οριζόντε, μεταξύ τους και η Ατλέτικο Μινέιρο που θα γινόταν με τα χρόνια ο μεγάλος εχθρός της Κρουζέιρο. Η τελευταία έχει παρόμοια ιστορία με μια άλλη διάσημη ομάδα, την Παλμέιρας από το Σάο Πάουλο. Και οι δύο ιδρύθηκαν από Ιταλούς μετανάστες που ήθελαν να έχουν τη δική τους ομάδα στα ξένα. Κάπως έτσι, στις 2 Ιανουαρίου του 1921, 95 άτομα ίδρυσαν τη Σοσιετά Σπορτίβα Παλέστρα Ιτάλια με τα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Το ποδόσφαιρο τότε στη Βραζιλία ήταν συχνά ένα κλειστό κλαμπ, προνόμιο μόνο συγκεκριμένων ανθρώπων της ελίτ. Κάπως έτσι και η Παλέστρα ήταν ανοιχτή μόνο σε άτομα ιταλικής καταγωγής. Διέφερε όμως στο γεγονός ότι συγκέντρωνε κυρίως άτομα της εργατικής τάξης, ανθρώπους που ήταν μετανάστες και παιδιά μεταναστών από την Ιταλία. Από εργάτες μέχρι καλλιτέχνες.
Οι ομορφιές του Μπέλο Οριζόντε
Γρήγορα όμως αυτό άλλαξε. Για να γίνει πιο επιτυχημένη η ομάδα, δεν μπορούσε να έχει μόνο αθλητές από τον ιταλικό πληθυσμό. Έτσι, το 1925 ψηφίστηκε η τροποποίηση του καταστατικού και πλέον άνοιξαν οι πόρτες και σε άλλους ανθρώπους, διαφορετικών εθνικοτήτων και χρωμάτων. Μπορεί αυτό να είναι αυτονόητο στις μέρες μας, αλλά εκείνα τα χρόνια ήταν ένα σημαντικό βήμα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, πολλά από τα μέλη του συλλόγου ζητούσαν και την αλλαγή του ονόματος, καθώς πλέον δεν επρόκειτο για έναν ιταλικό σύλλογο, αλλά μια πολύ μεγαλύτερη οντότητα που συμπεριελάμβανε πολλούς περισσότερους. Υπήρξαν προτάσεις με διάφορα ονόματα, προτάσεις για αλλαγή χρωμάτων (να φύγει το κόκκινο και να μείνει το λευκό της ειρήνης) και μεγάλες διαφωνίες στις συνελεύσεις.
Από αυτή την κόντρα, η ομάδα βγήκε χάρη στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο τότε πρόεδρος της Βραζιλίας Ζετούλιο Βάργκας πέρασε έναν νόμο που απαγόρευε οποιοδήποτε όνομα που είχε σχέση με τις χώρες του Άξονα. Όπως λοιπόν η Παλέστρα Ιτάλια του Σάο Πάουλο έγινε η Παλμέιρας, έτσι και αυτή του Μπέλο Οριζόντε έπρεπε να αλλάξει όνομα. Αρχικά η ιδέα ήταν Παλέστρα Μινέιρο (από την επαρχία Μίνας Ζεράις στην οποία ανήκει το Μπέλο Οριζόντε), αλλά τελικά το 1942 ψηφίστηκε το Κρουζέιρο, όνομα που προέρχεται από τον αστερισμό του Σταυρού του Νότου που αποτελεί και σύμβολο της χώρας. Το σήμα της Κρουζέιρο απέκτησε τον αστερισμό και παράλληλα τα χρώματα άλλαξαν σε μπλε και άσπρο, τιμώντας έτσι τον Οίκο της Σαβοΐας που τότε βρισκόταν στον θρόνο της Ιταλίας. Η Κρουζέιρο μετατράπηκε σε μια πλήρως βραζιλιάνικη ομάδα, διατηρώντας όμως και τις ιταλικές ρίζες της.
Δεν μιλάμε για συνηθισμένες μασκότ
Εκείνη η εποχή συνέπεσε και με την προεδρία του Μάριο Γκρόσο, ενός από τους σημαντικότερους ανθρώπους στην ιστορία της. Η Κρουζέιρο κατέκτησε συνεχόμενα τοπικά πρωταθλήματα (τότε ακόμα δεν υπήρχε ενιαίο πρωτάθλημα) Καμπεονάτο Μινέιρο, ανακαίνισε το γήπεδό της και γενικά ισχυροποιήθηκε σε μια δυνατή πενταετία. Τότε ήταν που κέρδισε και το παρατσούκλι της: «Αλεπούδες». Ο διάσημος σκιτσογράφος της εποχής Φερνάντο Πιερουτσέτι δημιούργησε τον χαρακτήρα της αλεπούς, για να τιμήσει τον Γκρόσο. Ο Γκρόσο ήταν γνωστός για τις πολύ καλές διαπραγματεύσεις που έκανε στις μεταγραφές των παικτών και ήταν πονηρός σαν αλεπού. Η αλεπού σιγά σιγά έγινε μέρος της ιστορίας του συλλόγου στις εξέδρες και πολύ αργότερα ως μασκότ στο γήπεδο το 2003. Ο Ραποσάο και αργότερα ο Ραποσίνιο (η μεγάλη και η μικρή αλεπού) είναι πολύ αγαπητές στον κόσμο. Βλέπετε, τη χρονιά του ντεμπούτου της μασκότ, η Κρουζέιρο πέτυχε κάτι εξαιρετικά σπάνιο, έκανε το εγχώριο τρεμπλ. Κατέκτησε το πρωτάθλημα Βραζιλίας, το κύπελλο και φυσικά το πολιτειακό πρωτάθλημα. Όπως καταλαβαίνετε, οι άρρωστα προληπτικοί Βραζιλιάνοι απέδωσαν μέρος της επιτυχίας στη μασκότ. Η αγάπη για τις μασκότ ήταν τέτοια, που όταν το 2023, στην 20ετη επέτειό τους, η διοίκηση αποφάσισε να τις… ρετουσάρει, ο κόσμος αντέδρασε έντονα. Μάλιστα αρκετοί τα έβαλαν με τον Ρονάλντο που ήταν ο τότε ιδιοκτήτης του συλλόγου. Η αλλαγή δεν πέρασε.
Μετά τα χρόνια του Γκρόσο, οι επόμενοι πρόεδροι δεν τα πήγαν εξίσου καλά και οι εργασίες του γηπέδου έφεραν οικονομικά προβλήματα για την Κρουζέιρο. Το 1952, ο σύλλογος αναγκάστηκε να απολύσει όλα του τα στελέχη και ουσιαστικά να μετατραπεί σε ένα ερασιτεχνικό κλαμπ. Οι παίκτες αναγκάστηκαν να γυρίζουν σε διάφορα μέρη και να παίζουν φιλικά για να συγκεντρώνονται χρήματα. Αυτό όμως είχε και ένα καλό. Η Κρουζέιρο απέκτησε κόσμο και εκτός της πόλης, σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Κάπως έτσι, κατάφερε να είναι πιο δημοφιλής από τη μεγάλη αντίπαλο Ατλέτικο Μινέιρο και να έχει περισσότερους οπαδούς. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες έρευνες, η Κρουζέιρο είναι 6η ομάδα σε κόσμο στη Βραζιλία, πίσω από Φλαμένγκο, Κορίνθιανς, Σάο Πάουλο, Παλμέιρας και Βάσκο ντα Γκάμα. Ενώ τα πράγματα εντός του Μπέλο Οριζόντε είναι σχετικά μοιρασμένα, στις γύρω περιοχές ο κόσμος στηρίζει την Κρουζέιρο.
Οι χρυσές εποχές του συλλόγου ήταν οι δεκαετίες του 1970 και του 1990. Η Κρουζέιρο έβγαλε παίκτες όπως ο Τοστάο και ο Ρονάλντο, ενώ τη φανέλα της φόρεσαν σπουδαίοι Βραζιλιάνοι, αλλά και αλλοδαποί όπως ο Χουάν Σορίν. Η μεγαλύτερη κρίση της όμως, μεγαλύτερη και από του 1950, ήρθε σχετικά πρόσφατα. Το 2017 τις εκλογές κέρδισε ο οικονομολόγος Βάγνκερ Αντόνιο Πιρές ντε Σα με την υπόσχεση να διορθώσει τα οικονομικά του συλλόγου. Ο Βάγκνερ είχε περάσει από πολλές μεγάλες εταιρείες και θέσεις, φαινόταν να έχει ένα καλό βιογραφικό. Ανέλαβε τη διοίκηση του συλλόγου και γενικά βόλεψε κοσμάκη σε διάφορες θέσεις. Από ανθρώπους που τον στήριξαν, μέχρι οπαδούς. Οι μισθοί ήταν αρκετά τσιμπημένοι και κάποιες επιλογές προσώπων δεν άρεσαν στο ευρύ κοινό. Έχοντας όμως τη στήριξη των μελών δεν υπήρξαν προβλήματα στις αποφάσεις του. Επίσης τον βοήθησε πολύ το ιδανικό αγωνιστικό ξεκίνημα. Η Κρουζέιρο κατέκτησε το πρωτάθλημα της πολιτείας και το έκτο κύπελλο της ιστορίας της, με ποσό ρεκόρ σε έπαθλο. Ο νέος πρόεδρος έγινε επιτυχημένος αμέσως.
Ο πρόεδρος φρόντιζε να μονοπωλεί τα φώτα της δημοσιότητας, όπως όταν μετά την κατάκτηση του κυπέλλου έπεσε σε μια μπανιέρα με παγωμένο νερό.
Ο Βάγκνερ Πιρές αποθεώθηκε και έφτασε στο σημείο να τιμηθεί ως… επίτιμος δημότης του Μπέλο Οριζόντε σε μια τελετή που έγινε με κάθε επισημότητα στο δημαρχείο της πόλης. Συχνά όμως, ό,τι αρχίζει ωραίο, τελειώνει με πόνο. Αντί να διορθώσει τα οικονομικά της, η Κρουζέιρο άρχισε να κάνει λογιστικές αλχημείες, όπως με τη μεταγραφή του Ουρουγουανού Αρασκαέτα, για την οποία η Φλαμένγκο έδωσε ποσό ρεκόρ τότε. Η Κρουζέιρο προσπάθησε να εμφανίσει με τρικ καλύτερους ισολογισμούς, μεταφέροντας ποσά σε διαφορετικές χρήσεις. Το ίδιο έκανε και με αυτή τη σημαντική μεταγραφή. Όταν ο κόμπος έφτασε στο χτένι, αποφασίστηκε να γίνει προσπάθεια απόκτησης δανείου από ένα ξένο, άγνωστο, fund με επιτόκιο 9%. Δεν προχώρησε όμως. Παράλληλα, η υπόθεση της μεταγραφής Αρασκαέτα, προκάλεσε το ενδιαφέρον των αρχών που ξεκίνησαν έρευνες για συγκεκριμένα μέλη της διοίκησης. Οι κατηγορίες ήταν ξέπλυμα χρήματος, πλαστογραφίες και παραβίαση των κανονισμών της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και της ΦΙΦΑ. Το κουβάρι άρχισε σιγά σιγά να ξετυλίγεται.
Ανάμεσα σε όλα, βρέθηκε και ένα δάνειο προς έναν επιχειρηματία ενοικίασης αυτοκινήτων. Για την αποπληρωμή του δανείου, η Κρουζέιρο εκχώρησε ποσοστά στα δικαιώματα διαφόρων παικτών. Σημαντικά ποσοστά που έφταναν μέχρι και το 20% από πιθανές πωλήσεις. Η διοίκηση έφτασε στο σημείο να υποσχεθεί ακόμα τα δικαιώματα ενός παιδιού, του ταλαντούχου Εστεβάο Γουίλιαμ που ήταν μόλις 12 ετών, με το όριο για πώληση να είναι τα 16. Μαζί με τα παραπάνω ερευνήθηκαν υπερχρεώσεις για υπηρεσίες, πλαστά τιμολόγια, απάτες με τις προμήθειες μάνατζερ και τεράστιες αυξήσεις στους μισθούς των διοικούντων. Ο αντιπρόεδρος Ιταΐρ Ματσάδο, το δεξί χέρι του προέδρου, αμειβόταν με 30.000 Ευρώ τον μήνα (ένα ποσό εξωφρενικό για Βραζιλία και όχι μόνο) και είχε ρήτρα 300 χιλιάδων σε περίπτωση απόλυσής του. Το θράσος τους δεν είχε όρια, καθώς ο Ματσάδο έλαβε αναδρομικά μισθούς για μήνες πριν καν προσληφθεί. Ο Βάγκνερ Πιρές και ο Ματσάδο κατηγορούνται ότι υπεξαίρεσαν πάνω από 1 εκατομμύριο Ευρώ. Λογαριασμοί τους και περιουσιακά στοιχεία έχουν παγώσει, ενώ η Κρουζέιρο τους κυνηγά για να πάρει πίσω χρήματα. Μαζί με αυτά τα δύο αγόρια, κατηγορούμενοι είναι και αρκετοί ακόμα. Μπλεγμένη είναι ακόμα και η σύζυγος του Βάγκνερ Πιρές που είχε μπουκάρει στα γραφεία του συλλόγου και έκλεψε έγγραφα, απολύοντας μάλιστα μια δύσμοιρη υπάλληλο που προσπάθησε να την εμποδίσει. Σημείωση: η κυρία Βάγκνερ Πιρές δεν είχε θεσμικό ρόλο στην ομάδα.
Η φετινή περιπέτεια στο Σουνταμερικάνα
Η εταιρική κάρτα του Βάγκνερ Πιρές είχε χρεωθεί με τεράστια ποσά για ρούχα από ακριβές μάρκες, αγορές από το Amazon, κοσμήματα, αρώματα, κεραμικά και άλλα. Μια από τις πληρωμές που ξεχώρισαν ήταν σε ένα «κατάστημα διασκέδασης ενηλίκων» στο Οπόρτο της Πορτογαλίας. Ο Βάγκνερ Πιρές απάντησε ότι απλά ήταν ένα “δείπνο” μαζί με άλλα στελέχη και Πορτογάλους ανθρώπους του ποδοσφαίρου, καθώς προσπαθούσε να πουλήσει παίκτες της Κρουζέιρο. Ο πρόεδρος είπε ότι δεν ασχολήθηκαν με το σόου και τον χορό και, δείχνοντας εξαιρετικές γνώσεις για αντίστοιχες υπηρεσίες, υποστήριξε ότι αν επρόκειτο για call girls, το ποσό στην κάρτα θα ήταν πολύ μεγαλύτερο: «Αν θέλεις call girl στην Ευρώπη πρέπει να πληρώσεις χίλια δολάρια, δυο χιλιάδες δολάρια. Είδατε ότι το ποσό ήταν μικρότερο. Μόνο φάγαμε. Ήταν ένα δείπνο». Πιθανώς να ήταν και η μόνη φορά που έλεγε την αλήθεια. Τα duty free πήραν φωτιά πάντως, καθώς αγοράστηκαν και οινοπνευματώδη ποτά κατά την επιστροφή. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι την κάρτα τη χρησιμοποιούσαν διάφορα άτομα της διοίκησης και όλα τα έξοδα γίνονταν για δώρα, δημόσιες σχέσεις και πάει λέγοντας.
Επί προεδρίας Βάγκνερ Πιρές και λοιπών το χρέος της Κρουζέιρο εκτοξεύτηκε κατά 83% και ξεπέρασε τα 100 εκατομμύρια Ευρώ, με κάποιες πηγές να λένε ότι έφτανε κοντά στα 200 εκατομμύρια. Όταν ο Βάγκνερ Πιρές αποχώρησε υπήρχαν απλήρωτοι παίκτες για μήνες, χρέη για χρήση δικαιωμάτων, ενώ ορισμένοι ποδοσφαιριστές είχαν ζητήσει την ελευθέρας τους. Επίσης υπήρχαν χρέη προς τράπεζες και εφορία, ενώ ήδη είχαν προεισπραχθεί χρήματα από την τηλεόραση και τους χορηγούς. Η Κρουζέιρο είχε ήδη πάρει την κάτω βόλτα.
Πανό που καλούσε τον Βάγκνερ σε παραίτηση
Το 2019 η ομάδα ξεκίνησε καλά σε πρωτάθλημα και Λιμπερταδόρες, αλλά τα οικονομικά προβλήματα τη γονάτισαν. Τελικά τερμάτισε 17η, μετά την ήττα από την Παλμέιρας με 0-2. Ήταν 8 Δεκεμβρίου και η Κρουζέιρο έπεφτε κατηγορία για πρώτη φορά στην ιστορία της. Όπως καταλαβαίνει κανείς, ο κόσμος δεν το πήρε με καλό μάτι και έγιναν σοβαρά επεισόδια. Ο Βάγκνερ Πιρές παρότι για καιρό επέμενε ότι “μόνο οι δειλοί παραιτούνται” και ότι δέχεται πόλεμο από “ιντερνετικούς οπαδούς” και “τρολ” τελικά παραιτήθηκε, επισημαίνοντας με θράσος τις μεγάλες επιτυχίες του συλλόγου αγωνιστικά αλλά και… τη βελτίωση των οικονομικών επί προεδρίας του. Προς το παρόν πρέπει να ξεμπλέξει νομικά.
Τα χρέη δεν μπορούσαν να αφήσουν την ομάδα να ορθοποδήσει. Έχασε παίκτες, έχασε έσοδα και όχι μόνο δεν κατάφερε να ανέβει, αλλά φλέρταρε και με νέο υποβιβασμό. Τελικά τερμάτισε 11η και 14η στη Β’ εθνική. Τον Δεκέμβριο του 2021 ο Ρονάλντο, ένα ίνδαλμα του συλλόγου, αγόρασε την ομάδα μαζί με το επενδυτικό του τιμ. Ο Ρονάλντο συνηθίζει να επενδύει σε ομάδες στα όρια της καταστροφής. Η Κρουζέιρο εκτός από επένδυση ήταν και μια από τις ομάδες που αγάπησε και έτσι ξεκίνησε την προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης. Αγωνιστικά ανέβηκε διά περιπάτου και επέστρεψε στην Α’ εθνική. Η ομάδα πέρσι τερμάτισε 14η. Ο κόσμος θεώρησε ότι το παλιό αστέρι της ομάδας δεν τήρησε τις υποσχέσεις και μαζί του η ομάδα δεν μπορούσε να μεγαλώσει, δεν έβαζε πολλά χρήματα. Παρότι έχουν τυπικά δίκιο, ο Ρονάλντο και οι άνθρωποί του καθάρισαν τα χρέη και ήταν αρκετά άδικη η συμπεριφορά μερίδας του κόσμου. Η εποχή Ρονάλντο δεν είχε απάτες, ήταν μια περίοδος εξυγίανσης και επιστροφής στην 1η κατηγορία. Κι όμως έφυγε με αρκετό κόσμο να χαίρεται. «Κάποιοι ήταν υπερβολικοί απέναντί μου, αλλά δεν με νοιάζει. Το ξέρω ότι οι περισσότεροι οπαδοί είναι ευγνώμονες σε μένα και την ομάδα μου γιατί επιστρέψαμε την Κρουζέιρο στην εγχώρια και τη διεθνή σκηνή. Πέτυχα τον στόχο μου. Να φέρω πίσω την Κρουζέιρο και την κατάλληλη στιγμή να τη δώσω στο κατάλληλο άτομο», δήλωσε όταν αποχώρησε και τα λόγια του δεν είναι καθόλου παράλογα.
Ο παράγοντας Ρονάλντο συγχαίρει την ομάδα γυναικών της Κρουζέιρο για την κατάκτηση του Σούπερ Καπ
Ιδιοκτήτης της από τον περασμένο Απρίλιο είναι ο ιδιοκτήτης της πέμπτης μεγαλύτερης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στη χώρα. Φέτος η Κρουζέιρο δίνει μάχη για την έξοδο στο Λιμπερταδόρες, ενώ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Σουνταμερικάνα. Τερμάτισε 1η στον όμιλό της, απέκλεισε την Μπόκα στα πέναλτι, τη Λιμπερτάδ στα προημιτελικά και στα ημιτελικά τη Λανούς. Τώρα έχει να παίξει με μια ακόμα ομάδα της Αργεντινής όπως είπαμε, τη Ράσινγκ. Οι οπαδοί των δύο ομάδων ζουν για τον τελικό. Η Κρουζέιρο δεν έχει πολύ μεγάλες επιτυχίες στις διεθνείς διοργανώσεις. Ο τελευταίος τίτλος της ήταν το Λιμπερταδόρες του 1997. Τα πράγματα βέβαια για τους Αργεντίνους είναι ακόμα χειρότερα. Η Ράσινγκ έχει μόλις ένα Λιμπερταδόρες το μακρινό 1967 και το άσημο Σούπερκόπα Λιμπερταδόρες του 1988 ως τελευταίο τίτλο. Είναι ένας τίτλος για δυο ομάδες στερημένες από διεθνείς επιτυχίες και θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.