Το βράδυ της Τρίτης η Μπαρτσελόνα θα υποδεχτεί την Ατλέτικο για τα ημιτελικά του κυπέλλου. Αυτή είναι μόλις η πρώτη φορά μετά το 2014 που στους ημιτελικούς βρίσκονται και οι τρεις «μεγάλοι» της χώρας. Δεν είναι όμως η πρώτη που Μπάρτσα και Ατλέτικο κοντράρονται σε μια από τις τελευταίες φάσεις της διοργάνωσης. Μόνο την τελευταία 30ετια οι δυο τους έχουν βρεθεί εφτά φορές σε προημιτελικά ή ημιτελικά. Από όλα τα παιχνίδια αυτά, ένα ξεχωρίζει. Ένα που δεν θα ξεχάσει κανένας από όσους το έζησαν.
Μεσημέρι 12ης Μαρτίου 1997. Οι δυο ομάδες προετοιμάζονται για τον βραδινό επαναληπτικό των προημιτελικών. Στο πρώτο παιχνίδι στη Μαδρίτη το ματς έληξε 2-2, οπότε οι Καταλανοί θα ξεκινήσουν με ένα μικρό αβαντάζ. Με τη Ρεάλ εκτός διοργάνωσης (την απέκλεισε η Μπάρτσα στην προηγούμενη φάση), ο αγώνας θεωρείται πρόωρος τελικός. Καθόλου τυχαία την προηγούμενη σεζόν αυτός ήταν ο τελικός. Η Ατλέτικο κέρδισε το κύπελλο με ένα γκολ του Πάντιτς στην παράταση και έκανε το νταμπλ.
Το ρήμα “προετοιμάζονται” βέβαια δεν είναι και το πιο ταιριαστό για την περίσταση. Αν και βρισκόμαστε μερικές ώρες πριν τη σέντρα η Ατλέτικο δεν είναι καν στην ίδια πόλη με το γήπεδο που θα διεξαχθεί το παιχνίδι. Ακόμα χειρότερα, δεν είναι σίγουρη ότι θέλει να μπει στο αεροπλάνο για να πάει στη Βαρκελώνη. Όλα ξεκίνησαν λίγες μέρες πριν. Η επιτροπή ανταγωνισμού είχε τιμωρήσει τρεις παίκτες της (ένας εξ αυτών ήταν – φυσικά – και ο Σιμεόνε), για τα όσα είχαν γίνει στο τελευταίο ματς του πρωταθλήματος, όπου και ηττήθηκε από τη Μπέτις με 3-2. Ο ιδιοκτήτης της, Χεσούς Χιλ, δεν το είχε πάρει καθόλου ψύχραιμα, κάτι που δεν προκαλεί καμία εντύπωση σε οποιονδήποτε έχει προλάβει τον Χιλ.
Πάνω στα νεύρα του, το αφεντικό της Ατλέτικο ενημερώνει τους παίκτες και τα ΜΜΕ ότι η ομάδα δεν θα κατέβει να παίξει τον προημιτελικό. Για μια ολόκληρη μέρα στα γραφεία και το γήπεδο της Ατλέτικο εξελίσσεται ένα τεράστιο σίριαλ. Μέχρι και το μεσημέρι του αγώνα, οι παίκτες δεν έχουν ιδέα αν θα γίνει το ματς. Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις μεταξύ της διοίκησης, του ιδιοκτήτη και του νομικού τμήματος, ο Χιλ πείθεται με τα χίλια ζόρια πως η ομάδα πρέπει να κατέβει γιατί η τιμωρία θα είναι μεγάλη και σε αγωνιστικό και σε οικονομικό επίπεδο. Η ανακοίνωση προς τους ποδοσφαιριστές γίνεται αργά το μεσημέρι, λίγο πριν την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης της τελευταίας πτήσης από Μαδρίτη για Βαρκελώνη. “Φεύγουμε τρέχοντας”.
Ράντομιρ Άντιτς και Χεσούς Χιλ
Η αποστολή φτάνει με την ψυχή στο στόμα στο αεροδρόμιο αλλά η πτήση έχει καθυστέρηση, κάτι που σημαίνει ότι θα φτάσει στον προορισμό της 1,5 ώρα πριν το παιχνίδι. Με το χρόνο να πιέζει αφάνταστα, η ομάδα φεύγει άρον-άρον από το αεροδρόμιο για το γήπεδο, αφήνοντας έναν φροντιστή να περιμένει μόνος του τις αποσκευές που περιλάμβαναν τις εμφανίσεις. Αυτή η βιασύνη γεννάει μια άκρως γραφική στιγμή. Το ρεπορτάζ της El Pais περιγράφει: “Οι στολές έφτασαν στο Καμπ Νου 40 λεπτά πριν τη σέντρα με ένα βαν που δεν έχει πάει ποτέ ξανά τόσο γρήγορα. Οι πολίτες της Βαρκελώνης δεν είχαν ξαναζήσει κάτι παρόμοιο: Πέντε μηχανές της αστυνομίας με τους φάρους αναμμένους να ανοίγουν ένα μονοπάτι. Και ενώ περίμεναν όλοι να δουν ένα αυτοκίνητο που μετέφερε κάποιο σημαντικό πρόσωπο, αποδείχθηκε ότι ήταν ένα φορτηγάκι που κουβαλούσε τις στολές της Ατλέτικο”. Το παιχνίδι έχει ήδη αποκτήσει μια ιδιαίτερη ιστορία για να μην ξεχαστεί γρήγορα. Όπως αποδείχτηκε, αυτό ήταν μόνο ένα λιτό ορεκτικό, μπροστά στα όσα έγιναν μετά εντός γηπέδου.
Ο Ράντομιρ Άντιτς, ο προπονητής που οδήγησε την Ατλέτικο στο νταμπλ την προηγούμενη σεζόν, δεν είχε λόγω της τιμωρίας στη διάθεση του τον πρώτο σκόρερ του, τον Αργεντινό Εσνάιντερ, αλλά και τον Σιμεόνε, οπότε όλο το βάρος έπεφτε στο άλλο μεγάλο αστέρι της ομάδας, τον Μίλινκο Πάντιτς. Ο 30χρονος μεσοεπιθετικός, που είχε πάει στο Καλντερόν από τη Νέα Σμύρνη χάρη στην επιμονή του Άντιτς που ο μύθος λέει πως είχε πει στη διοίκηση “τον θέλω τόσο που αν δεν μπορείτε εσείς, θα καλύψω ένα μέρος του ποσού από την τσέπη μου”, ήταν ένας από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της επιτυχίας της προηγούμενης σεζόν. Σε αυτή είχε βρει δίχτυα 17 φορές και είχε δημιουργήσει πολλά ακόμα γκολ με τις εξαιρετικές εκτελέσεις του στα στημένα.
Από την άλλη πλευρά ο Μπόμπι Ρόμπσον, στην πρώτη του και μοναδική όπως αποδείχτηκε σεζόν του στη Μπάρτσα, δεν είχε στη διάθεση του τον Τζιοβάνι (η κεντρική φωτογραφία είναι από ένα από τα προηγούμενα ματς). Είχε όμως τον Ρονάλντο, τον Στόιτσκοφ, τον Φίγκο, τον Λουίς Ενρίκε και τον Πίτσι, έναν Αργεντινό επιθετικό που έκανε πολύ καλή σεζόν και ήταν αυτός που είχε βάλει και τα δυο γκολ στο 2-2 του πρώτου αγώνα. Τελικά Στόιτσκοφ και Πίτσι έμειναν στον πάγκο για την περίπτωση που κάτι θα στράβωνε. Κι αυτό που ακολούθησε ήταν ο ορισμός του “κάτι στράβωσε”.
Στο 31ο λεπτό το σκορ ήταν 0-3. Μηδέν-τρία! Σκόρερ και των τριών γκολ ήταν ο Πάντιτς. Αν και αρκετοί από όσους έβλεπαν το παιχνίδι πιθανόν να σου έλεγαν ότι τα γκολ τα έβαλε σε συνεργασία με τον Βίτορ Μπαΐα. Ο Πορτογάλος τερματοφύλακας της Μπάρτσα έκανε μια τραγική εμφάνιση, αναμφίβολα το χειρότερο παιχνίδι της ζωής του. Στο 0-1 η αποτυχημένη απόκρουση του σε ένα μακρινό, όχι ιδιαίτερα απειλητικό σουτ, έστρωσε τη μπάλα στον επερχόμενο Πάντιτς. Στο 0-2 ο Σέρβος σκόραρε με μακρινό σουτ στο οποίο η αντίδραση του τερματοφύλακα θεωρήθηκε στην καλύτερη περίπτωση “υπερβολικά αργή”. Μόνο στο 0-3 δεν είχε ευθύνη, καθώς προήλθε από πέναλτι που έκανε άλλος.
Οι φιλοξενούμενοι είχαν πιάσει για τα καλά τους γηπεδούχους στον ύπνο. Το σοκ ήταν τέτοιο που μέχρι και το ημίχρονο δεν υπήρξε καμία αντίδραση από τους παίκτες του Ρόμπσον και του βοηθού του, ενός Πορτογάλου ονόματι Ζοσέ Μουρίνιο, που η κάμερα τον συνέλαβε να κοιτάει τον αγωνιστικό χώρο αποσβολωμένος. Ο κόσμος της Μπάρτσα που είχε κατακλύσει το γήπεδο (πάνω από 90.000) δεν μπορούσε να δεχτεί μια τέτοια ντροπή. Από τη στιγμή που έγινε το 0-3 και μετά και μέχρι να αποχωρήσουν οι ομάδες για τα αποδυτήρια οι αντιδράσεις ήταν έντονες. Πολλοί έβγαλαν από την τσέπη τα καθιερωμένα λευκά μαντήλια ενώ κάποιοι ζητούσαν την παραίτηση του προέδρου Νούνιες αλλά και του Ρόμπσον. Οι παίκτες αποδοκιμάστηκαν έντονα αλλά αυτός που άκουσε τα περισσότερα ήταν φυσικά ο Μπαΐα. Κάποιοι έφτασαν σε σημείο να φωνάξουν συνθήματα υπέρ του (μπαμπά) Μπουσκέτς που ήταν ο αναπληρωματικός τερματοφύλακας.
Το ξέσπασμα αυτό δεν οφείλεται μόνο στο ντροπιαστικό πρώτο ημίχρονο. Η ομάδα περνούσε γενικότερη κρίση εκείνο το διάστημα. Μόνο τον προηγούμενο μήνα είχε χάσει και τα τρία εκτός έδρας παιχνίδια που έδωσε, με χειρότερο όλων τον διασυρμό από την Τενερίφη με 4-0! Όλοι στην Ισπανία ήξεραν πως ο Ρόμπσον ήταν υπ’ ατμόν. Οι φήμες έλεγαν πως η διοίκηση έχει ήδη συμφωνήσει με τον Φαν Χάαλ, γι’αυτό κιόλας ο Ολλανδός βρισκόταν στις κερκίδες του Καμπ Νου εκείνο το βράδυ. Ο Άγγλος τεχνικός όμως δεν είχε πει την τελευταία του λέξη.
Στη συνέντευξη τύπου μετά ο Ρόμπσον είπε πως στην ομιλία του στην ανάπαυλα δεν αναφέρθηκε καθόλου στο πρώτο ημίχρονο. “Τους είπα να κοιτάξουν τη φανέλα που φοράνε και να δείξουν θάρρος γιατί πρέπει να κερδίσουμε αυτό το παιχνίδι. Πρέπει να βάλουμε τέσσερα γκολ”. Σε ένα αφιέρωμα για την καριέρα του Άγγλου τεχνικού στο κεφάλαιο που αναφερόταν σε αυτό το παιχνίδι ο Ρονάλντο και ο Γκουαρντιόλα έπλεξαν το εγκώμιο του και υποστήριξαν πως ό,τι ακολούθησε τη διακοπή για το ημίχρονο οφείλεται σε αυτόν και τα όσα είπε στα αποδυτήρια.
Τι ακολούθησε; Μόλις στο δεύτερο λεπτό της επανάληψης ο Ρονάλντο βρήκε το δρόμο προς τα δίχτυα. Αξίζει βέβαια να αναφερθεί πως ο Ρόμπσον είχε ήδη κάνει δυο κινήσεις από αυτές που δεν βλέπεις συχνά. Λίγα λεπτά πριν λήξει το ημίχρονο είχε βγάλει έναν εκ των αρχηγών του, τον Ποπέσκου, αλλά και τον Μπλαν (δηλαδή ένα αμυντικό χαφ κι έναν στόπερ) και στη θέση τους έβαλε τον Στόιτσκοφ και τον Πίτσι. Κοινώς, φουλ επίθεση. Όλα για όλα κι ό,τι γίνει. Στο 50′ το σκορ ήταν ήδη 2-3, με τον Ρονάλντο να σκοράρει και πάλι, αυτή τη φορά με κοντινή προβολή. Το κλίμα είχε αλλάξει. Η αντεπίθεση είχε ξεκινήσει. Ο κόσμος ξέχασε για λίγο τη γκρίνια και ενθάρρυνε ξανά τους παίκτες. Μια ιστορική ανατροπή ήταν προ των πυλών. Και τότε ο Πάντιτς χτύπησε ξανά. Ή, όπως θα έλεγαν πάλι κάποιοι, ο… Μπαΐα.
Ένα μόλις λεπτό μετά το γκολ του Βραζιλιάνου, ο Πορτογάλος προσπάθησε να διώξει μακριά τη μπάλα με το πόδι. Δεν τη βρήκε όμως γεμάτα. Αντί να τη στείλει κάπου στο κέντρο, την έστειλε μερικά μέτρα έξω από την περιοχή, πάνω σε παίκτη των φιλοξενούμενων. Αυτός με τη μια τροφοδότησε τον ξεμαρκάριστο Πάντιτς και αν κι από πλάγια θέση ο καυτός εκείνο το βράδυ Σέρβος την έσκαψε πανέμορφα πάνω από τον Πορτογάλο. Μπαρτσελόνα-Ατλέτικο 2-4. Ο Πάντιτς γινόταν ο πρώτος (και μοναδικός έως και σήμερα) αντίπαλος που βάζει τέσσερα γκολ μέσα στο Καμπ Νου! Αλλά όπως θα διαβάσατε ήδη και στον τίτλο, αυτά δεν αποδείχτηκαν αρκετά.
Με ένα μισάωρο περίπου να απομένει η Μπάρτσα χρειαζόταν πλέον τρία γκολ. Για να τα κυνηγήσει, ο Ρόμπσον είχε στην ίδια ενδεκάδα τους Ρονάλντο, Στόιτσκοφ, Φίγκο, Λουίς Ενρίκε και Πίτσι. Με το πιστόλι στον κρόταφο έτσι κι αλλιώς από τις προηγούμενες μέρες, οι επιλογές δεν ήταν πολλές. Ή θα έκανε μια ιστορική ανατροπή ή θα έφευγε μετά από έναν διασυρμό. Το ρίσκο έπιασε. Στο 67′ ο Φίγκο μείωσε ξανά το σκορ με μια άπιαστη οβίδα στο παραθυράκι της εστίας. Πέντε λεπτά μετά ο Ντε λα Πένια έδωσε τη μπάλα στον Ρονάλντο στο ύψος της μεγάλης περιοχής, αυτός γύρισε άψογα και εκτέλεσε με το δεξί στη γωνία. Ήταν το τρίτο του γκολ εκείνη τη νύχτα. Μετά το ματς ο Στόιτσκοφ αποκάλυψε πως στο ημίχρονο τον είχε προκαλέσει: “Αν πιστεύεις πως είσαι ο καλύτερος στον κόσμο, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να το αποδείξεις”. Ο Βραζιλιάνος το απέδειξε και η Μπάρτσα ήταν ξανά στο κόλπο.
Το τελευταίο εικοσάλεπτο αποδείχτηκε δραματικό αφού η Ατλέτικο, παρ’ότι σαστισμένη από την εξέλιξη στο δεύτερο ημίχρονο, προσπαθούσε με κάθε ευκαιρία να βγει στην κόντρα, εκμεταλλευόμενη την ανισορροπία στις γραμμές της Μπαρτσελόνα. Το μομέντουμ όμως δεν ήταν πια δικό της. Οι μπλαουγκράνα συνέχισαν να πιέζουν, έχασαν κι άλλες μεγάλες ευκαιρίες και στο 83′ βρήκαν το γκολ που έψαχναν. Η φάση ξεκίνησε με μια σέντρα από τα δεξιά, ο προωθημένος Αμπελάρδο έπιασε μια καλή κεφαλιά, ο τερματοφύλακας Μολίνα έδιωξε προσωρινά τη μπάλα μετά από μια εντυπωσιακή εκτίναξη αλλά πρώτος στο ριμπάουντ βρέθηκε ο Πίτσι. 5-4! Το ματς είχε γυρίσει, η Ιστορία είχε γραφτεί. Με το τελευταίο σφύριγμα κάποιοι κατέρρευσαν στο χόρτο. Ο ανακουφισμένος Μπαΐα έβαλε τα κλάματα, αδυνατώντας να συγκρατήσει τα συναισθήματα του μετά από όλο αυτό που είχε βιώσει.
Η Μπαρτσελόνα έφτασε στη συνέχεια ως τον τελικό και κέρδισε το κύπελλο. Ο Μπόμπι Ρόμπσον αποχώρησε στο τέλος της σεζόν με δυο τίτλους, καθώς κέρδισε και το κύπελλο κυπελλούχων. “Χρειάζομαι χρόνο για να χωνέψω τι έγινε σήμερα. Δεν θυμάμαι να έχω ζήσει ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο στα 45 χρόνια που είμαι στο ποδόσφαιρο” είπε μετά το τέλος. “Αυτή η νύχτα ανήκει στους παίκτες μου. Σε αυτούς πρέπει να απευθυνθείτε. Νομίζω πως προσφέραμε 45 εκπληκτικά λεπτά στον κόσμο. Και μπορούσαμε να βάλουμε άλλα δυο γκολ.”
Ο αγώνας πέρασε άμεσα στο πάνθεον της ιστορίας. “Ήταν ένα από τα καλύτερα ματς που έχω δει στη ζωή μου” δήλωσε ο προπονητής της Αθλέτικ Μπιλμπάο, Λουίς Φερνάντες. “Το καλύτερο παιχνίδι που έχω δει ήταν το Μπάρτσα-Ατλέτικο του 1997” αποκάλυψε σε μια συνέντευξη πριν λίγα χρόνια ο θρύλος της Ρεάλ Σοσιεδάδ, Τσάβι Πριέτο. “Μου θύμισε τον αγώνα Ιταλία-Γερμανία στο Μουντιάλ του 1970” είπε ο Φάμπιο Καπέλο την ώρα που τα εγκωμιαστικά σχόλια κατέφθαναν από όλη την Ευρώπη. “Ήταν μια τρελή νύχτα. Μέχρι και σήμερα έχω κρατημένη στο σπίτι μια κασέτα VHS με αυτό το παιχνίδι” αποκάλυψε αρκετά χρόνια μετά ο Μουρίνιο. “Ήταν μια από τις καλύτερες βραδιές της ζωής μας” πρόσθεσε ο Γκουαρντιόλα. “Το ποδόσφαιρο δεν ήταν δίκαιο μαζί μου εκείνη τη μέρα. Ακόμη με πονάει αυτό που έγινε αλλά πρέπει να παραδεχτώ ότι εκείνη η Μπαρτσελόνα ήταν μια τρομερή ομάδα” δήλωσε πριν λίγα χρόνια ο Πάντιτς που δεν κατάφερε να συνδυάσει τη μεγαλύτερη παράσταση της καριέρας του με μια ομαδική επιτυχία. Μέχρι και σήμερα το παιχνίδι μνημονεύεται ως ένα από τα καλύτερα που έγιναν στην Ισπανία στα 90s και όχι μόνο. Πόσο καλό ήταν; Τόσο που μέσα στις επόμενες μέρες τρία κανάλια (ένα στην Ισπανία, ένα στην Πορτογαλία και ένα στη Ν. Αμερική) επέλεξαν να το δείξουν ξανά σε επανάληψη.
