To Villanova του Jay Wright δεν κατέκτησε απλά τον δεύτερο τίτλο του τα τρία τελευταία χρόνια αλλά τείνει να αλλάξει τη κατεύθυνση που έχει πάρει, αγωνιστικά και εξωαγωνιστικά, το κολεγιακό μπάσκετ των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια…
Ήταν ένα μάλλον αναμενόμενο όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα. Οι «Αγριόγατες» του Jay Wright πέρασαν «επάνω» από κάθε αντίπαλο που βρέθηκε στο διάβα τους και στο F4 του Σαν Αντόνιο έκαναν παρέλαση επιδεικνύοντας την ώθηση που μπορεί να δώσει σε ένα σύνολο η γαρνιτούρα της εμπειρία τέτοιων καταστάσεων. Been there, done that…
Την ώρα που ο Jay Wright ανεβαίνει στο Έβερεστ της προπονητικής σκηνής, κάποιοι θυμούνται τον γεμάτο αγκάθια δρόμο που διένυσε για να φτάσει στην απόλυτη καταξίωση του σήμερα. Ένα δρόμο αρκετά προσωπικό, με ηθικά διλλήματα, παθήματα και ψυχολογικές μεταπτώσεις. Πίσω από τον πιο καλοντυμένο κόουτς του κολεγιακού πρωταθλήματος και το «αλά Τζορτζ Κλούνεϊ» προφίλ του υπάρχει μια μεγάλη, καθόλου «ατσαλάκωτη» διαδρομή.
Στο όχι ιδιαίτερα μακρινό παρελθόν (πριν από αυτήν τη χρυσή τριετία δηλαδή), το Βιλανόβα έφερε τη ταμπέλα της ομάδας επάνω στην οποία μάλλον απαγορευόταν να ποντάρεις στο τουρνουά. Ακόμα και τις χρονιές που είχαν αρκετά καλά σύνολα έπεφταν θύμα εκπλήξεων χτυπώντας συνεχώς σε έναν αόρατο, ψυχολογικό τοίχο με μοναδική «όαση» στη ξηρασία τη σεζόν 2008-09 όταν η ομάδα τον Σκότι Ρέινολντς, Ντάντε Κάνιγχαμ και Κόρεϊ Φίσερ έφτασε στο F4 του Ντιτρόιτ χάνοντας στον ημιτελικό από το Νορθ Καρολάινα. Ήταν συνολικά, από το 2001 που ανέλαβε, μια επίπονη διαδρομή για τον κόουτς Wright ο οποίος είχε εγκλωβιστεί σε μια δική του «ημέρα της μαρμότας» αδυνατώντας να οδηγήσει την ομάδα του στο να σπάσει τα όρια της. Το 2016 στο Χιούστον του Τέξας, αυτό άλλαξε. Ήταν τότε που στον τελικό απέναντι στο Νορθ Καρολάινα (οι Wildcats επικράτησαν με τρίποντο του Κρις Τζένκινς στην εκπνοή κατακτώντας τον τίτλο)οι ίδιοι του οι παίχτες (συγκεκριμένα οι αρχηγοί Ochefu και Arcidiacono) του ζήτησαν να μείνει εκτός αποδυτηρίων στο ημίχρονο για να αφυπνίσουν τους συμπαίχτες του. Το έκανε παρά την αντίθετη γνώμη των συνεργατών του..
Ο Wright άλλαξε πρωτίστως οπτική αναφορικά με τον τρόπο που βλέπει τη δουλειά του για να φτάσει μέχρι εδώ. Σταμάτησε να αφιερώνει τον κύριο όγκο της προετοιμασίας των παιχτών του πριν τα ματς σε καταστάσεις που αφορούσαν το επιθετικό και το αμυντικό playbook. Έριξε το βάρος στη ψυχολογική τους ενδυνάμωση. Για τον Wright το κάθε τι που συμβαίνει στη καθημερινότητα του συνόλου των προσώπων που αποτελούν την ομάδα του Βιλανόβα είναι και μια ευκαιρία για ένα καινούργιο δίδαγμα. Ο ίδιος θέλει ελεύθερο πνεύμα εντός των τεσσάρων γραμμών, ικανά να διαβάζουν και να αποφασίζουν εάν είναι δυνατόν χωρίς να περιμένουν το σινιάλο του. Ενθαρρύνει τη πρωτοβουλία γιατί απλά έχει προετοιμάσει τους παίχτες του να ενεργήσουν σωστά παίρνοντας αυτήν. Η αγωνιστική φιλοσοφία του Wright άλλωστε επενδύει στην ικανότητα του παίχτη να διαβάσει και να ενεργήσει. Το φουτουριστικό στυλ παιχνιδιού των Wildcats (γρήγορο τέμπο, χαμηλά σχήματα ακόμα και με 4 περιφερειακούς στο παρκέ, έμφαση στη κυκλοφορία της μπάλας και κυρίως στη περιφερειακή εκτέλεση) ήταν κάτι σαν «πρόγονος» του μπάσκετ που βλέπουμε τελευταία από τους Ουόριορς και αποτελεί παγκόσμιο trend σήμερα. Είναι το μπάσκετ της υπεροχής και της ισορροπίας (όταν χρειάστηκε απέναντι στο Texas Tech κατάφεραν να κερδίσουν διανύοντας διαφορετικό μονοπάτι, αυτό της άμυνας) που ισοπέδωσε τους αντιπάλους του «Νόβα» και φέτος.
Η κληρονομιά του προγράμματος σε μερικά χρόνια μπορεί να είναι όμως πολύ σημαντικότερη ακόμα και από το στυλ παιχνιδιού που λανσάρει ή τους δύο τίτλους που μέχρι τώρα έχει κατακτήσει. Στην εποχή των One & Done ομάδων όπου δεκαοχτάχρονοι περνούν από φημισμένα κολεγιακά προγράμματα (Ντιούκ, Κεντάκι κτλ) για να πουλήσουν τη «πραμάτεια» για μια μόνο χρονιά πριν κάνουν πραγματικότητα το όνειρο του ΝΒΑ, το Βιλανόβα επιλέγει τον άλλον δρόμο. Αυτό το μικρό πανεπιστήμιο των προαστίων της Φιλαδέλφια, που δύσκολα «στρατολογεί» ελίτ παίχτες -αλλά βασίζεται σε αθλητές χωρίς «φανταχτερό» ταλέντο- και δε παράγει παίχτες που κάνουν σπουδαία καριέρα στο ΝΒΑ έχει καταφέρει να κυριαρχήσει απέναντι σε κολοσσούς με τους φοιτητές-αθλητές του να υποστηρίζουν το σύστημα του Wright και να εξαντλούν τη τετραετία, αποφοιτώντας σχεδόν στο 100% από το πρόγραμμα. Ίσως αυτή να είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη του Βιλανόβα στο κολεγιακό αθλητισμό ο οποίος μπορεί να βρει τη «λύση» σε πολλά από τα προβλήματα του κοιτάζοντας στο …παρελθόν. Όπως δηλαδή και το αγωνιστικό στυλ των Wildcats του Wright. Μια μίξη των fundamentals της παλιάς σχολής και των επιταγών της νέας εποχής..